ISO/IEC 42001 چیست؟ اولین استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت هوش مصنوعی (AI Management System - AIMS) است که در سال ۲۰۲۳ توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) و کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) منتشر شد.
این استاندارد بر ایجاد، اجرا، نگهداری و بهبود مستمر یک سیستم مدیریت هوش مصنوعی در سازمانها تمرکز دارد تا اطمینان حاصل شود که سیستم‌های هوش مصنوعی به طور مسئولانه، قابل اعتماد و با در نظر گرفتن اصول اخلاقی توسعه، استقرار و استفاده می‌شوند.
چرا ISO/IEC 42001 مهم است؟
کاهش خطرات: با پیاده‌سازی الزامات ایزو 42001، سازمانها می‌توانند خطرات مرتبط با سیستم‌های هوش مصنوعی مانند سوگیری الگوریتمی، عدم شفافیت و امنیت را کاهش دهند.
افزایش اعتماد: انطباق با ایزو 42001 می‌تواند به سازمانها کمک کند تا اعتماد ذینفعان، مشتریان و عموم مردم را نسبت به نحوه توسعه و استفاده از هوش مصنوعی جلب کنند.
رعایت قوانین و مقررات: استاندارد ایزو 42001 با بسیاری از قوانین و مقررات در حال ظهور مربوط به هوش مصنوعی همخوانی دارد و به سازمانها کمک می‌کند تا با الزامات قانونی بالقوه مطابقت داشته باشند.
نوآوری مسئولانه: این استاندارد چارچوبی را برای سازمانها فراهم می‌کند تا سیستم‌های هوش مصنوعی را به طور مسئولانه توسعه و استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که این فناوری برای منافع جامعه به کار گرفته میشود.
چه کسانی می‌توانند ازISO/IEC 42001 بهره‌مند شوند؟
هر سازمانی که از سیستم‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کند یا قصد استفاده از آن‌ها را دارد، می‌تواند از پیاده‌سازی ایزو 42001 بهره‌مند شود. این شامل سازمان‌هایی از صنایع مختلف مانند: فناوری اطلاعات و ارتباطات، مراقبت‌های بهداشتی، تولید مالی،حمل و نقل، خرده فروشی
الزامات کلیدی ISO/IEC 42001:
استاندارد ایزو 42001 بر اساس چرخه Plan-Do-Check-Act (PDCA) بنا شده و الزاماتی را برای موارد زیر تعیین می‌کند:
حکومت و رهبری: تعیین خط مشی و اهداف هوش مصنوعی، اختصاص منابع و ایجاد ساختار سازمانی مناسب برای مدیریت هوش مصنوعی.
مدیریت ریسک و فرصت: شناسایی و ارزیابی خطرات و فرصت‌های مرتبط با سیستم‌های هوش مصنوعی، و تدوین اقدامات برای مدیریت آن‌ها.
طراحی و توسعه: پیاده‌سازی فرآیندهای طراحی و توسعه ایمن و قابل اعتماد برای سیستم‌های هوش مصنوعی، با در نظر گرفتن اصول اخلاقی و الزامات قانونی.
استقرار و عملیات: اطمینان از اینکه سیستم‌های هوش مصنوعی به طور ایمن و قابل اعتماد در محیط عملیاتی مستقر و اجرا می‌شوند.
عملکرد و بهبود مستمر: نظارت بر عملکرد سیستم‌های هوش مصنوعی، ارزیابی اثربخشی AIMS و انجام بهبودهای مستمر.
دریافت گواهینامه ISO/IEC 42001:
سازمانها می‌توانند برای انطباق با الزامات ایزو 42001 توسط یک نهاد صدور گواهینامه معتبر ممیزی شوند و در صورت موفقیت، گواهینامه دریافت کنند.
ISO/IEC 42001 یک ابزار ارزشمند برای سازمان‌هایی است که می‌خواهند از مزایای فناوری هوش مصنوعی بهره‌مند شوند و در عین حال اطمینان حاصل کنند که این فناوری به طور مسئولانه و با در نظر گرفتن اصول اخلاقی توسعه، استقرار و استفاده میشود.
شرکت بین المللی مهندسی هیوا مجری استقرار الزامات این ایزو در سازمانها بوده و تا پایان دریافت گواهینامه ایزو، همراه سازمانهاست.
