افت تحصیلی مسئله ای است که نباید مورد غفلت والدین و مربیان قرار گیرد. با نادیده گرفتن این موضوع تبعات آن سنگین تر شده و جبران آن سخت تر می شود. پس بهتر است والدین با اقدام به موقع از پیچیده تر شدن مشکلات مربوط به آن جلوگیری کنند. نادیده گرفتن افت تحصیلی کودکان به ویژه در سنین نوجوانی می تواند آسیب های جبران ناپذیری را بر آینده و زندگی شان وارد نماید. اطلاع از علل و رفتار صحیح با نوجوان و کودک در زمان مواجه شدن با افت تحصیلی از جمله مواردی است که باید والدین از آن آگاه باشند.
اصطلاح افت تحصیلی معمولا زمانی استفاده می شود که عملکرد تحصیلی دانش آموز در اکثر دروس یا دروس اساسی، به طور چشمگیری کاهش یابد. افت تحصیلی در دانش آموزان مقطعی نبوده و در صورت نادیده گرفته شدن، می تواند تا ترک تحصیل هم ادامه یابد.
شروع افت تحصیلی در کشور ما معمولا از کلاس چهارم (10سالگی) است. برای حل افت تحصیلی نیاز به شناخت علل و عوامل موثر در به وجود آمدن آن در دانش آموزان می باشد. برای این منظور دریافت مشاوره روانشناسی می تواند به والدین در پیدا کردن علل افت تحصیلی و درمان آن کمک کند.
- نداشتن مهارت‌های مطالعه
- ترس
- تنبلی
- بی‌علاقگی و بی‌انگیزگی
- بی‌انگیزگی یکی از بدترین دلایل افت درسی است.
تشویق کردن در بیشتر مواقع می‌تواند تاثیر گذار باشد، چرا که کودکان بیشتر از بزرگسالان تحت تاثیر قرار می‌گیرند. تقریبا در هر محیط کاری‌ای کارفرمایان و مدیران مجموعه سعی می‌کنند با گذاشتن تشویق، برای کارکنان باعث پیشرفت کاری‌شان شوند. حال اگر کودکان به طور مثال در فهم مسائل ریاضی دچار مشکل شوند. شما با استفاده از یک هدیه کوچک می‌توانید کودکتان را ترغیب به یادگیری کنید و یا می‌توانید زمان بازی‌های رایانه‌‌ای‌ش را اضافه کنید. در کل والدین می‌توانند با استفاده از چنین ابزارهایی کودکان را برای یادگیری و توجه به مسائل درسی ترغیب کنند. در چنین مواردی سعی نکنید، میزان تشویق را زیاد در نظر بگیرید، چرا که در دراز مدت خواسته بچه‌ها نیز تغییر می‌کند و همین امر می‌تواند توقع‌شان را بالا ببرد. اعتدال را در چنین مواردی حتما لحاظ کنید.
خواندن مکرر یکی از روش‌هایی است که می‌تواند باعث شود، بچه‌ها به درس خواندن ترغیب شوند. شما می‌توانید با استفاده از کتاب‌های غیر درسی و داستانی نیز به بچه‌ها کمک کنید تا بتوانند به کتاب خواندن عادت کنند. شما می‌توانید کتاب‌هایی را برای بچه‌های خود درنظر بگیرد که کودکان از شخصیت‌های آن خوششان می‌آید. وقتی کودکتان به کتاب خواندن عادت کند، شما می‌توانید زمان خواندن کتاب‌های داستانی را کوتاه کرده و سپس کتاب‌های درسی را جایگزین‌‌شان کنید. همان طور که می‌دانید خواندن برای یادگیری در سنین کودکی نقش بسیار پررنگی دارد. سعی کنید مدت زمان کتاب خواندن بچه‌ها را به مرور زمان افزایش دهید تا آنها بتوانند با شرایط جدید خود را راحت‌تر وفق دهند.
کودکان با توجه به سن و سالشان از هیجانات بالایی برخوردار هستند. آنها به خاطر کنجکاوی بسیار بالایی که دارند، خیلی زود حواس‌شان پرت می‌شود، مخصوصا سر کلاس‌هایی که از درس‌شان خوششان نیاید. تمرکز کردن سر موضوعات برای هر گروه سنی‌ای سخت است، چه برسد به کودکان. شما باید دقت کنید که فرزندتان در محیط خانه به چه مواردی توجه بیشتری دارد، در صورت امکان در موقع آموزش وی به یک اتاق دیگر ببرید تا حواسش جمع شود. توجه به این نکته که فرزندتان در چه مکانی کمتر دچار حواس پرتی می‌شود، بسیار حائز اهمیت است. در پاره‌ای مواقع دیده شده که بچه‌ها با وجود تلویزیون و کنسول بازی در کنارشان از توجه به درس منحرف می‌شوند. پدر و مادرها در هنگام حل تکالیف درسی باید مراقب کودکشان باشند و مطمئن شوند که فرزندشان مسائل درس را به صورت کپی وار حل نکند، بلکه با تحلیل کردن به حل مسائل درسی می‌پردازد. درگیر شدن بچه‌ها با مسائل درسی می‌تواند در آموختن‌شان کمک زیادی بکند. سعی کنید فرزند خود را با درس مربوطه درگیر کنید تا بتواند فهم بهتری از درس‌هایش کسب کند.
