محمد رهبری
محمد رهبری
خواندن ۵ دقیقه·۳ سال پیش

وزرای ابراهیم رئیسی در آیینه توئیتر؛ گروه‌های سیاسی به کدام وزیر حساسیت بیشتری دارند؟

محمد رهبری- هادی صفری

با معرفی وزرای دولت جدید توسط ابراهیم رئیسی در تاریخ 20 مرداد ماه، کاربران توئیتری با گرایش‌های سیاسی مختلف نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. پس از جلسه رأی اعتماد نیز وزرایی که از مجلس رأی اعتماد گرفته بودند تا حدی مورد توجه برخی از کاربران توئیتری بودند. تحلیل واکنش کاربران توئیتری به این وزرا نشان می‌هد که هر یک از گروه‌های سیاسی بر کدام وزیر تمرکز بیشتری داشته است و عملکرد او را بیشتر زیر ذره‌بین دارد.

به منظور تحلیل و ارزیابی ِ میزان حساسیت کاربران توئیتری به این وزرا قبل و پس از جلسه رأی اعتماد، سایر توئیت‌های منتشر شده حاوی اسامی یکی از وزرا، در دو مقطع زمانی 20 مرداد تا 3 شهریور (قبل از رأی اعتماد) و 14 تا 21 شهریور (بعد از رأی اعتماد) استخراج شد. سپس شبکه‌ی ریتوئیت‌های این توئیت‌ها استخراج شد و با کمک ماشین، این شبکه دسته‌بندی شد. شبکه‌ی ریتوئیت‌ها نشان می‌دهد که کدام گروه‌ها در واکنش به وزرا فعال بودند و با توجه به ریتوئیت‌های مشترک، کدام گروه‌ها و کاربران به یکدیگر نزدیکتر بودند.

پیش از رأی اعتماد وزراء

استخراج شبکه‌ی ریتوئیت‌های منتشر شده راجع به وزرای پیشنهادی دولت رئیسی پیش از جلسه‌ی رأی اعتماد نشان می‌دهد که گروه‌های اجتماعی و سیاسی متنوعی به این موضوع واکنش نشان داده بودند. همان‌گونه که در گراف زیر می‌بینید که بر اساس پردازش یافته‌های بدست آمده توسط ماشین بدست آمده است، اصولگرایان با دسته‌بندی‌های مختلفی، از کاربران نزدیک به جلیلی گرفته تا ارتش سایبری رائفی‌پور، در توئیتر نسبت به مسئله رأی اعتماد وزرا اقدام به انتشار توئیت کرده‌اند. در میان براندازان نیز مجاهدین خلق در حلقه‌ی بسته‌ی خودشان نست به این موضوع حساسیت‌هایی نشان داده‌اند و سایر براندازان در یک دسته‌ی دیگر نسبت به وزرا اقدام به انتشار توئیت کرده‌اند.

اما نکته جالب توجه، کارزار طرفداران استقلال و معلمان در اعتراض به وزرای معرفی شده‌ی ورزش و آموزش و پرورش است. به نظر می‌رسد کارزار مخالفت با باغگلی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از سوی برخی از جریانات اصولگرایی سازماندهی شده است و به همین دلیل در این شبکه ریتوئیت‌ها نزدیک به جریانات اصولگرایی قرار گرفته است؛ باغگلی، در نهایت نیز در مجلس رأی اعتماد نگرفت و سجادی، وزیر پیشنهادی ورزش نیز کمترین رأی را در میان وزرای مورد اعتماد مجلس آورد. بنابراین به نظر می‌رسد این گراف و تحلیل شبکه‌ی ریتوئیت‌کنندگان آن به خوبی توضیح‌دهنده‌ی نتایج رأی اعتماد وزرا است و می‌توانست آن را پیش‌بینی کند.


پس از رأی اعتماد وزراء

پس از برگزاری جلسه‌ی رأی اعتماد، توجهات به وزرای رأی‌آورده بسیار کاهش پیدا کرد. کارزارهایی که علیه برخی از وزرا شکل گرفته بود تعطیل شد و مخالفان جمهوری اسلامی، خصوصا حامیان سازمان مجاهدین خلق، به مراتب کمتر راجع به زورا اظهار نظر کردند. حتی در میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان نیز بررسی و ارزیابی عملکرد وزرای دولت بسیار کاهش یافت. اگرچه بازه‌ی بررسی شده پس از رأی اعتماد، یک بازه‌ی 8 روزه است و تعداد روزهای کمتری بررسی شده است، اما باز هم توجهات به وزرا بسیار کاهش یافته است. گراف زیر به خوبی گویای همین امر است. در قیاس با گرافی که از شبکه‌ی ریتوئیت‌های قبل از رأی اعتماد منتشر شد، این گراف بسیار ساده‌تر است.


