شبکه ها بخش اصلی هر سازمان هستند. از نظر مقیاس و دامنه جغرافیایی، انواع مختلفی از شبکه ها وجود دارد. هدف ما در این مقاله، معرفی انواع شبکه های کامپیوتری و کاربردهای آن ها است. به طور کلی دو نوع اصلی برای دسته بندی انواع شبکه وجود دارد: توپولوژی شبکه و مقیاس جغرافیای.
انواع شبکه های کامپیوتری از نظر وسعت جغرافیایی و گستردگی معمولاً به چند دسته تقسیم می شوند. در حالی که ممکن است در صحبت از انواع شبکه، به شبکه های کامپیوتری، شبکه های مداربسته و... فکر کنیم، تقسیم بندی از لحاظ جغرافیایی یکی از تقسیم بندی های مهم تر است که در مقیاس های بزرگ نیز استفاده می شود.
هر چقدر شبکه بزرگتر باشد و مساحت جغرافیایی بیشتری را در بر بگیرد، نیازمندی ها و تجهیزات بیشتری دارد تا بتواند راه اندازی شود. در مقالات قبلی، درباره تجهیزات اکتیو شبکه های مختلف صحبت کرده ایم و حالا زمان آن رسیده است که به مفاهیم گسترده تری در پشتیبانی شبکه در کامپیوتر بپردازیم. همچنین، ممکن است به تقسیم بندی های دیگری که مربوط به گستردگی جغرافیایی نیستند، اشاره کنیم.
انواع شبکه ها از نظر وسعت جغرافیایی شامل موارد زیر است:
1. شبکه محلی LAN
2. شبکه محلی بی سیم WLAN
3. شبکه گسترده WAN
4. شبکه شخصی PAN
5. شبکه شهری MAN
6. شبکه دانشگاهی CAN
در ادامه هر کدام را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
شبکه محلی یا LAN، یکی از ساده ترین و کاربردی ترین نوع شبکه ها است. در این نوع شبکه، دستگاه ها و کامپیوتر ها به صورت نزدیک به یکدیگر قرار می گیرند. شبکه LAN در محیط هایی مانند ادارات و مدارس برای انتقال اطلاعات به کار می رود. استفاده از پروتکل شبکه در لایه های TCP/IP نیز در شبکه LAN رایج است.
در دسته بندی انواع شبکه های کامپیوتری از نظر وسعت جغرافیایی و گستردگی، این نوع شبکه با وجود سادگی، یکی از پرکاربرد ترین شبکه ها است و در بسیاری از مکان ها استفاده می شود. استفاده از این شبکه به منظور ارتباط دادن دستگاه ها، به خصوص کامپیوتر ها، به یکدیگر صورت می گیرد. اگر علاقه مند به بازی های کامپیوتری یا گیم نت هستید. احتمالاً تا به حال با شبکه LAN آشنا شده اید.
علاوه بر شبکه محلی یک نوع دیگر از شبکه محلی بی سیم به نام WLAN وجود دارد. در این شبکه، ارتباط بدون نیاز به کابل و سیم، از طریق امواج رادیویی برقرار می شود. استفاده از WLAN باعث می شود نیازی به کابل کشی شبکه نباشد و ارتباط بین دستگاه به سادگی انجام میشود.
در واقع برای انتقال دیتا از یک سیستم به سیستم دیگر در این نوع شبکه از انواع شبکه های کامپیوتر از نظر گستردگی و وسعت جغرافیایی، از امواج رادیویی استفاده می گردد. این نوع شبکه فاقد سیم و کابل می باشد و به همین دلیل به آن بی سیم می گویند.
همچنین، شبکه محلی شامل نوعی شبکه دیگر به نام شبکه خانگی یا Home Networks است. در این نوع شبکه، با استفاده از یک ISP و مودم، به یک شبکه گسترده وصل می شویم. در این صورت، شبکه محلی ما یک آدرس IP می گیرد و تمام دستگاه های شبکه خانگی به شبکه جهانی متصل میشوند.
یک شبکه مخابراتی را در نظر بگیرید که مثالی برای شبکه گسترده است. شبکه ای که تمام کشور را تحت پوشش خود قرار می دهد و در این شبکه فاصله های طولانی مطرح هستند. اتصال میان شبکه های محلی و شهری از این طریق صورت می گیرد. برای این شبکه، تجهیزات گران قیمتی به کار می برند.
شبکه شخصی یکی از انواع اولیه شبکه های کامپیوتر از نظر گستردگی است. این شبکه PAN توسط یک فرد یا سازمان مدیریت می شود. عموماً برای ایجاد ارتباط بین دستگاه های شخصی استفاده می شود. و برای ایجاد اتصال به یک شبکه در سطح بالاتر نیز می تواند به کار برده شود.
در حقیقت این شبکه شحصی یک نوع شبکه کامپیوتری است که امکان ارتباط و ارسال داده ها بین دستگاه های الکترونیکی شخصی را در محدوده کوچکی فراهم می کند. PAN به عنوان یک شبکه کوچک و شخصی واسطه ای است که تمرکز آن بر محیط نزدیک کاربر قرار دارد، مانند اتاق یا منطقه کوچکی در محیط کار.
انواع شبکه های کامپیوتری PAN اغلب برای اتصال و مدیریت دستگاه هایی مانند تلفن همراه، لپ تاپ، تبلت، هدفون های بلوتوث، دوربین ها و دستگاه های دیجیتالی دیگر استفاده می شوند. این شبکه ها با استفاده از فناوری های مختلفی مانند بلوتوث، USB و Wi-Fi پیاده سازی می شوند.
یک شبکه PAN معمولاً دارای یک دستگاه اصلی است که به عنوان میزبان (Host) شناخته می شود. میزبان معمولاً یک دستگاه هوشمند است که قادر است با سایر دستگاه ها ارتباط برقرار نماید.
همانطور که از اسم این شبکه مشخص است، در سرتاسر یک شهر اجرا می شود. از این نوع شبکه برای انتقال سیگنال های تلویزیونی نیز استفاده می شود. ستون فقرات در این شبکه از فیبر نوری تشکیل شده است که ظرفیت و سرعت بالایی دارد. شبکه شهری بزرگ تر از LAN و کوچکتر از WAN است. با استفاده از این شبکه، می توان شبکه های محلی را گسترش داد. شبکه شهری همانند یک واسط عمل می کند تا پلی برای ارتباط میان شبکه های محلی و گسترده باشد.
این نوع شبکه از انواع شبکه های کامپیوتری از نظر وسعت جغرافیایی که مخفف عبارت "شبکه منطقه ای دانشگاهی" است، به طور معمول در موسسات آموزشی و دانشگاه ها استفاده می شود. این نوع شبکه از چندین شبکه محلی یا لوکال تشکیل شده است که با استفاده از سوئیچ و روتر با یکدیگر متصل می شوند. شبکه CAN به مراتب بزرگتر از شبکه های LAN است و از شبکه MAN کوچک تر می باشد. این شبکه توسط یک مدیر مدیریت می شود و مدیر قادر است دسترسی به آن را محدود کند.
علاوه بر این، ارتباط بین شبکه های LAN و MAN در این شبکه ها به صورت Internetwork برقرار می شود. به این معنی که چندین شبکه LAN و MAN از طریق روتر با یکدیگر متصل شده اند.
