یکی از مهمترین اصول چیدمان فروشگاهی( مرچندایزینگ )، انتخاب ناحیه مناسب چیدمان در شلف فروشگاه می باشد. محصولاتی که در سطح دید خریدار قرار دارند مورد توجه بیشتری قرار گرفته و فروش بیشتری دارند. این مورد در زندگی روزمره هم کاربرد دارد. بطور مثال هنگامی که درب یخچال را باز میکنیم، معمولا به طبقات پایین توجهی نداریم و حتی یک بطری آب که در دسترس است را برمیداریم. ( پیشنهاد میشود غذاهای سالم در طبقات میانی قابل دسترسی قرار داده شود تا مصرف بیشتری داشته باشند.)
بر همین اساس، متخصصان مرچندایزینگ فروشگاهی نواحی چیدمان را به چهار ناحیه تقسیم نموده اند تا بتوانند حداکثر استفاده از فضاها را داشته باشند. و محصلات را بر اساس ویژگی های مشتریان چیدمان کنند.
مطابق عکس بالا قفسه فروشگاه براساس دید مشتری به چهار قسمت عمودی تقسیم میشود:
1- سطح سر کشیدن: این ناحیه یکی از کم ارزش ترین نواحی است. حتی در بعضی فروشگاه ها به عنوان انبارک محصولات استفاده می شود. مسئولین چیدمان باید توجه کنند که محصولات سبک در این ناحیه قرار داده شوند تا در صورت سقوط محصولات، آسیبی به مراجعین وارد نشود. اما در فروشگاه های پر ازدحام که باید از حداکثر فضا استفاده شود در این قسمت برندهای کمتر شناخته شده قرار می گیرند.
2- سطح دید: محصولاتی که در این ناحیه قرار می گیرند، بیشترین توجه و بیشترین فروش را به خود اختصاص خواهند داد. در فروشگاه های معتبر، رقابت شدیدی برای تصاحب این سطح می باشد و تامین کنندگان با پراخت حق شلف، سعی در اخذ بهترین قسمت شلف که همان سطح دید مشتری است را دارند. محصولات ناحیه سطح دید حدود 35% فروش بیشتری نسبت به سایر نواحی دارند. خرده فروشی ها محصولاتی را در این ناحیه قرار میدهند که بیشترین سود را دارند. Eye level is Buy level جمله معروفی است که در وصف این ناحیه مطرح میشود.
3- سطح لمس: در این سطح نیز محصولات با حاشیه سود بالا قرار می گیرند چراکه نسب به سطح سرکشیدن و سطح خم شدن از توجه بیشتری برخوردارند. در صورتی که یک برند بتواند همزمان این سطح و سطح دید را اجاره کند. بیشترین فروش را بدست خواهد آورد.
4- سطح خم شدن: به این ناحیه سطح دید کودکان نیز میگویند. چرا که سطح دسترسی کودکان به این ناحیه بیشتر از سایرین است. فروشندگان میبایست کالاهایی که جذابیت بیشتری برای کودکان دارند را در این قسمت چیدمان کنند چراکه افراد تمایل چندانی به خم شدن ندارند یا به دلیل مشکلات جسمانی امکان آن را ندارند. در این قسمت نیز محصولاتی با مارجین پایین تر و برند های کمتر شناخته شده قرار می گیرند.
شواهد نشان میدهند مصرف کنندگان آموخته اند که فروشنگان برندها و محصولات برتر را در این نواحی قرار میدهند و این مورد در ارزیابی خرید آنان تاثیر چشمگیری دارد. برندها در صورتی که در نواحی خم شدن یا سر کشیدن قرار گیرند میتوانند با استفاده از تبلیغات نقطه فروش ( POS )، توجه مشتریان را جلب کنند تا دچار خاک خوردگی و عدم خروج از شلف نشوند.
