همانطور که می‌دانید تعداد گزارشات از پیش تعیین شده در نسخه GA4 نسبت به نسخه یونیورسال بسیار محدودتر است و در واقع بیشتر گزارشات در GA4 توسط کاربر و برحسب نیاز کسب و کار ایجاد می‌شود و دیگر خبری از انواع گزارشات آماده و متعدد در GA4 نیست. این مسئله از طرفی باعث انعطاف پذیری بسیار زیاد نسخه GA4 شده و از طرف دیگر برای کاربران بسیار پیچیده و ناآشنا می‌باشد. زیرا تفاوت‌های اساسی بین این دو نسخه از گوگل آنالیتیکس وجود دارد که در ادامه به برخی از مهم‌ترین‌های آن‌ها می‌پردازیم. به مرور و با آشنایی هرچه بیشتر با سازوکار نسخه جدید، ایجاد و ساخت گزارشات برحسب نیاز در GA4 آسان‌تر خواهد شد.
لازم به ذکر است که نسخه GA4 تا به امروز (July 2023) هنوز بصورت کامل تکمیل نشده و هرازگاهی آپدیت‌ها و تغییرات جدیدی در آن اعمال می‌گردد تا باگ‌های سیستم برطرف شده و به مرور جهت برطرف کردن نیازهای کاربران در سراسر دنیا به تکامل برسد. اما فراموش نکنیم که GA4 ابزاری رایگان است و به همین دلیل در ارائه حجم دیتا و دقت آن، سیاست‌هایی در جهت منافع سازمانی گوگل را درپیش می‌گیرد که ممکن است لزوما در جهت منافع کاربران نباشد.
بعنوان مثال آنالیتیکس چون رایگان است 5 درصد از دیتای واقعی را گرفته و بررسی می‌کند و 95 درصد بقیه را هم براساس این 5 درصد پیش بینی می‌کند. بنابراین زمانیکه دیتا بصورت unsampled report است یعنی این دیتا کامل و دقیق است اما اگر بصورت thresholding applied باشد یعنی دیتا سمپل شده و تخمین زده می‌باشد.
قبلا هر اکشن یا رفتاری که کاربر روی سایت شما داشت یک Hit در Universal Analytics ایجاد میکرد در حالیکه این مفهوم در GA4 با event جایگزین شده و هر Click، Scroll، Page view، ... در GA4 به عنوان یک event به آنالیتیکس ارسال می‌شود. در واقع در نسخه یونیورسال تمرکز روی Page view و Session بود ولی GA4، ابزاری event محور است و حتی اطلاعات مربوط به session هم در GA4 بصورت event جمع‌آوری و track می‌شود.
بعلاوه بکارگیری هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ در نسخه GA4 بسیار چشم‌گیر است و مدل‌سازی و اندازه‌گیری داده‌ها در این نسخه کاملا متفاوت است.
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های GA4 با نسخه آنالیتیکس در جمع‌آوری دیتای اپلیکیشن در کنار دیتای وبسایت در یک داشبورد و بصورت یکپارچه می‌باشد. امری که در نسخه یونیورسال امکان‌پذیر نبود و عموما ردیابی موبایل و اپلیکیشن‌های اندروید و آیفون با کمک Firebase قابل انجام بود و دیتای وب و اپلیکیشن در property های جداگانه جمع‌آوری می‌شدند. اما GA4 با تخصیص یک User ID مشخص، توانایی شناسایی و ردیابی یوزرها بین دامنه‌های مختلف (Cross Domain) و دستگاه‌های مختلف (Cross Device) را دارد.
در آنالیتیکس یونیورسال Sub-domain باید به عنوان یک property جداگانه تعریف میشد اما در GA4 Sub-domainها بصورت خودکار شناسایی شده و همراه با دیتای وبسایت داخل یک داشبورد ارائه می‌گردد. درصورتیکه وبسایت شما دامنه‌های متفاوتی دارد مثلا هم .com و هم .ir دارید باید Cross doming tracking را برای این دو دامنه فعال کنید در غیر این صورت GA4 کاربران یکسان این دو دامنه را تشخیص نمی‌دهد و تعداد یوزر شما ممکن است افزایش غیرمنطقی داشته باشد. فعال کردن Cross domain tracking از مسیر زیر انجام می‌شود:
Admin/ Data Streams/ Configure Tag Settings
در GA4 کلیه اکشن‌ها در سایت یا اپ شما توسط Event ها قابل ردیابی هستند و برخلاف نسخه یونیورسال که نیازمند استفاده از تگ منیجر جهت ایجاد Event ها بود، این قابلیت در نسخه GA4 وجود دارد که برخی از Event ها بصورت اتوماتیک ردیابی شوند و همچنین برخی از Event ها در خود آنالیتیکس ایجاد شوند. البته برای ایجاد Event های سفارشی یا توصیه شده نیاز به استفاده از تگ منیجر می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با انواع Event ها در GA4 می‌توانید مقاله انواع ایونت (Event) در گوگل آنالیتیکس 4 (Google Analytics 4) را مطالعه کنید.
بعلاوه در نسخه GA4 علاوه بر تعریف Event قابلیت تعیین پارامتر برای Event ها نیز وجود دارد. در واقع ما به کمک پارامترها اطلاعات اضافه‌تری را درباره Event مورد نظر ردیابی می‌کنیم بعنوان مثال اگر Event شما خرید می‌باشد می‌توانید برخی اطلاعات مانند شناسه سفارش یا موفق و ناموفق بودن پرداخت را هم به عنوان پارامتر ردیابی کنید.
پارامتر ایونت‌ها (Event Parameters) در GA4 مشابه Dimensions در نسخه یونیورسال هستند و از این اطلاعات می‌توان بعدها در گزارشات جهت Segmentation ،Filter و سایر عملیات مورد نیاز در آنالیز دیتا استفاده کرد.
مفهوم goal در یونیورسال معادل Conversion در GA4 است. بطور خلاصه ما در آنالیتیکس یونیورسال 5 نوع Goal داشتیم:
اما در نسخه GA4 ما یک نوع conversion از جنس event داریم. در واقع ما در GA4 ایونت‌های مهم را تبدیل به conversion می‌کنیم. برای این کار از بخش Admin/ Events ابتدا به لیست کلیه ایونت‌های GA4 دسترسی پیدا کرده و سپس از ستون Mark as conversion ایونت مورد نظرتان را به Conversion تبدیل کنید.
در آنالیتیکس یونیورسال conversionها براساس session شناسایی و یونیک می‌شدند. یعنی اگر کاربری 10 بار هم روی یک دگمه کلیک میکرد یک بار محاسبه میشد.
در GA4 دو روش برای شمارش Conversion وجود دارد:
در GA4 بصورت دیفالت روش Once per event فعال است و به همین دلیل کاربر هرچندبار هم کلیک کند همه دفعات شمرده می‌شود. مثلا اگر 15 بار روی دکمه پرداخت کلیک کند و پرداخت هم جزو ایونت‌های GA4 باشد شما 15 تا event و 15 تا هم conversion (در صورتیکه تیک کانورژن خورده باشد) دارید. پس در GA4 بصورت پیش فرض یونیک کردن کاربر وجود ندارد. بنابراین در این بخش اختلاف بین دیتای یونیورسال و GA4 وجود خواهد داشت. برای تغییر روش شمارش کانورژن‌ها در GA4 از بخش زیر اقدام کنید:
Admin/ Conversions/ Change counting method
در نسخه یونیورسال ما سه لایه داشتم:
ولی در نسخه GA4 ما دو لایه داریم:
مفهوم View در یونیورسال با Data Stream در GA4 جایگزین شده. البته نسخه GA4 در مقایسه با یونیورسال هنوز دارای ناکارامدی‌های بسیاری در این بخش است که ممکن است در آینده برطرف شود. زیرا در حال حاضر (July 2023) بسیاری از امکاناتی که در سطح view در یونیورسال در اختیار بود در دسترس نمی‌باشد.
در آنالیتیکس یونیورسال (Universal Analytics) در سه حالت session جدید ایجاد میشد:
اما در GA4، مورد دوم و سوم حذف شده و تنها زمانی که کاربر برای بیش از 30 دقیقه روی سایت هیچ فعالیتی اعم از اسکرول، کلیک، ... انجام ندهد این Session اتمام یافته و در صورت ادامه فعالیت کاربر روی سایت، یک Session جدید ایجاد می‌شود.
