همه‌ی ما در حال زندگی در دورانی هستیم که پیشرفت علم و فناوری در آن حرف اول را می‌زند، از تلفن‌های هوشمندی که حتی کودکان کم سن و سال در اختیار دارند تا انجام عمل‌های جراحی از راه دور، همگی نشان دهنده‌ی عظمت علم و فناوری در اوایل هزاره‌ی سوم است. یکی از کلماتی که این روزها بسیار پرطرفدار و پرکاربرد شده است، فین تک نام دارد. کلمه‌ای که اگرچه ممکن است با دیدن آن در نگاه اول متوجه معنای آن نشوید، اما در درون خود معنا و مفهومی گسترده را جای داده است.
فین تک برگرفته از کلمه‌ی Financial Technology، به معنای فناوری مالی است و اشاره به هرگونه کسب و کاری دارد که با استفاده از نوآوری و توسط فناوری اینترنت، تلفن همراه هوشمند و نرم‌افزار‌های آنلاین و آفلاین، در تلاش برای ارائه‌ی خدمات مالی به ساده‌ترین شکل ممکن به مشتریان است. به عبارتی دیگر، فین تک به هرگونه نرم‌افزار و الگوریتمی گفته می‌شود که دریافت کننده‌ی خدمات، با استفاده از آن قادر است به سادگی و در سریع‌ترین زمان ممکن، امور مالی خود را انجام دهد.
به عنوان مثال، خدمات بانکی مانند انتقال پول، درخواست وام، پرداخت قبوض و... به صورت اینترنتی، تنها بخشی از خدمات فناوری مالی به حساب می‌آیند، اما حوزه‌ی فناوری مالی تنها محدود به انجام امور بانکی نمی‌شود. با ظهور استارت‌آپ‌های گوناگونی که در حوزه‌های مختلف به وجود آمده‌اند، خدمات مالی به روش‌های مختلفی به مشتریان ارائه می‌شوند، به عنوان مثال، نرم‌افزاری که به مشتری خود این امکان را می‌دهد که به صورت آنلاین، شرکت‌های بیمه را مقایسه کرده و خود را بیمه کند، و یا نرم‌افزاری که تنها برای پرداخت کرایه تاکسی طراحی شده است نمونههایی بارز از گسترش خدمات تکنولوژی نام برده شده در جهان است.
طبق تحقیقی که در سال 2017 میلادی صورت گرفت، حدود 30 درصد از افراد، حداقل از دو نرم‌افزار خدمات فین تک در گوشی‌های همراه خود استفاده می‌کنند و به نوعی فناوری مالی به جزء جدانشدنی زندگی آن‌ها تبدیل شده است.
به طور کلی فین تک را می‌توان به 9 بخش کلی دسته بندی کرد:
فناوری قانون‌گذاری(RegTech)
فناوری مدیریت ثروت(WealthTech)
فناوری پرداخت(PayTech)
فناوری بیمه(InsureTech)
فناوری بانکی(BankTech)
فناوری استقراض(LendTech)
فناوری جابجایی پول بین‌الملل(Remittance)
فناوری رمزارزها(CryptoCurrency)
فناوری حوزه‌ی املاک(PropTech)
رگ تک برگرفته از کلمه‌ی Regulatory Technology است و هدف از ایجاد این نوع فناوری، کمک‌رسانی به شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها است تا بتوانند تحت قوانین بی‌شمار وضع شده توسط دولت آن کشور فعالیت کنند. قوانین و مقررات مختلف مالی به طور مداوم و به سرعت توسط دولت هر کشور در حال وضع شدن است، به گونه‌ای که رعایت تمامی این قوانین و اطلاع از آن‌ها کاری بسیار سخت و حتی غیر قابل اجرا است. فین تک با بهره‌گیری از این فناوری توانسته است به شرکت‌ها کمک کند تا در دنیای مملو از قوانین و مقررات، عملکرد بهتری داشته باشند.