توجه داشته باشید بچه‌ها مسائلی را که دوست داشته باشند، راحت‌تر و زودتر یاد می‌گیرند. چرا که کودکان با درسی که خوششان می‌آید، بیشتر درگیر می‌شوند. سعی کنید آموختن برخی مسائل درسی را که کودکتان از آنها خوششان نمی‌آید، را برایش شیرین کنید. به طور مثال مسائل درسی را برای کودکان خود مثل کشف یک چیز عجیب جلوه دهید، چرا که اگر کودکان با قصد کشف کردن و آموختن درس جلو بروند تا جایی که برایشان مقدور است، سعی می‌کنند مطلب مورد نظر را بیاموزند. طرح سوالات درسی با استفاده از اشکال هندسی واقعی می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد. در این گونه آموزش‌ها شما می‌توانید مثال تئوری را به شکل مسائل عملی در بیاورید. همین کار سبب می‌شود تا کودکتان ترغیب شود تا بهتر بیاموزد. سعی کنید درباره مشکلات یادگیری بچه‌ها از آنها سوال کنید. شاید با دانستن مشکل کودک برای یادگیری، بهتر بتوانید وی را در امر یادگیری یاری کنید. یادتان باشد، ممکن است یک سری مسائل بسیار پیش و پا افتاده سبب شوند تا فرزندتان از درسی خوشش نیاید، همین خوش نیامدن در امر یادگیری بسیار تاثیرگذار خواهد بود. بچه‌ها نیز مثل خودمان افکارها و رفتارهای مختلفی دارند، به هیچ عنوان یک بچه را با بچه دیگر مقایسه نکنید. این کار نه تنها به شما کمکی نمی‌کند، بلکه ممکن است باعث دلخوری فرزندتان نیز شود.
شما می‌توانید برخی از مسائلی درسی را که کودکتان در یادگیری آنها مشکل دارد با استفاده از یک سری ویدئوهای آموزشی به او یاد بدهید. بچه‌ها به ویدئوها توجه بیشتری می‌کنند، حال اگر مسائل درسی به شکل کارتونی در اختیارشان باشد، راحت‌تر می‌توانند آنها را درک کنند. بازی‌ها و فیلم‌های آموزشی یک راه عالی برای بالا بردن تمرکز کودکان برای یادگیری است. چرا که در چنین شرایطی یادگیری دروس برایشان سرگرم کننده نیز خواهد بود. آموختن دروسی مثل ریاضی با این روش آموزشی بسیار تاثیرگذار خواهد بود، این‌گونه روش‌ها را در برنامه آموزشی کودکتان لحاظ کنید.
آموزش در مدارس بسیار مهم است، اما یادگیری چیزی نیست که فقط در محیط مدرسه خلاصه شود. والدین می‌توانند در محیط خانه نیز به آموزش فرزند خود مشغول باشند. پدر و مادرها نباید از یادشان برود که فقط آموختن درس ریاضی مهم نیست بلکه بچه‌ها به آموختن دوچرخه سواری نیز نیاز دارند. شما می‌توانید با تقسیم زمان‌های آموزش؛ هم دوچرخه‌سواری و هم آموزش ریاضی را در یک روز قرار دهید تا کودکتان تشویق شود که درس را بهتر یاد بگیرد. انجام دادن یک کار سخت درکنار یک کار آسان در یک روز می‌تواند لذت بخش بوده و خستگی و کسالت را از کودکتان دور کند.
تعیین هدف در هنگام مطالعه امری ضروری است. شما می‌توانید برای کودکان خود اهداف کوتاه مدت و بلند مدت در نظر بگیرید. وقتی شما برای درس خواند کودک خود برنامه ریزی می‌کنید، این امر پس از یک مدت خود را نمایان می‌سازد، به طور مثال می‌توانید به کودک خود بگویید روزی سه بار باید لغات مهم دروس خواندنی را یادداشت کند. اگر کودک در چنین چارچوبی درس بخواند بعد از گذشت چند ماه با دامنه بسیار زیادی از لغات مختلف روبرو می شود که از قبل آنها را کار کرده است. چنین روش یادگیری می‌تواند در دراز مدت بسیار موثر باشد. انتخاب هدف می‌تواند کودکتان را برای یاد گرفتن ترغیب کند، چرا که کودک سعی می‌کند، طبق برنامه‌ای که برایش تعریف کرده‌اید، کار خودش را پیش ببرد.
شما می‌توانید کودکتان را با کلاس‌های آموزشی غیر درسی مثل کلاس فوتبال و یا هر ورزش دیگر مشغول کنید. این روش باعث می‌شود تا آنان خود را در حصار مدرسه فرض نکنند. استفاده از اردوهای آموزشی نیز می‌تواند برای یادگیری کودکتان بسیار موثر واقع شود. فعالیت‌های ورزشی بیرون از مدرسه کمک می‌کند، تا شادابی بچه‌ها در طول روزهایی که مدرسه می‌روند، حفظ شود.
هر شخصی از تعریف و تمجید خوشش می‌آید، وقتی می‌بینید فرزندتان در یادگیری درس‌هایش موفقیت‌های بزرگی کسب کرده است و سعی می‌کند خود را با درس خواندن مشغول کند، کمی تعریف از او می‌تواند پشتیبان خوبی برای ادامه کارهایش باشد. توجه داشته باشید، در کنار هر تشویقی باید موارد باز دارنده نیز باشد تا کودکان با خطوط قرمز زندگی نیز آشنایی کافی پیدا کنند و بفهمند چه کارهایی باعث تشویق شدنشان و چه کارهایی باعث می‌شود تا از تفریحات محروم شوند. تشویق کردن پس از یادگیری باعث می‌شود، تا کودکان میل بیشتری برای آموختن از خود نشان دهند.
