بروزرسانی قیمتها در 28 شهریور 1401
کند بودن سرعت ذخیره سازی هارد دیسکها یا HDD، یکی از مشکلاتی است که اکثر سیستمهای خانگی و لپ تاپهای قدیمیتر، با آن دست و پنجه نرم میکنند. کند بودن سرعت هاردها باعث گلوگاه شدن سیستم شما میشود و از عواقب آن میتوان به هنگ کردن مداوم سیستم، افزایش زمان بارگذاری فایلها و پردازشها اشاره کرد.
گلوگاه به معنی ایجاد مانع برای استفاده از حداکثر توان قطعات مختلف مثل پردازنده و کارت گرافیک است.
اما راه حل این موضوع بسیار ساده است؛ شما میتوانید با استفاده از یک حافظه SSD، این معضل را برطرف کنید. حافظههای SSD که مخفف عبارت Solid State Drive است، نوعی از تجهیزات ذخیره سازی اطلاعات است که نسبت به دیسکهای HDD، سرعت بالاتری دارد.
اگر کامپیوتر قدیمی دارید که از آن استفاده نمیکنید یا لپ تاپی که با کاهش سرعت مواجه شده، میتوانید بعد از مطالعه این مطلب به سراغشان بروید و جان دوبارهای به آنها بدهید! تا انتهای راهنمای خرید SSD با من همراه باشید
در این مطلب میخوانید:
1. حافظه SSD یا Solid State Drive چیست؟
2. نکات مهم در خرید SSD برای کامپیوتر
2.1. سیستم شما از چه نوع SSD پشتیبانی میکند؟
2.2. ظرفیت SSD مناسب شما چقدر است؟
2.3. دوام SSD نیز اهمیت دارد!
2.4. منظور از MLC، SLC و TLC چیست؟
2.5. رم پویا یا Dram؛ مهم ولی نه برای همه!
2.6. گارانتی معتبر
3. راهنمای خرید SSD برای کامپیوتر
3.1. بهترین SSD کمتر از یک میلیون تومان
3.2. بهترین SSD با بودجه 1 تا 2 میلیون تومان
3.3. بهترین SSD در بازه 2 تا 3 میلیون تومان
4. جمع بندی
حافظههای SSD نوع جدیدی از حافظههای ذخیره سازی اطلاعات هستند که چندین سال از معرفی اولین نسخههای آن میگذرد. این حافظهها از دیسک چرخان یا قطعات مکانیکی دیگر استفاده نمیکنند؛ این مورد اصلیترین تفاوت SSD با هارد دیسکهای رایج (HDD) است.
از نظر فنی، حافظه SSD نوعی مدار مجتمع مثل فلش مموری و کارت SD است که اقدام به خواندن اطلاعات با سرعت بالا میکنند. این خواندن اطلاعات بدون استفاده از برق برای راه اندازی قطعات داخلی است؛ برخلاف هارد دیسکها که برای خواندن و نوشتن اطلاعات، باید از برق برای حرکت دیسک چرخان استفاده کنند. متاسفانه در بسیاری از سایتها و مطالب مختلف از پیشوند «هارد» برای SSDها استفاده میشود که با توجه به مکانیزم آنها، واژه اشتباهی است.
برای سالها، این حافظههای رم (Ram) بودند که بالاترین سرعت را در بین انواع حافظهها داشتند. اما مشکلی که وجود داشت، این بود که با خاموش کردن سیستم، اطلاعات موجود در رم از بین میرفت. متخصصان کامپیوتر سالها در تلاش برای ساخت حافظههایی بودند که سرعت بالایی برای خواندن و نوشتن اطلاعات داشته باشد و در عین حال، ماندگاری بالاتری نیز داشته باشد.
رم برای ذخیره و پردازش اطلاعات، به صورت الکترونیکی دسترسی لازم را دارد؛ اما هاردها، این امکان را نداشتند و متکی به بخش مکانیکی خود بودند. این موضوع باعث شد جرقه ایجاد حافظههای بدون حرکت (اشاره به Solid State) در ذهن متخصصان شکل بگیرد. خروجی این ایده، تولد حافظههای SSD بود.
