ترک‌متر، که به نام گشتاورسنج نیز شناخته می‌شود، یک ابزار دقیق مکانیکی است که برای بستن پیچ‌ومهره‌ها با گشتاور معین و کنترل شده استفاده می‌شود. گشتاور به میزان نیرویی اطلاق می‌شود که برای چرخاندن یک جسم حول محوری مشخص مورد نیاز است و معمولاً به واحدهای نیوتن متر (N-m)، پوند-فوت(lb-ft) یا پوند-اینچ (lb-in) اندازه‌گیری می‌شود.
استفاده از ترک‌متر در صنایع مختلفی همچون خودروسازی، کشتی‌سازی و ساختمان‌سازی بسیار ضروری است. این ابزار به کاربر این امکان را می‌دهد که پیچ‌ومهره‌ها را با دقت کافی سفت کند تا از شلی یا آسیب‌های ناشی از سفتی بیش از حد جلوگیری شود. برای مثال، در هنگام بستن پیچ‌های سرسیلندر خودرو، استفاده از ترک‌متر برای دستیابی به گشتاور دقیق تعیین‌شده توسط سازنده ضروری است تا عملکرد بهینه موتور تضمین شود.
ترک‌مترها به طور کلی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دستی، هیدرولیک، پنوماتیک و برقی/شارژی. انواع دستی خود به دسته‌های مختلفی شامل ترک‌مترهای کلاسیک (تقعۀای)، جغجغه‌ای، دیجیتال، شاهینی، ساعتی و کمرشکن تقسیم می‌شوند. هر یک از این انواع دارای ویژگی‌ها و روش‌های تنظیم و استفاده خاص خود هستند.
برای استفاده مؤثر از ترک‌متر دستی، چهار مرحله اصلی وجود دارد:
1. تعیین گشتاور مورد نیاز: قبل از استفاده از ترک‌متر، باید گشتاور مورد نیاز برای بستن پیچ‌ومهره‌ها را از دفترچه راهنمای وسیله‌ای که قرار است تعمیر شود، تعیین کرد. این مقدار برای هر وسیله و قطعه ممکن است متفاوت باشد.
2. تنظیم گشتاور: در ترک‌مترهای دیجیتال، تنظیمات از طریق صفحه نمایش قابل مشاهده است. در ترک‌مترهای کلاسیک، با چرخاندن دسته و تنظیم آن به مقیاس‌های مشخص، گشتاور مورد نظر تنظیم می‌شود. در ترک‌مترهای ساعتی و شاهینی، میزان گشتاور از طریق نشانگر روی صفحه و مقیاس‌های درجه‌بندی شده نمایش داده می‌شود.
3. سفت کردن پیچ‌ها: پس از تنظیم گشتاور، سوکت مناسب را روی درایو ترک‌متر قرار داده و پیچ یا مهره را به آرامی با استفاده از ترک‌متر سفت کنید. هنگامی که به گشتاور تنظیم‌شده رسیدید، ترک‌متر صدای کلیک تولید می‌کند که نشان‌دهنده رسیدن به میزان گشتاور مورد نظر است.
4. بازگرداندن تنظیمات به حالت صفر: پس از اتمام کار، تنظیمات ترک‌متر را به حالت صفر برگردانید تا از کالیبراسیون صحیح ابزار اطمینان حاصل کنید و از آسیب به دستگاه جلوگیری کنید.
در نهایت، هنگام انتخاب ترک‌متر، توجه به سایز درایو و بازه گشتاور بسیار مهم است. همچنین، کیفیت و متریال ابزار و گارانتی محصول از عوامل مهم دیگری هستند که باید در نظر گرفته شوند. با استفاده صحیح از ترک‌متر، می‌توان به دقت و ایمنی بالاتری در بستن پیچ‌ومهره‌ها دست یافت.
نسخه کامل در ایزی ابزار
