فومو (FOMO - Fear Of Missing Out) در بازارهای مالی به وضعیتی اشاره دارد که فرد احساس میکند دیگران در حال بهرهبرداری از فرصتهای سودآور هستند که او از آنها جا مانده است، حتی اگر قادر بوده از این فرصتها بهرهمند شود. این احساس میتواند موجب تصمیمگیریهای عجولانه و سرمایهگذاریهای پرخطر شود، چرا که فرد میخواهد سریعاً از دست ندهد و بهطور معمول به دنبال جبران فرصتهای از دست رفته است.
زمانی که قیمتها در بازار رشد میکند، بسیاری از افراد دچار فومو میشوند. برخی از آنها بدون تأمل و بهسرعت اقدام به خرید میکنند، در حالی که گاهی قیمتها همچنان افزایش مییابد، اما در برخی مواقع، پس از رشد اولیه، شاهد کاهش قیمتها خواهیم بود.
افرادی که میخواهند خود را حرفهای نشان دهند، معمولاً میگویند: «ریلکس باشید و در پولبکها و اصلاحها خرید کنید.» اما سوال این است: اگر قیمت همچنان به رشد خود ادامه دهد، چه باید کرد؟
در اینجا هدف ما این است که راهحلی پیدا کنیم که در دفعات بعدی، از گرفتار شدن در دام فومو و تصمیمگیریهای هیجانی جلوگیری کنید. برای این کار، بهتر است استراتژیهای مدیریت ریسک و برنامهریزی مالی دقیقی داشته باشید، و همیشه به جای تصمیمگیریهای آنی، به تحلیلهای دقیق و روند بلندمدت توجه کنید.
سر واژگان Fear Of Missing Out کلمه FOMO را شکل دادهاند.
مثال 1: نقطه قرمز رنگ، اوج قیمتی بیتکوین در سال 2021 بود که عده زیادی دچار فومو شده بودند.
مثال 2: اوج قیمتهای شاخص بورس تهران در تابستان 1399.
احتمالا در هر رشد سریع و پرقدرتی مردم دچار فومو میشوند، مخصوصا زمانی که این رشد چندین ماه یا سال ادامه داشته باشد. اما اصولا درگیری جامعه با فومو به انتهای روند ربطی معنادار دارد.
مثلا در مورد مثال اول (رشد بازار سهام در سال 1399) بازار از سال 1397 در حال رشد بود اما فومو اصلی و ورود توده مردم عادی (غیر متخصص) فقط در چند ماه پایانی رخ داد.
توصیه میکنم مقاله نشانههای حباب در بازارهای مالی را مطالعه کنید.
یکی از مهمترین اصولی که باید به آن پایبند باشید، این است که تنها به استراتژی خود تکیه کنید و هیچگاه از آن منحرف نشوید. بارها مشاهده کردهایم که حتی بزرگترین بانکهای جهان تحلیلهای ضعیفی از قیمت بیتکوین ارائه دادهاند. به یاد دارید که مایکرواستراتژی، یکی از بزرگترین شرکتهای جهانی، بیتکوینهای خود را در قیمتهای بسیار بالا در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ خریداری کرد؟ پس هیچگاه فکر نکنید که صرفاً بهخاطر عظمت یک شخص یا سازمان، تحلیلهای آنها همیشه صحیح است.
از این شرکتها خطرناکتر، اینفلوئنسرهای بیسوادی هستند که هیچ دانش و تجربهای در بازار ندارند و تنها بر اساس شرایط روز جامعه یک پکیج تولید میکنند و آن را به مردم میفروشند، بدون اینکه کوچکترین توجهی به عواقب سنگین بیمسئولیتی خود داشته باشند.
در نهایت، فرمول من به صورت خلاصه این است که باید:
1. چرخههای هر بازار را بشناسید.
2. ارزش واقعی داراییها را حدوداً تخمین بزنید.
3. فقط طبق استراتژی خودتان عمل کنید.
4. داراییها را زیر ارزش و وقتی کسی به آنها توجهی ندارد خرید کنید.
5. لازم نیست به یکباره خرید و فروش کنید و میتوانید به صورت پلهای وارد و خارج شوید.