همان طور که در ابتدا اشاره شد، استفاده از هارد دیسک میتواند باعث ایجاد گلوگاه در سیستم شما شود. حتی اگر بروزترین و قدرتمندترین کانفیگ را در کنار یک هارد دیسک استفاده کنید، باز هم هنگام کار با تاخیر و لگ روبرو میشوید. راه حل این مشکل خرید یک SSD با توجه به موارد مختلف است.
اگر به فروشگاههای اینترنتی و یا حتی فروشگاههای فیزیکی مراجعه کنید، دهها مدل حافظه SSD با قیمت و اشکال مختلف را مشاهده خواهید کرد. برای افرادی که دانش کافی در این زمینه ندارند، انتخاب بسیار سخت خواهد بود. به همین دلیل است که شما به دنبال یک راهنمای خرید در اینترنت هستید! در ادامه مواردی که هنگام خرید SSD باید به آنها توجه کنید را آوردهایم:
این مورد به مادربرد شما بستگی دارد. به صورت کلی حافظههای SSD به 3 فرم فاکتور اصلی تقسیم بندی میشود: SATA، M.2 و NVMe! برای خرید SSD باید ابتدا از طریق دفترچه راهنما یا بررسی مادربرد، بتوانید فرم فاکتور مناسب را پیدا کنید.
برای این کار، ابتدا بهتر است دفترچه مادربرد خود را بررسی کنید. اگر به دفترچه راهنما دسترسی ندارید، تنها کار لازم این است که دو پیچ بسته شده در پشت کیس را باز کرده و شاسی (سمت چپ) را به صورت کشویی بیرون بیاورید. سپس با بررسی پورتهای مادربرد، میتوانید نوع SSD سازگار را پیدا کنید.
اولین پورت، پورت ساتا (SATA) است که احتمالا هارد دیسک شما نیز به آن متصل شده. میتوانید با خرید یک SSD مبتنی بر SATA، یک کابل SATA3 و احیانا یک براکت 3.5 اینچی، SSD را به کامپیوتر متصل کنید. این نوع حافظه با نام اساسدی 2.5 اینچی شناخته میشود. همچنین میتوانید در اطراف اسلات PCIe، به دنبال پورت M.2 بگردید. حافظههای SSD M.2 سرعت بالاتری نسبت به SSD SATA دارند و برای کاربریهای حرفهای مناسبتر هستند.
در کل SSD M.2 دو نوع SATA و NVMe دارد که شباهت ظاهری آنها بسیار زیاد است؛ برای تشخیص آنها از یکدیگر، باید شیارها را بررسی کنید. مدل دو شیاره M.2 SATA بوده که تنها تفاوت آن با SSDهای 2.5 اینچی، اندازه کوچکتر است. مدل تک شیاره نیز همان NVMe معروف است که در دو شکل M Key و B Key وجود دارد.
این مورد به کاربری شما از سیستمتان بستگی دارد. برای مثال، کاربری من عموما وبگردی و تایپ است. بنابراین برنامهها و فایلهای زیادی نیست که نیاز به اجرای متعدد آنها داشته باشم. بنابراین یک SSD با ظرفیت 128 و 256 گیگابایت کافی است.
اگر گیمر هستید و نیاز به نصب بازیها روی SSD دارید، باید بر اساس بازیهای محبوبتان و همچنین برنامههای جانبی مختص گیمرها، فضای ذخیره سازی مناسب را انتخاب کنید. از آنجایی که حجم بازیها به دلیل افزایش گرافیک و انتشار آپدیتهای مختلف، روز به روز در حال افزایش است، بهتر است یک SSD با ظرفیت 500 گیگ یا بیشتر را خریداری کنید.
به صورت کلی هرچه فایلهای بزرگتری داشته باشید، به یک SSD با ظرفیت بالاتر نیاز خواهید داشت. معمولا SSDها تا حداکثر ظرفیت 2 ترابایت ساخته میشوند.
مورد مهم دیگر، این است که هرچه حجم SSD بیشتر باشد، سرعت بالاتری نیز به شما ارائه میدهد و طول عمر بیشتری دارد.
برخی از افراد که اطلاعات کافی در مورد حافظههای SSD ندارند، تصور میکنند که عمر زیاد نیست و چند سال بعد باید اقدام به تعویض آن با یک حافظه دیگر کنند. این تصور کاملا اشتباه است!
