دانستنیهایی در مورد آزمایش تیروئید
تیروئید یک غده کوچک در گردن است که هورمونهای تیروئید را تولید میکند. این هورمونها برای رشد و نمو، متابولیسم و تنظیم ضربان قلب ضروری هستند. آزمایش تیروئید برای بررسی عملکرد تیروئید انجام میشود. این آزمایش میتواند برای تشخیص بیماریهای تیروئید، مانند کمکاری تیروئید و پرکاری تیروئید، استفاده شود. با توجه به اینکه این آزمایش یکی از مهمترین تستهایی است که توجه به آن در موارد مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد، تصمیم گفتیم که در این مقاله از وب سایت آزمایشگاه دکتر شریفیبه این آزمایش و نکاتی که باید در مورد آن بدانید، بپردازیم.
آزمایش تیروئید چیست؟
آزمایش تیروئید به تستی گفته میشود که عملکرد این غده و میزان هورمون تولید شده توسط آن و همچنین غدهی هیپوفیز که نقش بالایی در عملکرد تیروئید دارد و میزان هورمونی که از این غده تشریح میشود را بررسی میکند و نتیجه را در فاکتورهای T3، T4 که در واقع میزان هورمونهای غدهی تیروئید را عنوان میکند و همچنین TSH که به میزان هورمونهای غدهی هیپوفیز اشاره دارد، به بیمار ارائه میکند.
غدهی تیروئید
اما قبل از اینکه به بررسی آزمایش تیروئید و تفسیر آن برسیم، بهتر است کمی بیشتر در مورد غدهی تیروئید اطلاعات کسب کنیم.
غده تیروئید، یکی از ارگانهای بسیار حیاتی در سیستم اندوکرین (درون ریز) انسان است. این غده در قسمت پشتی و پایین گلو واقع شده و دارای دو لوب به شکل بالهای پرنده است که به وضوح شکل گرفتهاند. این لوبها به وسیلهی کانکتیو تیروئید به یکدیگر متصل شدهاند. غده تیروئید به صورت معمول در افراد بالغ حدود 15 تا 25 گرم وزن دارد.
وظیفه اصلی غده تیروئید، تولید و آزادسازی هورمونهای تیروئیدی است. این هورمونها شامل تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) هستند. آزادسازی این هورمونها در سیستم خونی تحت کنترل ترشح هورمون تیروپین (TSH) از هیپوفیز است. هورمون TSH به دستگاه تنظیم تیروئید (HPT) اعلام میکند که میزان ترشح هورمونهای تیروئید را تنظیم کند. تمامی این هورمونها در تست تیروئید ارزیابی شده و مورد بررسی قرار میگیرند.
این هورمونها تأثیرات بسیاری در سطح سلولها و بافتها دارند. آنها بر تعادل فعالیتهای متابولیک، رشد، ترمیم بافتها، تنظیم فشار خون و سطح انرژی بدن تأثیر میگذارند. همچنین در فرآیندهای فراگیری مانند تولید گرما و تنظیم دما نیز نقش دارند. با توجه به نقش بسیار مهم این غده در فعالیتهای بدن، آزمایش تیروئید از تستهای بسیار مهم محسوب شده و در صورتیکه از پزشک خود درخواست آزمایش چکاپ کامل کنید، احتمالاً این تست را هم از شما خواهد گرفت.
توجه داشته باشید که با توجه به اینکه غده تیروئید از اهمیت بسزایی در فرآیندهای فیزیولوژیک بدن برخوردار است، هرگونه اختلال در عملکرد آن میتواند منجر به مشکلات جدی در سلامت و عملکرد بدن شود. اختلالات متداول شامل هیپوتیروئیدیسم (کاهش فعالیت غده تیروئید) و هیپرتیروئیدیسم (افزایش فعالیت غده تیروئید) میشوند که هرکدام تأثیرات و عوارض خاص خود را دارند و نیاز به مداخله و درمان مناسب دارند. برای اینکه متوجه شوید که هر کدام از این موارد در بدن شما وجود دارد یا نه، هیچ راه مطمئنی جز آزمایش تیروئیدوجود ندارد.
