تا قبل از سال 1388 نام کارفور برای همه ایرانیانی که به خارج از ایران سفر کرده بودند نامی آشنا و جذاب بود . اگر از هر ایرانی که به دبی سفرکرده بود در مورد خاطرات سفرش از او سوال می پرسیدید ، قطعا بازدید و خرید از فروشگاه بزرگ کارفور در سیتی سنتر دیره دبی را به عنوان بخشی جذاب و جدا نشدنی از خاطرات سفرش یاد می کرد .
صنعت خرده فروشی بخصوص در حوزه فروشگاههای زنجیرهای در ایران را در آن سال ها می توان یک بازار عقب مانده دانست . این عقب ماندگی باعث شده بود تا بازار ایران به یک بازار بکر و دست نخورده تبدیل شود . جذابیتی که حتی تا به امروز هم وجود دارد . بازاری جذاب نه تنها برای برندهای زنجیره ای صنعت خرده فروشی نو ظهور ایرانی مانند افق کوروش و جانبو ... که امروزه ما آنها را میشناسیم ، بلکه از دیرباز موقعیتی جذاب برای سرمایه گذاران خارجی بوده است و خواهد بود.
حیف بود بازار بکر و بشدت مصرف گرای ایران از دست بزرگ ترین قول صنعت خرده فروشی اروپا و آسیا و دومین برندصنعت خرده فروشی جهان دور بماند. از این رو صاحبین کارفور به شدت به دنبال بدست آوردن سهم خود از این بازار ناب و بدون رقابت بودند .
اما موانعی بر سر راه ورود کارفور به ایران وجود داشت ،که در مقالات بعدی درسایت www.majdcoaching.ir درباره آنها بیشتر توضیح خواهم داد. پس مدیران کارفور تصمیم گرفتند با نام جدیدی وارد بازار ایران شوند .
در سال 1388 با اینکه هیچ آگهی ای برای اعلام افتتاح هایپراستار ، اولین هایپر مارکت سبک بین المللی ایران منتشر نشده بود . با این وجود ، تبلیغات دهان به دهان به سرعت این فروشگاه را به یکی از پیشرفتهای برتر تهران تبدیل کرده بود ، زیرا هایپراستار ارتباط زیادی با کارفور ، خرده فروش فرانسوی دارد .
گروه خرده فروشی MAF تأیید می کند که کارفور یک فروشگاه در ایران باز می کند.
گراهام درورمن ، مدیرعامل ، گروه هایپرمارکت فرانسوی کارفور متعهد شده است که اولین هایپر مارکت خود را در ایران افتتاح کند و بخش خرده فروشی گروه مجید الفتعیم (MAF) - که فروشگاه های کارفور را در خاورمیانه اداره می کند - به این کشور ایران به عنوان یک بازار برای ورود نگاه می کند.
ماجد الفتیم سهامدار و صاحب امتیاز فروشگاه های کارفور در خاور میانه تصمیم گرفت اولین فروشگاه خود در ایران را با نامی متفاوت از کارفور تاسیس کند .او در سال 2007 میلادی گفت ما در حال بررسی بازار ایران هستیم. ما برنامه داریم حداقل یک سال به تحقیق در بازار ایران و تهران به بپردازیم . ماجد الفتیم گفت که تهران با جمعیت نزدیک به 16 میلیون نفر جمعیت دارد . فرصتی بسیار مهم حتی بزرگتر از تولید ناخالص شانگهای و پکن است. صحبت های الفتیم جای تفکر دارد چون تهران جمعیتی نزدیک به 8 میلیون نفر داشته است .
در سال 2007 در حالی که خود کارفور در مورد برنامه های خود در مورد ایران سکوت کرده بود ، یکی از تامین کنندگان اصلی مواد غذایی این شرکت در خاورمیانه که ترجیح داد نامش فاش نشود ، گفت که انتظار می رود اولین فروشگاه در ایران در اواسط سال 2008 در تهران افتتاح شود و اضافه کرد که کارفور در حال حاضر در حال مذاکره با برخی از تامین کنندگان اصلی خود است تا مشخص شود چه محصولاتی در فروشگاه موجود خواهد بود. او به شدت اعتقاد داشت که بازار ایران تبدیل به موفقیت بزرگی برای این گروه فرانسوی می شود.