فناوری مدیریت ثروت، یکی از زیرمجموعه‌های فین تک به حساب می‌آید و می‌توان آن را به عنوان پلی بین تکنولوژی و سرمایه معرفی کرد. بسیاری از افراد و شرکت‌ها، برای انجام سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و مشاغل مختلف نیازمند مشاوره‌ی مالی هستند. در سیستم مالی سنتی، کارشناسان و مشاوران مالی با توجه به دانش خود و همچنین با در نظر گرفتن شرایط موجود پیرامون فرصت‌های سرمایه گذاری، شرکت‌ها و افراد را هدایت می‌کنند که این امر با محدودیت‌های فراوانی همراه است. اما با ظهور تکنولوژی مالی ولث تک، این فرایند به صورت اتوماتیک و توسط نرم‌افزارها و روبات‌های پیشرفته ارائه می‌شود. این فناوری به مشتریان خود کمک می‌کند که مدیریت سرمایه و دارایی خود را بهبود بخشند.
همه‌ی ما در حال زندگی در عصری هستیم که علم و فناوری پیشرفت بسیار زیادی کرده است. تقریبا می‌توان گفت که کمتر کسی پیدا می‌شود که حداقل یک دستگاه تلفن همراه هوشمند و یا یک رایانه‌ی شخصی را در اختیار نداشته باشد. این امر سبب شده است که انسان به دنبال انجام کارهای روزمره‌ی خود، با استفاده از فناوری و توسط تلفن هوشمند و یا رایانه‌ی شخصی خود باشد. کارهایی مانند پرداخت قبوض، انتقال پول، پرداخت آنلاین خرید مایحتاج زندگی، خرید شارژ سیم‌کارت و... .
با توجه به این نیاز روزافزون بشر، شرکت‌های تحت حوزه‌ی فین تک به فکر طراحی و ساخت نرم‌افزارها و درگاه‌های پرداخت افتادند تا بتواند در اختیار همگان قرار گرفته و در نتیجه‌ی آن، فناوری پرداخت شکل گیرد.
صنعت بیمه که یکی از قدیمی‌ترین صنایع و کسب و کارهای مالی به حساب می‌آید نیز در سال‌های اخیر توسط شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فین تک دچار تحولات اساسی شده است. در روش سنتی، بیمه‌گذار پس از جمع‌آوری اطلاعات و بررسی مشکلات فرد بیمه شونده، او را راهنمایی کرده و تنها از مزایای بیمه‌ی مورد نظر صحبت می‌کند. در نتیجه، فرد بیمه شونده بدون دسترسی به اطلاعات کامل و بدون بدست آوردن دانش کافی اقدام به خرید بیمه می‌کند. این‌گونه بازاریابی در روش سنتی به دو روش تلفنی و یا حضوری انجام می‌گرفت.
اما با ورود و پیشرفت تکنولوژی، نرم‌افزارها و قراردادهای هوشمند مختلفی در بستر فناوری بیمه(InsureTech) به بازار عرضه شدند که این امر، باعث افزایش میزان شفافیت، دانش بیمه‌ای مشتری، امنیت و کاهش معایب موجود شد.
در روش سنتی، اگر کسی قصد درخواست و یا دریافت وام را داشت، باید به بانک می‌رفت و پس از صرف زمان و انرژی زیاد و همچنین درگیر شدن با روال پیچیده‌ی اداری، وام خود را دریافت می‌کرد. پس از آن شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات فین تک به این فکر افتادند تا با استفاده از تکنولوژی اینترنتی، برنامه‌هایی کاربردی را بسازند تا به مشتریان خود این امکان را بدهند تا بتوانند در هر زمان و مکان، بدون صرف انرژی و به صورت آنلاین درخواست خود را ثبت کنند. با ورود فناوری استقراض، فرایند وام‌دهی به مشتریان بسیار ساده‌تر و واسطه‌گری بانک‌ها نیز به نوعی حذف شد.
بانک‌تک به معنای استفاده از فناوری اطلاعات در حوزه‌ی بانکی، در جهت ارائه‌ی خدمات مختلف بانکی به صورت آنلاین است. امکاناتی نظیر استفاده از همراه‌بانک، اینترنت‌بانک و دستگاه POS نمونههایی از توسعه‌ی فناوری بانکی در بستر اینترنت است.
شاید 20 سال پیش کسی فکرش را هم نمی‌کرد که روزی برسد که بتوان پول را به صورت دیجیتال از هرگوشه‌ی جهان، در عرض چند ثانیه به آن طرف دنیا ارسال کرد. رمزارز نوعی ارز مجازی است که به صورت غیر متمرکز و به صورت رمزنگاری شده به وجود آمده است. در سال‌های اخیر، بسیاری از مردم جهان، روش سرمایه‌گذاری در این حوزه و همچنین روش خرید و فروش رمزارزهای مختلف را آموزش دیده‌اند.
شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های تحت حوزه‌ی فین تک، پس از مشاهده‌ی نیازهای بازار رمزارز، به فکر استفاده از فناوری اطلاعات با هدف ارائه‌ی خدمات مالی در حوزه‌ی بلاکچین برآمدند. نتیجه‌ی ورود فناوری مالی به عرصه‌ی رمزارزها، ساخت نرم‌افزارهایی شد که به کاربران خود، اطلاعات نوسان بازار رمزارزها را به طور لحظه به لحظه اعلام می‌کرد و همچنین به آن‌ها اجازه‌ی خرید و فروش رمزارز و انتقال آن‌ها را می‌داد.
یکی از مهمترین خدماتی که توسط فناوری مالی یا همان فین تک به مشتریان ارائه می‌شود رمیتنس نام دارد. بسیاری از افراد به دلایل مختلفی مانند تحصیل و یا کار، کشور خود را ترک کرده و به کشور دیگری مهاجرت می‌کنند. گسترش فناوری مالی این امکان را به آن‌ها می‌دهد که بتوانند پولی را که دریافت کرده‌اند را به خانواده‌های خود منتقل کنند.
پولی که از طریق رمیتنس در سطح بین‌المللی منتقل می‌شود جزو درآمد شخصی خود فرد بوده و دولت نمی‌تواند آن را از آن خود کند.
جیمز دیرسلی، موسس شرکت فین تک یونیسو که از پیشگامان عرصه‌ی فناوری در حوزه‌ی مستغلات است درباره‌ی فناوری PropTech این‌گونه می‌گوید:
"فناوری حوزه‌ی املاک یا همان PropTech تنها بخش کوچکی از انقلابی است که در حوزه‌ی مستغلات به وجود آمده است و در آینده، این تکنولوژی دیدگاه مشتریان و نوع جریان و تراکنش‌های ساختمانی را نیز در بر خواهد گرفت".
این بدین معنا است که در آینده، بسیاری از شهرها، شهرک‌ها و ساختمان‌ها با استفاده از هوش مصنوعی و فناوری فین تک در حوزه املاک و مستغلات ساخته خواهند شد.
می‌توان ظهور فناوری مالی در ایران را مصادف با ورود اولین دستگاه خودپرداز به کشور، در سال 1351 خورشیدی دانست. اما در سال 1372، با تاسیس شرکت خدمات انفورماتیک به منظور راه‌اندازی و ایجاد سامانه‌ی جامع اتوماسیون بانکی کشور، انقلابی عظیم در حوزه‌ی فیت تک در ایران رخ داد. ایجاد سیستم سیبا بانک ملی ایران و سامانه‌ی سپهر بانک صادرات ایران، با همکاری شرکت خدمات انفورماتیک را می‌توان نمونههایی بارز از پیشرفت فناوری مالی، در اواخر دهه‌ی 70 خورشیدی در ایران دانست.
در دهه‌ی 80 شمسی، کسب و کارهای آنلاین و نوپای بسیار زیادی همانند دیجی‌کالا کار خود را آغاز کردند. در این بین، وجود درگاهی امن برای پرداخت آنلاین پول بشدت احساس می‌شد تا اینکه در سال 1383، اولین درگاه پرداخت اینترنتی در دسترس قرار گرفت. با افزایش ضریب نفوذ اینترنت در دهه 90 شمسی، پیشرفت کسب و کارهای اینترنتی بیش از پیش قوت گرفت و در نتیجه، استارت‌آپ‌های مختلفی برای ایجاد سهولت در انجام امور مالی به وجود آمدند.
در سال‌های اخیر،فین تک توانسته است جایگاه ویژه‌ای را در بین اقشار مختلف جامعه پیدا کند. به طور مثال، پیدایش صنعت بلاکچین و رمزارز، به خصوص در ایران، باعث به وجود آمدن استارت‌آپ‌های مختلفی در این حوزه شده است که هرکدام توانسته‌اند با نوآوری منحصر به فرد خود، خدمات خود را در بستر نرم‌افزار طراحی شده ارائه دهند و در جهت جذب مشتریان گام بردارند.