عمر SSDها به مجموع اطلاعات نوشته شده روی آن بستگی دارد؛ البته نه به مگابایت، بلکه ترابایت! TBW یکی از فاکتورهای مهم در خرید درایو SSD است. این فاکتور به ما میگوید که در طول عمر یک درایو، چند ترابایت داده را میتوانید روی آن ذخیره کنید. این مقدار معمولا بسته به نوع SSD و ظرفیت آن، متفاوت است.
برای مثال SSDهای سری SU800 برند ADATA در ظرفیتهای 128 تا 2 ترابایت تولید میشوند. این حافظهها به گونهای ساخته شدهاند که مقدار TBW آنها بیشتر از 100 باشد؛ این مقدار در مدلهای 1 و 2 ترابایتی به 1600 نیز میرسد.
بیایید حداقل مقدار ممکن را در نظر بگیریم. اگر دوام نسخه 128 گیگابایتی این محصول را در بازه زمانی 5 ساله بسنجیم، باید روزانه 56 گیگابایت اطلاعات روی آن بنویسید! حتی اگر یک ورک استیشن پرکار نیز داشته باشید، نهایتا روزانه 30 گیگابایت اطلاعات روی درایو نوشته خواهد شد!
یکی دیگر از معیارهایی که در طول عمر SSD موثر است، معیار MTBF است که به مدت زمان بین خرابی SSD گفته میشود. این معیار کمی پیچیده است و برای توضیح آن، باز هم SSD SU800 ای دیتا را مثال میزنم. این محصول دارای میانگین زمان بین خرابی 2 میلیون ساعت است. برخی از افراد این مورد را به عنوان عمر SSD در نظر میگیرند؛ اما 2 میلیون ساعت نزدیک به 200 سال میشود!
تعریف ویکی پدیا از MTBF: میانگین زمان بین خرابیها (به انگلیسی: Mean time between failures) (به اختصار: MTBF) مدت زمانی است که انتظار میرود یک سیستم در حال کار دوباره خراب شود.
این معیار به این معنی است که اگر یک بسته هزارتایی از SSD SU800 را روزانه 8 ساعت مورد استفاده قرار دهیم، طبق فرمول زیر، هر 250 روز یک خرابی ایجاد میشود:
8*1000= 8000 ساعت در روز
8000 ساعت* 250 روز= 2 میلیون ساعت میانگین زمان بین هر خرابی
این یعنی در طول 2 سال، ممکن است تنها 3 حافظه SSD دچار خرابی شود. معیار دیگری برای هارد دیسکها وجود دارد که با عنوان AFRشناخته میشود.
این مبحث کمی پیچیده است و نیاز به معرفی برخی از بخشهای SSD دارد. اگر نمیخواهید وارد جزئیات تخصصیتر شوید، در همین حد بدانید که حافظههای SLC پایداری، دوام و قیمت بالاتری نسبت به MLC و TLC دارد. در طرف دیگر مدلهای TLC نیز دوام و قیمت کمتر و ارزش خرید بالاتری برای سیستمهای خانگی و حتی گیمینگ دارند.
حافظههای ssd از سلولهایی تشکیل شدند که میزبان اطلاعات هستند. بسته به نوع این سلولها و نوع کاربری محصول نهایی، این سلولها میتوانند از یک تا 4 بیت را درون خود ذخیره کنند.
برای مثال SLC مخفف عبارت Single Level Cell است که به معنی سلولهای تک سطحی هستند. در این نوع حافظه بر روی هر سلول، تنها یک بیت (0 یا 1) نوشته میشود. این نوع حافظه بالاترین دوام در بین انواع SSD را دارد و میتوان بر روی هر سلول تا 100000 دفعه، اطلاعات نوشت! عمده استفاده از این نوع محصولات، در سرورها است.
مدلهای MLC یا Multi Level Cell نوع دیگر از این حافظهها است که 2 بیت در هر سلول ذخیره میکند. متاسفانه برخی از سایتها از ترجمه گوگلی این واژه یعنی سلولهای چند سطحی استفاده کردهاند که درست نیست!