کاملا حق با او بود ، چون تا حدی به این دلیل که این مزیت وجود داشت که اولین اپراتور هایپر مارکت در کشور باشد.آن زمان هم خبری از فروشگاه های زنجیره ای داخلی به این صورتی که امروز شاهد آن هستیم هم نبود ، فقط می توانیم به فروشگاههای شهروند و رفاه و تعدادی از تعاونی های سازمانی یاد کنیم که با امروز خودشان بسیار زیاد فاصله داشتند .سرمایه گذاران صنعت خرده فروشی آن زمان هنوز مصرف گرایی را در ایران به مثل امروز رواج نداده بودند .
در آن زمان ما تازه داشتیم از پیله فرهنگ کمبود کالای مصرفی و صرفه جویی بیرون می آمدیم .پیر مرد ها و پیر زن ها هنوز منتظر بودند شاید دوباره کوپن های قند و شکر و روغن که در کمد های خود داشتند روزی به کار آیند.
ما در ایران امروز در حال مشاهده نتیجه نهایی هستیم ،این امپراتوری که امروزه در ایران به اسم هایپر استار می شناسید ، مزیت اولین حرکت کننده است.اولینی که این روش کسب و کار را در ایران شروع کرد . هر کسی که اولین بار حرکت کند ، مزیت هدایت بازار را خواهد داشت. این همان کاری است که کارفور انجام داد .
کارفور در سال 2009 با نام هایپراستار در ایران شروع به کار کرد . استراتژی و نامی که قبل تر در پاکستان از آن استفاده کرده بود . دلایل زیادی برای تغییر نام کارفور در ایران مطرح شده است . اما میتوان مهمترین آنها را کشمکش های سیاسی میان ایران و غرب در آن سالها دانست . از مسائلی که اسلام ستیزی غرب نام گرفتند تا تنش های بین محمود احمدی نژاد رییس جمهمور وقت ایران با نیکولا سارکوزی فرانسوی به اعتراض به انتخابات سال 1388 ایران .
سال 1388 است ، خریداران تهران در حال بازدید راهروهای وسیع و روشن از اولین هایپرمارکت به سبک غربی پایتخت ایران هستند ، دو سال پس از آنکه کارفور فرانسه از برنامه های خود برای ایجاد یک مرکز خرید خرده فروشی در اینجا رونمایی کرده بود.
اما این فروشگاه که لوگوی آن ،درابعاد گسترده با نام Carrefour در هر کجا برای خریداران آشنا بود ، با نام دیگری به نام Hyperstar افتتاح شد و شرکت فرانسوی می گوید که دیگر در آن دخیل نیست.
این تغییر و عدم تمایل کارفور به صحبت در مورد آن ، مشکلاتی را نشان می دهد که شرکت های غربی با توجه به وخامت روابط بین غرب و دولت ایران به دنبال تقاضای طبقه متوسط پررونق ایران هستند را نشان می داد.
هایپراستار یک فروشگاه 9000 متر مربعی است که همه چیز را از میوه ها و سبزیجات تازه گرفته تا لباس و لوازم مدرسه می فروشد. ماه گذشته توسط گروه ماجد الفتیم ، غول خرده فروشی مستقر در دبی افتتاح شد که شریک قدیمی کارفور در منطقه است.
در مقطعی پس از آن ، نام کارفور از پروژه خارج شد. شرکت مستقر در پاریس ،دومین خرده فروش بزرگ جهان پس از والمارت Wal-Mart Stores Inc. ، از پاسخ به سوالات مربوط به این فروشگاه خودداری کرد. MAF Group همچنین درخواست های متعدد برای مصاحبه را رد کرد.
سخنگوی کارفور فقط می گوید که شرکت "در این پروژه دخیل نیست و نخواهد بود." با این حال ، لوگوی Hyperstar به وضوح
از نماد Carrefour تقلید می کند ، با "H" در داخل یک الماس جایگزین Carrefour "C". حروف روی نام کامل فروشگاه نیز تقریباً یکسان است ، اما رنگ سبز اسلامی جایگزین رنگ آبی سنتی کارفور شده است.
مدیر عامل فروشگاه ، مارک کوربوین ،به نقل از خبرگزاری رسمی ایران ایرنا گفته بود: "به دلیل برخی مشکلات سیاسی بین ایران و فرانسه ، کارفور به ما اجازه نداده است که از نام آن در اینجا استفاده کنیم."
