گندم از مهمترین غلات است که جزو قوت غالب مردم جهان بهشمار میرود. این گیاه در گونههای وحشی و اهلی موجود است و گندم مورد استفاده عمده کشاورزان جهت کاشت،نمونه اصلاح شده توسط محققین آمریکایی میباشد. گندم از گیاهان گلدار تکلپهای یک ساله و تیره گندمیان و از خانواده گرامینهها است.گندم منبع مهمی از کربوهیدرات است. مصرف گندم کامل باعث دریافت مواد مغذی مختلف و فیبر غذایی میشود.
دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نامهای پوشک بیرونی (لما) و پوشک درونی (پالئا) قرار گرفتهاست. برگهای گندم مانند برگهای سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض بوده و زبانههای کوچکی دارند.
کاشت دیر هنگام موجب می شود تا گیاه در زمان پنجه زنی با آب وهوای گرم(بهار) ودرجه حرارت بالا برخورد نموده و بسرعت از مرحله پنجه دهی عبور کند در نتیجه دوره پنجه زنی کوتاه و تعداد پنجه ها کاهش می یابد.
در شرایط کشت زود هنگام، گندم فرصت بیشتری برای تشکیل پنجه دارد و ممکن است با تشکیل پنجه بیش از حد موجب رقابت شدید شده و با تخلیه سریع رطوبت خاک، احتمال کاهش عملکرد دانه بیشتر گردد.
بنابراین تاریخ کاشت تاثیر زیادی بر تشکیل پنجه و در نهایت روی عملکرد دانه گندم دارد.
میزان بذر با تراکم رابطه مستقیم وبا پنجه زنی رابطه عکس دارد بدین مفهوم که هرچقدر میزان بذر مصرفی بیشتر از حد استاندارد باشد تراکم در مزرعه افزایش و پنجه دهی کاهش پیدا می کند همچنین کاشت عمیق بذر موجب کاهش پنجه می شود.
بهترین وضعیت جوی برای پنجه زنی هوای سرد ابری می باشد.
تامین رطوبت مناسب وآبیاری در حد نیاز گیاه رابطه مستقیمی با تولید پنجه دارد. چنانچه مزرعه در زمان پنجه زنی دچار تنش خشکی و کاهش رطوبت در خاک شود پنجه زنی متوقف میشود.
منبع : مرکز آموزش پیشکار