گروه‌های سیاسی به کدام یک از وزراء حساسیت بیشتری دارند؟

تحلیل توئیت‌های هر یک از گروه‌های سیاسی در گراف‌های مذکور، نشان می‌دهد که حساسیت گروه‌های سیاسی قبل و بعد از جلسه رأی اعتماد به وزرای دولت رئیسی تغییر کرده است. جدول زیر به خوبی حساسیت این گروه‌ها به وزرای دولت ابراهیم رئیسی را نشان می‌دهد. در تحلیل این جدول، ذکر این نکته ضروری است که تعداد توئیت‌های حاوی اسامی وزرا در قبل از رأی اعتماد، به مراتب بیشتر از تعداد توئیت‌ها پس از رأی اعتماد بوده است. به عنوان مثال، نام عبدالملکی پیش از رأی اعتماد، بیش از 2000بار در توئیت‌های اصولگرایان و اصلاح‌طلبان تکرار شده است اما پس از جلسه رأی اعتماد تعداد توئیت‌های حاوی نام او در میان گروه‌های سیاسی به 100 توئیت هم نمی‌رسد.


مطابق با این جدول، تا پیش از جلسه‌ی رأی اعتماد، عبدالملکی، رستم قاسمی، باغگلی، خاندوزی و خطیب بیش از سایر وزرای پیشنهادی، مورد توجه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان بوده‌اند. اما پس از جلسه‌ی رأی اعتماد و با حذف باغگلی، امیر عبداللهیان به طور مشترک مورد توجه هر دو گروه قرار گرفته است. عین‌اللهی وزیر بهداشت نیز توجه اصولگرایان را به خود جلب کرده است اما به طرز عجیبی، با وجود آن که موضوع کرونا حساسیت‌برانگیز بوده است، وزیر بهداشت چندان مورد توجه اصلاح‌طلبان نبوده است. به جای آن، احمد وحیدی به دلیل انتصاباتش توجه اصلاح‌طلبان را در بازه 14 تا 21 شهریور ماه به خود اختصاص داده است. زارع‌پور و محرابیان نیز وزرای جدیدی بوده‌اند که در این بازه زمانی توجهات را به خود جلب کرده‌اند.

در میان براندازان و حامیان سازمان مجاهدین خلق نیز، توجهات به امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه جمهوری اسلامی پس از جلسه رأی اعتماد به مراتب افزایش یافته است. سردار احمد وحیدی نیز به دلیل آن که سابقا فرمانده سپاه قدس را بر عهده داشته است، توسط مخالفان جمهوری اسلامی چه قبل و چه بعد از جلسه رأی اعتماد مورد توجه بوده است. اسماعیلی و رستم قاسمی نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند که توجهات هر دو گروه را در هر دو بازه‌ی مورد بررسی به خود جلب کرده‌اند.

اما نکته جالب توجه در میان حامیان سازمان مجاهدین خلق، پرتکرار بودن نام آشتیانی وزیر دفاع تا پیش از جلسه رأی اعتماد بوده است؛ در حالی که هیچ یک از گروه‌های سیاسی به او توجه چندانی نکرده‌اند.

در نمودار زیر تعداد توئیت‌های حاوی اسامی هر یک از وزرا قبل و بعد از جلسه رأی اعتماد آمده است:

تعداد توئیت‌های حاوی اسامی وزرا قبل و بعد از رأی اعتماد
تعداد توئیت‌های حاوی اسامی وزرا قبل و بعد از رأی اعتماد

همان‌گونه که در این نمودار مشخص است، نام باغ‌گلی در میان سایر وزرا قبل از رأی اعتماد بیشترین تکرار را داشته است که دلیل آن کارزاری بوده که علیه او در توئیتر شکل گرفته بود؛ البته باغ‌گلی مورد توجه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان نیز بوده است. عبدالملکی و رستم قاسمی وزرایی بوده‌اند که مورد توجه کاربران توئیتری بوده‌اند؛ هرچند توجهات به عبدالملکی پس از جلسه رأی اعتماد کاهش یافته است. به جای آن، سجادی، امیرعبداللهیان، وحیدی و عین‌اللهی، وزرایی بوده‌اند که پس از جلسه رأی اعتماد بیشتر مورد توجه کاربران توئیتری قرار گرفته‌اند.

دولترئیسیتوئیترداده‌کاویوزیر
دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی- نویسنده کتاب شبکه‌های اجتماعی مجازی و آنومی‌های نوظهور در ایران و مترجم کتاب آشفتگی سیاسی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید