روانشناسی زرد به مجموعه‌ای از مفاهیم و مطالبی اشاره دارد که به‌طور سطحی و نادرست، مفاهیم علمی روانشناسی را به‌کار می‌گیرند و در اغلب موارد با استفاده از احساسات و هیجانات عمومی، بدون داشتن پشتوانه علمی معتبر، تلاش می‌کنند تا جذابیت بیشتری برای مخاطبان ایجاد کنند. این نوع روانشناسی معمولاً در کتاب‌ها، شبکه‌های اجتماعی، وب‌سایت‌ها، و حتی در برخی از رسانه‌های تصویری دیده می‌شود و هدف اصلی آن بیشتر جذب مخاطب و کسب درآمد است تا ارائه اطلاعات صحیح و معتبر علمی.
یکی از ویژگی‌های اصلی روانشناسی زرد این است که به‌جای ارائه استدلال‌های علمی دقیق و محکم، بیشتر بر روی جملات انگیزشی، داستان‌های شخصی و توصیه‌های کلیشه‌ای تمرکز می‌کند. جملات مانند "فقط خودت را باور کن" یا "موفقیت در ذهن توست" از جمله عباراتی هستند که اغلب در روانشناسی زرد به‌کار می‌روند. این جملات به‌تنهایی شاید احساس خوبی به فرد بدهند، اما بدون ارائه رویکردهای علمی و عملی دقیق، نمی‌توانند واقعاً به تغییر رفتار یا رشد شخصیتی افراد کمک کنند.
مشکل اصلی روانشناسی زرد این است که به‌جای آنکه بر پایه تحقیقات علمی استوار باشد، بیشتر بر پایه برداشت‌های شخصی، تجربیات فردی یا حتی اطلاعات نادرست بنا می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که افراد زیادی که به دنبال راهکارهای واقعی برای بهبود زندگی خود هستند، به این نوع منابع جذب شوند و در نهایت نه تنها به بهبود نرسند، بلکه ممکن است با مشکلات جدیدی نیز مواجه شوند. از جمله این مشکلات می‌توان به افزایش استرس، ناامیدی و احساس ناکامی اشاره کرد. به‌طور مثال، فردی که تمام تلاش خود را می‌کند اما به دلیل پیروی از توصیه‌های ساده‌انگارانه روانشناسی زرد به موفقیت نمی‌رسد، ممکن است دچار افسردگی یا احساس ناتوانی شود.
یکی از جنبه‌های روانشناسی زرد که بسیار مشکل‌ساز است، تأکید بیشازحد بر خوش‌بینی و مثبت‌نگری است. البته که مثبت‌نگری یک ابزار مفید در مقابله با چالش‌های زندگی است، اما روانشناسی زرد گاهی این موضوع را به حد افراطی می‌رساند و واقعیت‌های منفی زندگی را نادیده می‌گیرد. این نگرش می‌تواند به نوعی توهم مثبت‌گرایی منجر شود که افراد را از پذیرش مشکلات واقعی و تلاش برای حل آن‌ها باز می‌دارد. به‌عنوان مثال، ممکن است به فرد گفته شود که اگر فقط به اندازه کافی مثبت بیندیشد، تمام مشکلاتش حل خواهد شد؛ در حالی که در واقعیت، بسیاری از مشکلات نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، تلاش مستمر و درک عمیق‌تری از موقعیت دارند.
یکی دیگر از ویژگی‌های روانشناسی زرد، ساده‌سازی بیشازحد مشکلات پیچیده روانی است. به‌عنوان مثال، اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات شخصیتی ممکن است در این نوع روانشناسی به‌عنوان مسائلی ساده و قابل‌حل با چند راهکار ابتدایی و سریع معرفی شوند. این دیدگاه نه تنها کمکی به درک صحیح و درمان این اختلالات نمی‌کند، بلکه می‌تواند وضعیت فرد را نیز بدتر کند. در واقع، بسیاری از مشکلات روانی نیاز به درمان‌های بلندمدت و پیچیده دارند که شامل مشاوره تخصصی، دارودرمانی و تکنیک‌های روانشناختی اثبات‌شده هستند.