نوع TLC نیز مشخص است که در هر سلول اقدام به ذخیره سازی 3 بیت میکند. عموما SSDهای اقتصادی و مقرون به صرفه از این تکنولوژی استفاده میکنند. در این نوع حافظه میتوان بر روی هر سلول بیشتر از 3000 دفعه اطلاعات نوشت که مقدار مناسبی به نظر میرسد.
در صورت مقایسه SSDهای SLC و TLC، ممکن است تصور کنید که مدل TLC دوام بسیار پایینی دارد؛ اما بهتر است بدانید که بسیاری از مدلهای گیمینگ و حتی حرفهای، از این نوع هستند. برای مثال مدلی که در بالا معرفی شد (ای دیتا SU800) از نوع TLC است. در برخی از مدلهای گیمینگ مثل SSD برند XPG مدل GAMMIX S11 Pro از فناوری TLC استفاده شده است. جالب است بدانید که ساخت مدلهای مبتنی بر TLC بسیار گرانتر از SLC برای تولید کنندگان تمام میشود.
نوع دیگری نیز وجود دارند که 4 بیت را در هر سلول ذخیره میکنند و به QLC معروف هستند. این مدل معمولا در ظرفیتهای بالا تولید میشوند . احتمال اینکه بتوانید یکی از آنها را با ظرفیت 512 پیدا کنید، بسیار پایین است. معمولا از این محصولات برای آرشیو و ذخیره فایلهای حجیم استفاده میشود.
تعریف دقیق DRAM کمی پیچیده است و ترجیح میدهم به صورت کلی و با استفاده از یک ویدیو کوتاه و آموزنده، از این مورد رد شوم. به صورت خلاصه SSDهایی که دارای حافظه DRAM هستند، سرعت و اندکی عمر طولانیتر نسبت به مدلهای فاقد DRAM دارند.
خرید قطعات الکترونیکی بدون گارانتی ریسک بسیار بالایی دارد. خوشبختانه در زمینه حافظههای SSD شرکتهای معتبر زیادی وجود دارند که اقدام به واردات رسمی این محصولات و گارنتی آنها میکنند. برخی از مدلها دارای گارانتی 12 و 24 ماهه هستند که برای یک SSD با حداقل قیمت، مناسب به نظر میرسد.
برخی از محصولات مثل SSD M.2 برند ADATA، دارای گارانتی معتبر شرکت آونگ هستند. آونگ SSDهای مختلف این برند را تا 5 سال گارانتی میکند. برخی دیگر از شرکتها نیز هستند که محصولات برند خاصی را وارد میکنند. به عنوان مثال شرکت ipmوارد کننده محصولات برند X-Energy است و مدلهای SSD این برند را 3 سال گارانتی میکند.
معمولا گارانتی اساسدیهای مبتنی بر SATA بین 1 تا 3 سال هستند. اگر محصولی را مدنظر دارید که گارانتی 1 ساله دارد، بهتر است با صرف حداکثر 50 هزار تومان هزینه بیشتر، محصولی از یک برند دیگر را با گارانتی 3 ساله خریداری کنید.
تا اینجا مهمترین نکاتی که هنگام خرید SSD اینترنال برای کامپیوتر باید به آنها دقت کنید را مرور کردیم. در ادامه قصد دارم تعدادی مدل پرفروش و مناسب برای هر بودجه و کاربری را معرفی کنم. نحوه معرفی محصولات زیر به این صورت است که در هر بازه قیمتی، دو محصول را معرفی و مشخصات آنها را با یکدیگر بررسی میکنیم.
نکته: در صورتی که قصد خرید SSD با ظرفیت پایین را دارید، بهتر است ویندوز و نرم افزارهای خود را روی SSD نصب کنید و فایلها و اسناد خود را بر روی هارد دیسک نگهداری کنید.
در این بازه، اکثر مدلها دارای ظرفیت 120 و 240 گیگابایتی هستند و برای سیستمهای خانگی و اداری کاربرد دارند. از نظر تنوع برند، دست شما تا حدودی باز است و میتوانید مدلهای مختلف ای دیتا، ایکس انرژی، گیگابایت و حتی وسترن دیجیتال را انتخاب و خریداری کنید.
نکته مهم این است که در این بازه، تنها تعداد محدودی SSD M.2 وجود دارد که ارزش خرید زیادی ندارند. برای مثال بخش عمده آنها مدل M.2 SATAهستند. مدلهای مشهور M.2 NVMeعموما بیشتر از 1 میلیون تومان قیمت دارند.