کوربوین به ایرنا گفت ، ایرانیان به فروشگاه جدید سرازیر شده اند و حداکثر 60 هزار خریدار یک روز پس از افتتاح فروشگاه تجمع کردند.
هایپر استار در غرب تهران و نزدیک ورزشگاه آزادی واقع شده است. این رقابت را از بین می برد ، فروشگاه های زنجیره ای شهروند و رفاه ، که تا به حال تنها گزینه خریداران تهران به جز مغازه های کوچک گوشه ای و بازارهای سنتی در فضای باز بودند. به گفته Courboin ، کل پروژه حدود 60 میلیون دلار هزینه داشته است و MAF در حال حاضر برنامه هایی برای افتتاح 11 فروشگاه Hyperstar دیگر در سراسر ایران دارد.
یک خریدار زن می گوید ، دوست داشت بتواند آزادانه محصولات خود را انتخاب کند. او که یک کیسه 5 کیلویی سیب زمینی را به ارزش 2 دلار معادل نصف قیمت مغازه های معمولی خریداری کرده بود ، می گوید:" در اینجا می توانم میوه و سبزیجات را انتخاب کنم. همچنین ارزان تر از سایر مغازه ها است. "
یک خانواده شش نفره که از همدان ، شهری در 300 کیلومتری تهران آمده بودند ، یک سبد خرید با اقلامی از دفتر و قلم مدرسه تا کفش و پیراهن بسته بندی کردند.
تغییر نام خریداران را فریب نمی دهد که در انجمن اینترنتی اختصاص داده شده به این موضوع پست می گذارند.
"در مورد ما ، این واضح است که یک کارفور است. اما برای یک فرد ، این یک هایپراستار است که از طریق برادران مسلمان عرب به ایران آورده شده است.
محدودیت رسانه های خارجی در تهران که توسط دولت پس از انتخابات وضع شده بود ، عکاس آسوشیتدپرس را عکاسی از فروشگاه جدید را غیرممکن کرد.
گروه MAF ، شریک کارفور در منطقه ، یک شرکت خانوادگی خصوصی است که در دبی مستقر است. این فروشگاه با کارفور در سراسر خاورمیانه از طریق سرمایه گذاری مشترک با خرده فروش فرانسوی اداره می کند.
کارفور مالک 25 درصد از سرمایه گذاری ، معروف به Majid Al Futtaim Hypermarkets LLC است ، در حالی که شرکت اماراتی مالک بقیه است. این بدان معناست که کارفور به طور غیرمستقیم می تواند از سود حاصل از Hyperstar تهران بهره مند شود ، اگرچه فروشگاه تهران تنها بخش کوچکی از فعالیت های کلی گروه MAF است.
امروز هایپراستار همچنان پر قدرت در صنعت خرده فروشی ایران پیشرو است . شعبه ای بزرگ او را میتوان در همه شهر ههای بزرگ ایران دید و از آنها خرید کرد . روی سخن من با آن خرده فروشان و صاحبین فروشگاه هایی هست که هنوز اعتقاد به ادامه حیات کسب و کار خود به همان روش سنتی هستند ، و می گویند بازار خراب است . من به پشتوانه سالیان کار کردن در کف خیابان های همین بازار ، به این دسته از دوستان می گویم که بازار خراب نیست بلکه حتی بازار بهتر از گذشته است چون مردم بیشتر از گذشته مصرف می کنند و خرید می کنند ولی از شما خرید نمی کنند . و اگر دوست دارید بدانید از کجا خرید می کنند بهتر است یک سر به فروشگاه هایپر استار شهر خود بزنید .
اما خبر خوب این است که شما می توانید سهم خود را از این بازار پر رونق داشته باشید آن هم سهم زیاد . ولی داشتن این سهم مستلزم داشتن دانش کسب و کار خرده فروشی روز می باشد . ما در آکادمی مجد کوچینگ www.majdcoaching.ir در کنار صاحبین کسب و کاران صنعت خرده فروشی هستیم تا با به روز کردن و افزایش فرروش و سود آوری کسب و کار خود ، به آن سهمی که حق آنان از بازار پر رونق ایران است دست یابند .
دکتر امیر مجد موسس آکادمی تخصصی مجد کوچینگ ،کوچ خرده فروشی و فروشگاه داری