اطلاعات فوق تنها یک دید کلی از وظایف و اهمیت غده تیروئید و اهمیت آزمایش تیروئید را ارائه میدهد. این غده به عنوان یکی از مهمترین اجزای سیستم اندوکرین بدن، ارتباطات فراوانی با دیگر ارگانها و نظامهای بدن دارد و تأثیرات گستردهای هم در عملکرد کلی بدن دارد.
آزمایشهای مربوط به تیروئید
قبل از هر چیز، لطفاً در نظر داشته باشید که مقولهی آزمایش و تفسیر آن یک مسئلهی کاملاً تخصصی است و فقط شخص پزشک معالج شماست که صلاحیت این را دارد که نسبت به فاکتور آزمایش شده و همچنین تفسیر آن اقدام کند. به همین دلیل است که حتی همکاران ما در آزمایشگاه دکتر شریفی، با وجود اینکه سالهاست در این زمینه فعالیت دارند، اما به هیچ عنوان تفسیر آزمایش را برای شما انجام نمیدهند. آنچه که در این قسمت و قسمت بعدی چه برای معرفی آزمایش تیروئید و چه برای تفسیر آن میآید، فقط جنبهی اطلاعات عمومی دارد و قطعاً قابلیت استناد پزشکی را ندارد.
آزمایش تیروئید شامل فاکتورها و انواع مختلفی است که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد. همچنین در نظر داشته باشید که آزمایش تیروئید میتواند منجر به کم کاری و پرکاری تیروئید و همچنین تیروئید پنهان نیز شود:
۱- آزمایش TSH (تیروتروپین)
آزمون TSH(تیروتروپین) به منظور ارزیابی فعالیت غده هیپوفیز در تنظیم ترشح هورمونهای تیروئیدی در سیستم اندوکرین بدن اجرا میشود. در این آزمون، سطح هورمون TSH در خون اندازهگیری میشود. افزایش میزان TSH ممکن است نشانگر اختلال در عملکرد طبیعی تیروئید باشد. به عبارت دیگر، اگر TSH در نتایج آزمایش بالاتر از معمول باشد، این ممکن است نشان دهندهی کاهش فعالیت تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) باشد و احتمالاً نیاز به بررسیهای دقیقتر و درمان است. از این رو، آزمون TSH یکی از مهمترین فاکتورهای آزمایش تیروئیددر تشخیص و پیگیری اختلالات تیروئید محسوب میشود.
۲- آزمون T4 (تیروکسین) و T3 (ترییدوتیرونین)
آزمونهای T4 (تیروکسین) و T3 (ترییدوتیرونین) دو مورد از مهمترین فاکتورهای آزمایش تیروئید هستند و به این جهت انجام انجام میشوند تا میزان هورمونهای T4 و T3 در خون بررسی گردد. این هورمونها از اهمیت بسیاری برای عملکرد صحیح سلولها و بافتها برخوردارند. افزایش یا کاهش نامتعارف این هورمونها ممکن است نشانگر اختلالات در عملکرد تیروئید و همچنین مشکلات متعددی در سیستم تیروئید باشد. از این رو، این آزمونها یکی از ابزارهای حیاتی در تشخیص و پیگیری اختلالات تیروئید میباشند و نقش مهمی در ارزیابی و مدیریت وضعیت سلامت تیروئید ایفا میکنند.
۳- آزمایش اکوگرافی تیروئید
اکوگرافی یا سونوگرافی تیروئید یک فرآیند تصویربرداری پزشکی است که از امواج فراصوتی برای تصویربرداری و بررسی غده تیروئید و ساختارهای مختلف آن استفاده میکند. این فرآیند به پزشک اطلاعات دقیقی درباره وضعیت و سلامت غده تیروئید فراهم میکند. از این رو، سونوگرافی تیروئید یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و پیگیری اختلالات تیروئید محسوب میشود و به پزشکان کمک میکند تا تصمیمات درستتری در مورد درمان و مدیریت وضعیت تیروئید بگیرند.
