تصفیه فاضلاب

به آب مصرفی که در نتیجه کاربردهای مختلف آلوده شده است فاضلاب گفته می شود. فاضلاب می

تواند فاضلاب بهداشتی _ انسانی یا فاضلاب صنعتی باشد.

به فرایند حذف مواد آلاینده از فاضلاب تصفیه فاضلاب گفته می شود. برای انجام تصفیه فاضلاب از

فرایندهای مختلف استفاده می شود. با استفاده از این فرآیندها مواد آلاینده موجود در فاضلاب به

ترکیبات بی خطر برای محیط زیست تبدیل می شود. یکی از محصولات تصفیه فاضلاب، زباله

نیمه‌جامد است که به آن لجن فاضلاب گفته می شود و نیازمند تصفیه پیش از دفع به محیط زیست می

باشد.

فاضلاب تصفیه نشده دارای مواد آلی است، تجزیه این مواد آلی باعث ایجاد گازهای بدبو می شود.

همچنین فاضلاب تصفیه نشده به دلیل داشتن مواد مغذی باعث به خطر افتادن محیط زیست می شود.

بنابراین تصفیه فاضلاب از اقدامات ضروری است که باید قبل از تخلیه به محیط زیست انجام شود.

طی فرایند تصفیه فاضلاب، پساب های صنعتی و خانگی تصفیه می شوند و قابلیت استفاده دوباره پیدا

می کنند.

با توجه به رشد جمعیت و کمبود منابع آب، تصفیه فاضلاب می تواند جهت حفظ منابع آبی موثر باشد.

مهم ترین هدف های تصفیه فاضلاب عبارتند از :

1.  تامین شرایط سالم و بهداشتی برای زندگی

2.  حفظ محیط زیست

3.  بازیابی و استفاده‌ی مجدد از فاضلاب

انواع فاضلاب

فاضلاب بهداشتی- انسانی:

به فاضلابی که از واحد های مسکونی، تجاری، صنعتی و تاسیسات مشابه در اثر استفاده انسان از آب

برای مصارف بهداشتی تولید می شود فاضلاب بهداشتی انسانی گفته می شود. خروجی سرویس

بهداشتی، حمام، شستشوی ظروف، لباسشویی و شستشوی سطوح از عمده ترین منابع تولید این نوع

فاضلاب هستند. حجم فاضلاب تولیدی براساس سرانه مصرف آب معمولا به ازای هر نفر روزانه بین

100تا 150 لیتر فاضلاب می باشد.

فاضلاب صنعتی:

به فاضلاب خروجی از واحدهای صنعتی، کارخانه ها و صنایع که شامل مواد مختلف ناشی از پساب

های خط تولید است ، فاضلاب صنعتی گفته می شود.

مراحل تصفیه فاضلاب

تصفیه اولیه (فیزیکی)

تصفیه اولیه شامل تصفیه فیزیکی مانند آشغالگیری، دانه گیری و ته نشینی اولیه می باشد . هدف از

تصفیه اولیه فاضلاب شهری حذف مواد معلق است. سیستم تصفیه اولیه باید تقریبا 50 درصد از

جامدات معلق را از فاضلاب جدا کند.

تصفیه ثانویه (بیولوژیکی)

تصفیه ثانویه فاضلاب شامل تصفیه بیولوژیکی مانند هوادهی و استفاده از باکتری ها جهت تصفیه

فاضلاب است. تاسیسات تصفیه ثانویه نسبت به تصفیه فیزیکی به انرژی و هزینه بیشتری نیاز دارد.

تصفیه مرحله سوم (پیشرفته)

کیفیت پساب خروجی از تصفیه فاضلاب از تصفیه ثانویه ممکن است همیشه مطابق با استانداردها

نباشد .

تصفیه پیشرفته فاضلاب شامل زلال سازی مانند تکمیل عملیات نیترات زدایی، عبور فاضلاب از

صافی های ماسه ای، حذف فسفر و نیتروژن و … است . هدف از تصفیه پیشرفته، حذف آلاینده

هایی است که در تصفیه اولیه و ثانویه فاضلاب جداسازی نشده اند.

روش‌های تصفیه فاضلاب

1. تصفیه فیزیکی

از فعالیت هایی که در این روش انجام می شود می توان به آشغال گیری، دانه گیری، اختلاط، انعقاد،

ته نشینی، شناور سازی، صافی سازی و انتقال گاز اشاره کرد.

2. تصفیه شیمیایی

در این فرایند جداسازی بر اثر افزودن مواد شیمیایی انجام می شود. به عنوان نمونه در این گام

کلرزنی انجام می شود. از مهم ترین فعالیت های این مرحله، می توان به حذف ذرات کلوئیدی اشاره

کرد که تاثیر بسزایی بر زلالسازی آب دارد.