تبلیغات روانشناسی زرد اغلب با وعده‌های غیرواقعی همراه است. از جمله این وعده‌ها می‌توان به رسیدن به موفقیت در مدت زمان کوتاه، رفع تمام مشکلات زندگی با چند تکنیک ساده، یا حتی تضمین خوشبختی همیشگی اشاره کرد. این وعده‌ها به دلیل عدم پایه علمی اغلب تحقق نمی‌یابند و مخاطبان پس از مدتی احساس می‌کنند که فریب خورده‌اند. بسیاری از افرادی که از این نوع محتواها استفاده می‌کنند، پس از مدتی احساس می‌کنند که نه‌تنها تغییر مثبتی در زندگی‌شان ایجاد نشده، بلکه از نظر روانی نیز تحت فشار بیشتری قرار گرفته‌اند. این تجربه می‌تواند به احساس بدبینی نسبت به روانشناسی و علوم انسانی به‌طور کلی منجر شود و افراد را از جستجوی کمک‌های حرفه‌ای و علمی منصرف کند.
نکته دیگری که در روانشناسی زرد مشاهده می‌شود، استفاده نادرست و گمراه‌کننده از اصطلاحات علمی است. در این نوع روانشناسی، ممکن است از اصطلاحات و مفاهیم روانشناسی به‌گونه‌ای استفاده شود که برای مخاطب غیرمتخصص گیج‌کننده باشد. به‌عنوان مثال، مفاهیم پیچیده‌ای مانند ضمیر ناخودآگاه، طرحواره‌های ذهنی، یا خودشناسی به‌صورت سطحی و با تعاریف نادرست بیان می‌شوند. این باعث می‌شود که افراد دچار سوءتفاهم درباره این مفاهیم شوند و به اشتباه آن‌ها را در زندگی روزمره خود به‌کار بگیرند. این مسئله به‌ویژه زمانی مشکل‌ساز می‌شود که افراد به‌جای مراجعه به متخصصان روانشناسی و درمانگرهای حرفه‌ای، به این نوع منابع نادرست اعتماد می‌کنند و مشکلات خود را تشدید می‌کنند.
با اینکه روانشناسی زرد معمولاً مورد انتقاد متخصصان حوزه روانشناسی و علوم رفتاری قرار می‌گیرد، اما همچنان به دلیل جذابیت‌های ظاهری و احساساتی که برمی‌انگیزد، طرفداران زیادی دارد. این نوع روانشناسی به‌خوبی از نیازهای احساسی افراد استفاده می‌کند و با ارائه راه‌حل‌های ساده و سریع، به‌نوعی حس تسکین موقتی در افراد ایجاد می‌کند. افراد به‌طور طبیعی به‌دنبال راه‌حل‌های سریع برای مشکلاتشان هستند و روانشناسی زرد از همین نقطه ضعف استفاده می‌کند تا محتوای خود را جذاب‌تر و قابل‌فروش‌تر کند.
در نهایت، یکی از آسیب‌های جدی روانشناسی زرد این است که ممکن است اعتبار علم روانشناسی را نزد عموم مردم خدشه‌دار کند. وقتی افرادی با استفاده از این نوع محتواها به نتیجه مطلوب نمی‌رسند، ممکن است این باور در آن‌ها شکل بگیرد که روانشناسی به‌طور کلی غیرمفید است. این در حالی است که روانشناسی یک علم پیچیده و چندوجهی است که بر اساس سال‌ها تحقیق و آزمایش‌های دقیق علمی استوار است. روش‌های علمی روانشناسی، برخلاف روانشناسی زرد، نیاز به تعهد، زمان و درک عمیق از فرد و مشکلاتش دارند و نمی‌توانند در قالب چند جمله کوتاه یا تکنیک سریع خلاصه شوند.
در مجموع، روانشناسی زرد به‌دلیل سطحی‌نگری، استفاده نادرست از مفاهیم علمی، و ارائه راه‌حل‌های نادرست و غیرواقعی، می‌تواند به‌جای کمک به رشد و بهبود فرد، مشکلات جدیدی را ایجاد کند. این نوع محتواها بیشتر به‌دنبال جذب مخاطب و افزایش سود تجاری هستند و کمتر به‌دنبال ارائه راهکارهای علمی و مفید برای حل مشکلات واقعی افراد می‌باشند.