دقت کنید که مهم ایجاد فاصله بیش از 30 دقیقه میان دو اکشن بر روی سایت است و در این میان ممکن است کاربر حتی از سایت خارج شود و مجددا به سایت برگردد. به عنوان مثال اگر کاربر بعد از 29 دقیقه دوباره به سایت برگردد تنها یک Session در آنالیتیکس ثبت می‌شود ولی اگر کاربر از سایت خارج نشود و برای 31 دقیقه هیچ اکشنی روی سایت انجام ندهد دو Session ثبت می‌شود. پس ملاک تغییر Session، باز بودن صفحه سایت یا خروج از سایت نیست. بلکه تنها ایجاد فاصله 30 دقیقه‌ای میان دو اکشن کاربر بر روی سایت یا اپ می‌باشد.
نکته مهم دیگر در ثبت Session نوع اکشن کاربر است که باید حتما به عنوان Event تعریف شده باشد. مثلا اگر در سایت شما Scroll به عنوان event تعریف نشده باشد، اگر شما 31 دقیقه مدام در سایت Scroll کنید بازهم هیچ اکشنی ثبت نشده و در نتیجه پس از 30 دقیقه یک Session جدید ثبت می‌شود (البته این فقط یک مثال بود و در واقع اسکرول 90% بعنوان یکی از Enhanced measurement events بصورت خودکار در GA4 ردیابی می‌شود. این نوع ایونت‌ها در GA4 قابلیت فعال و غیرفعال شدن توسط کاربر هم دارند.)
دیتا در GA4 به سه صورت ذخیره می‌شود:
بعنوان مثال گزارش User Acquisition بر اساس User Scope، گزارش Traffic Acquisition بر اساس Session Scope و گزارش conversion در بخش Engagement براساس Event Scope می‌باشد.
نسخه GA4 توانایی تشخیص کاربر با دیوایس‌ها یا مرورگرهای مختلف را دارد زیرا دیتاهای کاربران را از طرق مختلف مانند اطلاعات جیمیل کاربران، آی دی دیوایس کاربران، اطلاعات لیدها ، .... جمع‌آوری می‌نماید.
در نسخه یونیورسال جمع‌آوری دیتا و ردیابی کاربران توسط کوکی‌ها انجام میشد اما امروزه به دلیل قوانین حریم خصوصی کاربران در اتحادیه اروپا، مشکلات قانونی جهت استفاده از کوکی‌ها بوجود آمده و بزودی تکنولوژی کوکی‌ها منسوخ خواهد شد.
در GA4 چهار روش برای شناسایی و ردیابی Userها تعریف شده:
اینکه کدام یک یا کدام ترکیب از این روش‌ها استفاده شود از بخش Reporting Identity در GA4 قابل انتخاب است. در این قسمت سه گزینه وجود دارد:
در GA4 دو مدل Attribution داریم:
1. حالت Paid & Organic Channels که خود دارای حالت‌های مختلف زیر است:
2. حالت Google Paid Channels
البته طبق اطلاع‌رسانی‌های گوگل بزودی روش‌های first click, linear, position based, time decay حذف خواهند شد و تنها دو روش last click و data driven در حالت Paid & Organic channels و last click در حالت Google Paid Channel باقی خواهد ماند اما آخرین تغییرات تا تاریخ July 2023 بدین شکل است.
شما می‌توانید از بخش admin/attribution setting بر حسب نیازتان attribution model را تغییر دهید. اما در GA4 این بخش بصورت دیفالت روی حالت Paid & Organic channels/ Data driven می‌باشد.
گزارشات مربوط به attribution در بخش Advertising قسمت Model comparison و Conversion Path می‌باشد.
Bounce Rate = 1- Engaged Session
همانطور که از این فرمول مشخص است Bounce Rate نقطه مقابل Engaged Session است. البته معیار شناسایی Engaged User در GA4 حداقل یکی از موارد زیر است:
- صفحه کاربر در وب یا اپ حداقل 10 ثانیه باز باشد.
- حداقل یک کانورژن صورت بگیرد.
- کاربر حداقل دو تا Page/screen view ایجاد کند.
در واقع مفهوم Bounce Rate که برای بررسی رفتار یوزر در یونیورسال بکار می‌رفت، در GA4 با مفهوم Engagement جایگزین شده است و متریک‌هایی چون: engaged session ,engagement rate ,engaged session per user ,average engagement time برای این منظور بوجود آمده.
