مصرف مواد غذایی از موارد اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره بشریت است. یکی از عوامل مهم برای تولید کنندگان محصولات، نحوه بسته بندی و ارائه محصول به بازار است. در صنایع غذایی موضوع بسته بندی مواد غذایی بسیار گسترده است و صعنت بسته بندی روز به روز در حال پیشرفت و توسعه است. بسته بندی هایی که عموما استفاده می شوند، بصورت ظروف یکبار مصرف و بسته بندی های سلفونی هستند که در این مقاله به بسته بندی محصولات در ظروف یکبار مصرف و دستگاه های این نوع بسته بندی که با عنوان دستگاه سیل وکیوم شناخته می شود می پردازیم.
یکی از مناسب ترین روش ها جهت بسته بندی محصولاتی که مسئله بهداشت، نشت مواد غذایی، کیفیت و زیبایی بسته بندی دارای اهمیت می باشد، استفاده از دستگاه سیل است. در واقع سیل به معنی مهر و موم کردن، عمل پرس کردن و یا عمل چسباندن یک لایه سلفون بر روی لبه ظرف را انجام می دهد که از نشت مواد داخل ظرف و ورود هرگونه رطوبت، آلودگی، گرد و خاک و هر مورد عامل خارجی که سبب فاسد شدن محصول می شود جلوگیری می کند.
تفاوت دستگاه سیل وکیوم با دستگاه سیل یکی از مواردی که اغلب برای فرد سوال می شود. دستگاه سیل همان طور که اشاره شد به تنهایی عمل سیل کردن ظروف یا همان پرس یک لایه سلفون بر روی لبه ظرف را انجام می دهد. دستگاه سیل وکیوم نیز عمل سیل کردن را انجام می دهد، با این تفاوت که عمل وکیوم و یا تخلیه ی هوا داخل ظرف را نیز انجام می دهد که در کنار عمل وکیوم تزریق گاز ازت هم انجام می شود و این عمل از فاسد شدن محصول جلوگیری کرده و سبب ماندگاری بیشتر محصول نسبت به قبل می شود.
همانطور که اشاره شد دستگاه سیل برای بسته بندی انواع ظروف یکبار مصرف کاربرد دارد. دستگاه سیل با دو مکانیزم حرارتی و القایی ساخته می شود و موردی که در انتخاب این دو نوع دستگاه مطرح است و باید در نظر گرفته شود ظرف انتخاب شده است. اگر ظرف دارای درب باشد دستگاه سیل القایی و اگر بدون درب باشد دستگاه سیل حرارتی مناسب است. دستگاه بسته بندی سیل برای ظروغ پلاستیکی از جنس PE وPP استفاده می شود. جنس سلفونی که برای ظرف استفاده می شود باید با جنس ظرف هم خوانی داشته باشد.
کار با دستگاه سیل وکیوم حرارتی برای اپراتور بسیار راحت است و در ابعاد و تعداد قالب های مختلف طراحی می شود و قابل استفاده در آشپزخانه ها، کیترینگ، فروشگاه ها، آبمیوه و بستنی فروشی ها و ... می باشد. دستگاه های سیل وکیوم حرارتی قابلیت نصب سیستم تزریق گاز، وکیوم و تاریخ زن را دارند.
دستگاه های سیل کن رومیزی برای بسته بندی های تیراژ پایین و یا خط های کوچک مناسب هستند که بصورت دستی، نیمه اتومات و اتومات ساخته می شوند. ابعاد دستگاه ها حرارتی برای قرار گرفتن روی میز کاملا مناسب هستند و فضای کمی رو اشغال می کنند. قابلیت ساخت برای انواع ظروف گرد، مستطیل و طراحی ظروف با اشکال خاص در اندازه های مختلف را دارد. عملکرد دستگاه سیل با مکانیزم حرارتی به اینصورت است که با استفاده از المنت و رول سلفونی که روی دستگاه قرار گرفته است سلفون روی لبه ظرف پرس می شود و با استفاده از تیغه سلفون اطراف ظرف جدا می شود.
در راه اندازی خطوط بسته بندی با تیراژ های بالا از دستگاه سیل کن خطی استفاده می کنند و با توجه به اتومات بودن دستگاه کار با دستگاه بسیار راحت تر است و نیروی کار کمتری به کار گرفته می شود. اپراتور دستگاه ظروف را روی ریل در حال حرکت قرار داده و ظرف داخل قالب دستگاه قرار می گیرد و پس از انجام عمل سیل مجدد روی ریل قرار گرفته و از دستگاه خارج می شود. دستگاه ها قابلیت ساخت بصورت تک لاین، دو لاین، چهار لاین و ... را دارد.
دستگاه های سیل کن روتاری یا دوار معمولا در خطوط بسته بندی گوشت، مربا، عسل، رستوران ها و ... در تیراژ های بالا کاربرد دارند. عملکرد دستگاه به اینصورت است که ظروف داخل قالب بیرونی دستگاه قرار گرفته و به صورت دوار یا چرخشی قالب را با قالب داخلی دستگاه جا به جا کرده و اپراتور پس از زدن دکمه شروع عمل سیل انجام می شود. اپراتور در فاصله زمانی سیل شدن ظرف ها را داخل قالب ها جای گذاری کرده که باعث بالا رفتن سرعت در بسته بندی می شود.
دستگاه سیل القایی با دستگاه سیل حرارتی کاملا متفاوت است. سیل القایی یک لایه سلفون یا فویل آلومینیمی را که با یک لایه مواد ترموپلاستیک لمینت شده است را روی لبه ظرف دارای درب پرس می کند. سیل های القایی بصورت دستی، نیمه اتومات و اتومات ساخته می شوند. کار با دستگاه سیل القایی به این صورت هست که یک ورق فویل برش خورده که هم اندازه ی لبه ی ظزف می باشد را درون درب قرار داده و بعد از بستن درب پیچی ظرف دستگاه روی درب ظرف قرار گرفته و با استفاده از میدان مغناطیسی و جریان الکتریکی باعث گرم شدن فویل آلومینیومی شده و با گرم شدن فویل، لایه زیرین به لبه ی ظرف چسبیده و عمل سیل انجام می شود.
در نتیجه برای انتخاب دستگاه سیل متناسب با کسب و کار شما، موارد مختلفی رو باید در نظر گرفت که قیمت یکی از فاکتورهای مهم است و به عوامل زیر بستگی دلرد:
- اولین مورد انتخاب ظرف مناسب محصول شما است. پس از انتخاب شدن و مشخص شدن ابعاد ظرف، دستگاه مناسب با ظرف مشخص می شود. مسئله ای که در انتخاب ظرف حتما باید در نظر گرفته شود، جنس ظرف انتخاب شده است که بر پایه PE وPP باشد.
- دستی، نیمه اتومات واتومات بودن دستگاه با توجه به تیراژ کار
- طراحی قالب دستگاه با توجه به ظرف و تعداد قالب ها
- نصب سیستم تزریق گاز، وکیوم و تاریخ زن با توجه به نوع محصول
موارد ذکر شده عواملی هستند که روی قیمت دستگاه سیل وکیوم تاثیر می گذارند.