این مدل برای افرادی که میخواهند با حداقل هزینه ممکن یک حافظه SSD برای سیستم خود بخرند، یک انتخاب عالی است. این محصول از نوع TLC است که در این بازه قیمتی کاملا معقول به نظر میرسد. سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در این SSD ارزان قیمت، به ترتیب 550 و 450 مگابایت بر ثانیه است که مقدار مناسبی محسوب میشود.
ایکس انرژی مدل فالکون از 120 گیگابایت فضای یاد شده، حدود 112 گیگابایت را به شما ارائه میدهد. این محصول گارانتی 3 ساله شرکت ipm را دارد؛ اما هیچ کارتی در آن وجود ندارد و تنها یک هولوگرام طلایی روی خود محصول زده شده که بهتر است از آن مراقبت کنید. در صورت جدا شدن این هولوگرام، شرکت گارانتی کننده هیچ خدماتی را به شما ارائه نمیدهد.
هم اکنون قیمت این SSD حدودا 370 هزار تومان است که نسبت به گذشته، کاهش قیمت چشمگیری داشته است. این SSD برای کاربری روزمره و حتی گیمینگ (موثر در کاهش زمان بارگذاری بازی) مناسب است.
اگر برنامههای حجیم و سنگینی بر روی سیستم خود دارید و میخواهید سرعت لود شده انها را بیشتر کنید، میتوانید یک SSD با ظرفیت 256 گیگابایت یا بالاتر خریداری کرده و نرم افزارهای سنگین خود را روی آن نصب کنید. با توجه به سابقه خوب برند ADATA و پشتیبانی و گارانتی مناسب محصولات این برند، پیشنهاد من SSD ای دیتا مدل SU750 ظرفیت 256 گیگابایت است.
این محصول درست مثل مدل قبلی، از تکنولوژی TLC استفاده میکند. سرعت خواندن و نوشتن این محصول به ترتیب 550 و 520 مگابایت بر ثانیه است که برای استفاده روزمره و عادی مناسب به نظر میرسد. این SSD ای دیتا با گارانتی 3 ساله آونگ عرضه میشود و در حال حاضر، 820 هزار تومان قیمت دارد.
در این بازه، میتوان انواع مدلها با حافظه 512 گیگابایت و برخی از مدلهای 256 گیگابایت را پیدا کرد. همچنین برخی از پرفروشترین حافظههای M.2 در این بازه وجود دارد. در ادامه 2 محصول پیشنهادی را به شما معرفی میکنم که برای کاربری عمومی و حرفهای مناسب هستند.
این محصول یک انتخاب عالی برای کاربران حرفهای و حتی گیمرها است. ظرفیت بالای این محصول به شما این اجازه را میدهد که علاوه بر سیستم عامل، تقریبا هر برنامهای که نیاز دارید را نصب کنید! سرعت خواندن و نوشتن EVO 870سامسونگ به ترتیب 560 و 530 مگابایت در ثانیه است که در صورتی که مادربرد شما پورت SATA 3 داشته باشد، میتوانید از این سرعت استفاده کنید.
یکی دیگر از ویژگیهای محل این SSD سامسونگ، این است که از MLC استفاده میکند. همان طور که در بالا اشاره شد، MLC به این معنی است که در هز سلول، 2 بیت اطلاعات ذخیره میشود. به این صورت قطعه عمر بالاتری نسبت به نوع TLCدارد.
قیمت این محصول حدودا 1 میلیون و 700 هزار تومان قیمت دارد. نکته مهم این است که در سایت دیجیکالا، سامسونگ EVO 870 با 3 گارانتی آونگ، بانی نو و الماس رایان ایرانیان موجود است. مدت زمان گارانتی شرکت آونگ 5 سال و بانی نو و الماس رایان ایرانیان 2 سال است.
در صورتی که بودجه کمتری برای خرید SSD برای کامپیوترتان در اختیار دارید، میتوانید نسخه 256 گیگابایتی SSD سامسونگ مدل EVO 870 را با قیمت 1 میلیون و 100 هزار تومان خریداری کنید.
