تئوری پورتفولیو، روشی برای بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری است که توسط هری مارکوویتز در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد. این تئوری بر این اصل استوار است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری خود، ریسک را کاهش داده و بازده را افزایش دهند.
در این مطلب، یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین تئوری‌های بازارهای مالی و اقتصاد را با هم بررسی می‌کنیم.
به بیان ساده، تئوری پورتفولیو بیان می‌کند که به جای سرمایه‌گذاری در یک دارایی خاص، بهتر است سبدی از دارایی‌های متنوع را انتخاب کنید. (پرتفولیو، به زبان ساده، به مجموعه‌ای از دارایی‌ها گفته می‌شود که یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دهد.)
انتخاب این دارایی‌ها بر اساس دو عامل اساسی صورت می‌گیرد:
قبل از توضیح مفاهیم مربوط به تئوری پرتفولیو به جهت یادآوری خوب است بدانیم که دو نوع ریسک داریم:
با استفاده از این فرمول، سرمایه‌گذار می‌تواند بازده مورد انتظار سبد سرمایه‌گذاری خود را براساس بازده مورد انتظار و وزن هر دارایی در سبد محاسبه کند.
E(Rp) = Σ(wi * E(Ri))
در این فرمول:
شیوه محاسبه:
اهمیت تئوری پورتفولیو در این است که از طریق تنظیم وزن‌های هر دارایی در سبد سرمایه‌گذاری، می‌توان نسبت بین ریسک و بازده را مدیریت کرد و بهینه‌ترین ترکیب دارایی‌ها را برای سرمایه‌گذاری یافت.
مدیران سرمایه با استفاده از تئوری پرتفوی، پرتفویی بهینه می‌سازند که روی مرز کارا (Efficient Frontier) قرار دارد؛ یعنی هیچ ترکیب بهتری برای ریسک و بازده وجود ندارد.
در این نظریه هر ترکیبی از سبد که با یک درصد بازده برابر، ریسک کمتری داشته باشد، کارآمدتر و بهتر است.
مثال اول:
در این شرایط سبد دوم انتخاب می‌شود.
مثال دوم:
فرض کنید دو سهم دارید:
