ما معمولاً از طرق مختلف ممکنه در معرض آزبست قرار بگیریم. مثلا به طور طبیعی ممکنه تو خاک یا سنگ یا... وجود داشته باشه یا مثلا یک محصول تجاری مثل شیروانی های سیمانی قدیمی ( که حاوی آزبست هستند ) رو لمس کنیم یا به هر دلیلی خرد بشن و از طریق هوا وارد ریه های ما بشن.
به طور مثال:
1- در طول پروژه بازسازی یا تخریب یک ساختمان ممکنه آزبست رو لمس یا تنفس کنیم.
2- ممکنه یک سنگ حاوی آزبست رو در طبیعت ناخواسته بشکونیم.
3- خاک آلوده به رسوبات سطحی طبیعی یا محصولات قدیمی حاوی آزبست رو در حین فعالیت های تفریحی یا ...در فضای باز لمس کنیم.
4- محصولات مصرفی آلوده یا مزاحم به آزبست (مثل ورمیکولیت یا تالک) دست بزنیم.
5- تو خاک آلوده به آزبست ناشی از رسوبات طبیعی یا محصولات تجاری باغبونی کنیم.
6- توی نظافت خونگی ( به خصوص در ایام نوروز که همه چیز رو زیر رو میکنیم :) ) ممکنه گرد و غبار حاوی آزبست رو تنفس کنیم.
اما میزان آزبستی که میتونه وارد هوای تنفسی هر فردی بشه میتونه به عوامل زیادی بستگی داشته باشه که این عوامل رو میخونیم:
1- نوع ماده یا خاکی که آزبست تو اون قرار داره
2- سن و ویژگی های آن ماده
3- شرایط آب و هوایی و رطوبت، و...
4- شدت فعالیتی که آزبست رو میتونه تو محیط پخش کنه.
وقتی الیاف آزبست وارد هوا بشن، بدون توجه به اینکه از کجا اومدن یکسان عمل میکنن. الیاف کریزوتیل چه مستقیماً از یک رسوب طبیعی و چه از یک محصول تجاری ( مثل همون شیروونی های سیمانی قدیمی که گفتم)باشه همون خطر بیماری را ایجاد می کند.
همچنین ممکنه با بلعیدن تصادفی الیاف یا قرار دادن اون ها روی پوست در معرض آزبست قرار بگیریم. با این حال، این نوع تماس ها تنها پس از قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد، اروی سلامتی اثر میذارن. ضمناً اثرات بلع یا لمس آزبست نسبت به تنفس آزبست روی سلامتی جدیت کمتری داره. به طور کلی معمولاً زمانی که اثرات احتمالی قرار گرفتن در معرض آزبست رو روی سلامتی ارزیابی میکنیم، عمدتاً بر تماس‌های تنفسی (یا استنشاقی) تمرکز میشه. چون آزبست روی ریه تاثیر زیادی میذاره.
توصیه ها برای کاهش قرار گرفتن در معرض آزبست
اول اینکه افرادی که با آزبست یا مواد حاوی اون کار می کنند، باید:
1- آموزش مناسب برای کار با آزبست ببینن.
2- از تجهیزات حفاظت فردی مناسب استفاده کنن.
3- افرادی که تو خونه های قدیمی زندگی می کنن باید از مواد مزاحم که ممکنه حاوی آزبست باشند اجتناب کنن.
آزبست معمولاً 20-30 ساله دیگه به طور خالص تو محصولات استفاده نمیشه اما ممکنه تو بعضی از (عایق لوله و کوره و سقف های قدیمی نصب شده باشه)
4- اگر در مناطقی هستید که از قبل مشخصه اون اطراف در خاک و سنگ آزبست وجود داره، بسته نگه داشتن پنجره ها در روزهای بادی برای جلوگیری از ورود آزبست و استفاده از آب برای خیس کردن خاک قبل از باغبانی یا بازی میتونه کمک کنه ( البته در ایران نداریم همچین جایی )
اما به طور کلی یک راه حل ویژه هم برای شرایطی وجود داره که ما ناچار به استفاده از آزبست هستیم! آزبست به دلیل خواص کاربردیش ( به اصطلاح نسوز بودن) معمولاً تو صنایع هنوز کاربرد داره! اما این ماده دیگه به صورت خالص استفاده نمیشه! به طور مثال با اضافه کردن روغن و گریس گرافیت به آزبست ماده ای ساخته شده که تو صنعت به اسم آزبست گرافیت معروفه و گرافیت و روغنی که توش به کار رفته از پخش شدن یا لمس ذرات آزبست جلو گیری میکنه!
یا در مواردی که همون خواص نیازه مواد جدیدی تو بازار و صنایع معرفی شدن مثل فایبرگلاس یا فایبرسرامیک که در طول دهه ها جایگزین آزبست شدن. نمونه های زیادی هم تو صنعت هستن که میتونید برای اطلاعات بیشتر برید دنبالشون. مثلا پارچه نسوز - پکینگ نسوز یا ورق نسوز....
منبع اصلی صحبت هام این لینکه:
https://www.atsdr.cdc.gov/asbestos/asbestos_exposure.html