برند XPG یکی از زیرشاخههای شرکت ای دیتا است که محصولات گیمینگ این شرکت را تولید میکند. در واقع تمامی محصولات گیمینگ ADATA با برند ایکسپیجی تولید میشوند. این محصول نیز کاربرد حرفهای و گیمینگ دارد که از RGBهای بکار رفته در آن مشخص است.
ایکس پی جی مدل SPECTRIX S40G M.2 2280 از نوع TLC است و از تکنولوژی NVMe 1.3پشتیبانی میکند. این یعنی شما میتوانید با سرعت 3500 و 3000 مگابایت بر ثانیه خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی این محصول را انجام دهید. مقدار TPW این SSD، نزدیک به 160 است که مقدار مناسبی محسوب میشود.
قیمت ایکس پی جی مدل SPECTRIX S40G M.2 2280 نسخه 256 گیگابایتی نزدیک به 1 میلیون و 400 هزار تومان است و با گارانتی 5 ساله شرکت آونگ ارائه میشود. در صورتی که فکر میکنید ظرفیت 256 گیگابایتی این محصول کافی نیست، میتوانید با افزایش 600هزار تومانی بودجهتان، نسخه 512 گیگابایتی را خریداری کنید.
در این بازه معمولا ظرفیتهای 1 ترابایتی مدلهای قبل وجود دارد. معمولا کمتر کسی نیاز به خرید SSD با این ظرفیت را دارد؛ اما به هر حال، هستند کسانی که فایلهای حجیم و سنگین دارند و نیاز به نگهداری آنها در یک SSD با ظرفیت بالا دارند. با این بودجه، میتوانید ظرفیتهای بالاتر مدلهای گفته شده در بالا را خریداری کنید. اما یک محصول وجود دارد که ارزش خرید بالایی برای کاربران حرفهای دارد!
خود من تا قبل از این، تصور میکردم که سامسونگ تنها دو سری SSD تولید میکند. سری PRO و سری EVO! اما زمانی که به دنبال یک محصول مناسب در بازه 2 تا 3 میلیون تومان بودم، QVU 870 را دیدم! سری QVO نسل جدید SSDهای مقرون به صرفه سامسونگ است که خط تولید آن در اواسط سال 2020 راه اندازی شده است.
این محصول دارای سرعت خواندن و نوشتن 560 و 530 مگابایت در ثانیه است که برای یک اس اس دی مبتنی بر SATA 3 مناسب به نظر میرسد. این محصول از نوع QLC است و برخلاف تصور، مقدار TBW آن در حدود 360 است! حجم بالای این محصول میتواند جوابگوی هر نوع کاربری باشد و به راحتی میتوان تمام اطلاعات را در آن ذخیره کرد.
اما سامسونگ مدل 870 QVO یک نقطه ضعف مهم دارد؛ گارانتی این محصول تنها 18 ماه است که نسبت به سری EVOبسیار کمتر است. البته این موضوع به دلیل QLC بودن این SSD است و نمیتواند چندان مورد مهمی باشد. به هر حال نوشتن 360 ترابایت اطلاعات روی سامسونگ مدل 870 QVO کار سختی است و اگر به صورت روزانه 50 گیگابایت (که ده برابر استفاده عادی است) اطلاعات روی آن نوشته شود، بعد از 20 سال مجموع اطلاعات نوشته شده به 360 ترابایت میرسد!
شما میتوانید با صرف هزینهای در حدود 3 میلیون تومان، این SSD مقرون به صرفه 1 ترابایتی را از سایت دیجیکالا خریداری کنید.
در این مطلب سعی شد با استفاده از اطلاعات موجود در سایر وبسایتها و بررسی محصولات مختلف، یک راهنمای خرید ساده و جامع برای افرادی که اطلاعات کافی در زمینه خرید SSD برای کامپیوتر ندارند، تهیه شود. در این راهنمای خرید به نکات مختلفی که هنگام خرید یک SSD باید به انها توجه شود، اشاره شد و در ادامه نیز مدلهای مناسب و پرفروش در بازههای قیمتی کمتر از یک میلیون تومان تا 3 میلیون تومان معرفی شدند.
در انتها پیشنهاد میکنم در صورتی که در فکر خریدن لپ تاپ هستید، مشخصات مناسب لپ تاپ برای برنامه نویسی را مطالعه کنید!