می‌دانید چرا در ایران کالاهای مصرفی مثل خودرو و خانه و ارز و طلا و... تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده‌اند؟ و چرا هیجان خرید برای این کالاها بالاست و صف درست می‌شود؟ صف خرید خودرو، صف خرید دلار، صف خرید سکه، صف خرید سهام و...
چرا این صفها هیچ وقت جمع نمی‌شوند؟
می‌دانید چرا خیلی از مردم ایران علیرغم داشتن خودرو ایرانی و نارضایتی از آن در تلاش برای ثبت نام خودروی دیگری هستند؟
می‌دانید چرا خیلی از ایرانی‌ها علیرغم اینکه هیچ احتمالی برای رفتن به یک سفر خارجی ندارند اما حتما مقداری دلار یا یورو در منزل دارند؟
و نکته جالب اینکه مردم ایران، مدام در حال تبدیل این منابع هستند تا از صف کناری عقب نمانند. درست مانند رفتار ما در رانندگی و تغییر مداوم لاین در هنگام رانندگی!
یک داستان کوتاه مدیریتی هست که می‌گوید در آمریکا زمانی که جستجوی طلا مد شده بود، آنهایی که بیل و کلنگ می‌فروختند خیلی بیشتر سود کردند تا جویندگان طلا.
حالا داستان کشورهای جهان سومی مثل ما همین است، دولت از محل تعویض پلاک خودرو و کارمزد معاملات سهام و تفاوت نرخ ارز و...، بیشتر و راحت‌تر از مردم معامله‌کننده سود می‌کند. مردمی که برنده شدن یک خودرو یا به دست آوردن چند دلار ارزان‌تر را موفقیت می‌بینند.
در این شیوه متدولوژی ثابت است، فقط نوع کالا فرق می‌کند. دولت فقط باید جو بدهد و صف ایجاد کند. مردم خودشان با پول وارد صف می‌شوند و دولت از محل کارمزد و هزینه خدمات سود می‌کند! آن هم سود هزاران میلیاردی.
این صفها چیزی جز ایجاد یک کمبود تصنعی و ساخت قیف برای ایجاد حس برنده بودن با هدف ایجاد هیجان در بازار نیست.
متاسفانه ین مشی دلالی اثرات منفی بسیاری را در جامعه می‌گذارد و مصداق نشستن بر سر شاخه و بریدن بُن است. از جمله اینکه توسعه معاملات اینچنینی موجب بی ثباتی روانی، تشدید اختلاف طبقاتی، افزایش تورم و افزایش اختلافات مالی مردم و ایجاد پرونده‌های حقوقی بسیار می‌شود که هر یک در جای خود قابل تحلیل و بررسی هستند.
نتیجه اینکه:
تا زمانی که ما یاد نگیریم وارد این چرخه باطل و قطعاً محکوم به باخت نشویم نمی‌توانیم به آینده و رسیدن به یک فرهنگ و سبک زندگی مالی درست امیدوار شویم.
و تا زمانی که دولت نخواهد و یاد نگیرد که به جای دریافت کمیسیون از محل تکثر معاملات، درآمدهای خود را روی مالیات و کارمزد خدمات اجتماعی و شهری و توسعه تولید و صادرات به دست آورد اصلاح نخواهیم شد.
ما ناخواسته تبدیل به جستجوگران طلایی شدیم که مدام در حال خرید بیل و کلنگ‌های جدید هستیم.
#ماچگونه_ماشویم #فرنودحسنی