3. تصفیه بیولوژیکی

تصفیه بیولوژیکی، موثرترین روش برای کاهش مواد آلی در پساب است. فرآیندهای متداول فاضلاب

براساس نوع میکروارگانیسم های فعال، به گروه های فرآیند های هوازی- فرآیند های بی هوازی-

فرآیند های بیولوژیکی ترکیبی تقسیم می شود.

تصفیه بیولوژیکی هوازی فاضلاب

فرآیند لجن فعال

دلیل نام گذاری این روش وجود میکروارگانیسم های فعال در لجن ته نشین شده است که برای بهبود

فرآیند تصفیه به سیستم باز می گردد.

فرایند لجن فعال با هوادهی گسترده (EASS)

در این روش، حذف میکروارگانیسم ها به کمک هوادهی اتفاق می افتد. در این واحد اکسیژن مورد

نیاز میکروارگانیسم ها توسط دیفیوزرهای هوادهی تامین می شود.

در فرآیند هوادهی گسترده که نوعی لجن فعال است زمان هوادهی طولانی تر است. با توجه به

طولانی بودن زمان هوادهی، میزان لجن تولیدی نیز کمتر است.

فرآیند A2O

فرایند A2O ترکیبی از واحدهای بی هوازی، غیر هوازی و هوازی است که قابلیت حذف نیتروژن و

فسفات از فاضلاب را نیز دارا است.

فرایند لجن فعال با رشد ثابت (IFAS)

در این فرایند از مجموعه صفحات ثابت برای ایجاد فضای مناسب جهت رشد بیشتر میکروارگانیسم

ها به منظور انجام فرایند تجزیه به وسیله باکتری های هوازی استفاده می شود. با استفاده از پكينگ

هايي محيطي مناسب جهت رشد چسبنده باكتري ها ایجاد می شود و شرایط هوازی نیز به وسیله

هوادهي عمقي ديفيوزهايي كه در كف مخزن قرار دارد، انجام می شود.

فرایند لجن فعال با بستر رشد متحرک (MBBR)

در این فرایند برای افزایش سطح تماس و سطح رشد میکروارانیسم ها از پکینگ مدیا متحرک

استفاده می شود. این روش تصفیه نیاز به فضای کمتری نسبت به روش های دیگر تصفیه دارد

بنابراین تصفیه فاضلاب به روشMBBR  در مواردی که  محدودیت فضا وجود دارد گزینه بسیار

مناسبی می باشد.

راکتور ناپیوسته متوالی (SBR)

SBR  یک نوع راکتور اختلاط کامل مجزا است که در آن همه‌ی مراحل فرآیند لجن فعال انجام می

شود. مایع مخلوط در طول تمامی چرخه ها در راکتور باقی می ماند، به همین دلیل نیازی به تانک های ته نشینی مجزا نمی باشد.

بیو راکتور های غشایی  (MBR)

در تصفیه فاضلاب به روش MBR برای جداسازی مواد معلق از فاضلاب از سیستم های غشایی استفاده می شود. سیستم غشایی برای جداسازی می تواند در واحد هوادهی و یا در واحدی مجزا انجامشود.

منشا تولید فاضلاب

فاضلاب‌ با توجه به محلی که تولید می‌شود منشا مختلفی دارد که عبارتند از:

• منشا فاضلاب‌های خانگی استفاده انسان‌ها از آب است
• منشا فاضلاب‌های صنعتی مصرف آب برای فعالیت‌های صنعتی است.
• منشا فاضلاب‌های کشاورزی زهکش زمین کشاورزی بوده و حاوی کود شیمیایی و حیوانی است.
• سیلاب‌ها نیز می‌توانند منشا فاضلاب باشند
• آب‌هایی که از طریق درزها و شکاف‌ها وارد فاصلاب‌ها می‌شوند یکی دیگر از منشاهای فاضلاب به حساب می‌آیند.

برخی از مزایای تصفیه فاضلاب

تصفیه فاضلاب برای انسان‌ و محیط زیست مزایای بسیار زیادی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:

• تولید کود
• تولید انرژی
• کاهش بیماری‌های واگیر دار
• افزایش فضای سبز
• جلوگیری از ایجاد بوی بد در محیط زیست

شرکت آرکاگستر رسام با تجربۀ چندین ساله خود در زمینه ساخت، تولید و اجرای پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی در حال حاضر توانسته است با وجود بسترهای لازم از قبیل کارگاه ساخت و واحد های خدمات پس از فروش و خدمات فنی، به عنوان یکی از بزرگترین و کارآمدترین شرکت ها در زمینه مهندسی آب و فاضلاب در سطح کشور شناخته شود.