۴- آزمونهای اختلالات ایمنی تیروئید
آزمونهای مورد استفاده در آزمایش اختلالات تیروئیدبه منظور بررسی در اختلالات ایمنی تیروئید شامل آزمایشهای آنتیتیروئید پراکسیداز و آنتیتیروئید گلوبولین میشوند که با استفاده از آنها میتوان تشخیص و بررسی وضعیت سیستم ایمنی بدن در برابر غده تیروئید را انجام داد.
این آزمونها ارزیابی میکنند که آیا سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله میکند یا خیر. این موضوع ممکن است در اختلالات ایمنی تیروئید نظیر هاشیموتو و بیماری گریوس (Graves' disease) رخ دهد. به عبارت دیگر، این آزمونها به پزشکان کمک میکنند تا بفهمند آیا سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کرده و این امر باعث اختلال در عملکرد تیروئید شده یا خیر. از این رو، آزمونهای ایمنی تیروئید به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی در تشخیص و مدیریت اختلالات تیروئید در نظر گرفته میشوند.
۵- آزمایش تیروئید تخمینی (Thyroid Uptake Test)
آزمایش تیروئید تخمینی (Thyroid Uptake Test) یک روش تشخیصی پزشکی است که برای اندازهگیری میزان توانایی غده تیروئید در جذب یونهای معدنی از جمله ید به کار میرود. این آزمون به پزشک اطلاعات مفیدی درباره قابلیت و عملکرد طبیعی غده تیروئید ارائه میدهد. علاوه بر این، ممکن است در تشخیص برخی اختلالات تیروئیدی و نیاز به درمان و مدیریت مناسب کمک نماید. این روش تشخیصی معمولاً در موارد خاصی مانند بررسی افرادی که دارای مشکلات در جذب ید هستند، به کار میرود.
تفسیر آزمایش تیروئید
برای تفسیر آزمایش تیروئید، باید نتایج آزمایش را با مقادیر طبیعی مقایسه کنید. نتایج طبیعی این آزمایش به شرح زیر است:
آزمایش
مقدار طبیعی
TSH
0.4 تا 4.0 mIU/L
T4
0.8 تا 1.8 ng/dL
T3
0.2 تا 0.4 ng/dL
تفسیر نتایج آزمایش TSH
● TSH پایین: TSH پایین نشان میدهد که تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکند. این میتواند نشانه پرکاری تیروئید باشد.
● TSH بالا: TSH بالا نشان میدهد که تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. این میتواند نشانه کمکاری تیروئید باشد.
تفسیر نتایج آزمایش T4
● T4 پایین: T4 پایین نشان میدهد که تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. این میتواند نشانه کمکاری تیروئید باشد.
● T4 بالا: T4 بالا نشان میدهد که تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکند. این میتواند نشانه پرکاری تیروئید باشد.
تفسیر نتایج آزمایش T3
● T3 پایین: T3 پایین نشان میدهد که تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. این میتواند نشانه کمکاری تیروئید باشد.
● T3 بالا: T3 بالا نشان میدهد که تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید میکند. این میتواند نشانه پرکار
آزمایشگاه دکتر شریفی یکی از مراکز آزمایشگاهی کاملاً مجهز است که با استفاده از آخرین تکنولوژیهای روز دنیا و همچنین پرسنل مجرب، انواع تستها و آزمایشات و از جمله آزمایش تیروئیدرا هم در محل مرکز و هم در محل کار و منزل شما انجام میدهد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه، با ما تماس بگیرید.
جمعبندی
تیروئید یکی از غدد درون ریز بدن انسان است که تأثیر بسیار زیادی روی عملکرد ارگانهای مختلف بدن دارد. به همین دلیل است که اطمینان از درست کار کردن این غده و همچنین غدهی هیپوفیز که در واقع راهنمای تیروئید است، نقش بسیار بالایی در سلامتی انسان دارد. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله از وب سایت آزمایشگاه دکتر شریفی تصمیم گرفتیم تا در مورد آزمایش تیروئیدبا شما صحبت کرده و به نکاتی بپردازیم که در این زمینه، حتماً باید بدانید.