در سالهای اخیر، تحریمهای بینالمللی یکی از بزرگترین موانع پیش روی نظام مالی کشورها به ویژه ایران بودهاند. این محدودیتها نه تنها اقتصاد کلان را تحت تأثیر قرار داده، بلکه خدمات روزمرهای مانند صرافیها را هم به چالش کشیدهاند. در این مقاله به بررسی عمیقتر تأثیر تحریمها بر خدمات صرافی پرداخته و راهکارهای مقابله با این مشکلات را معرفی میکنیم.
یکی از مهمترین پیامدهای تحریمها، قطع دسترسی به شبکههای بانکی بینالمللی است، بهویژه شبکه سوئیفت (SWIFT) که نقش حیاتی در انتقال پول دارد. با حذف بانکها و مؤسسات مالی ایران از این شبکه، انجام معاملات مالی بینالمللی به شدت پیچیده شده است:
بانکهای خارجی دیگر نمیتوانند با صرافیهای ایرانی همکاری کنند.
حوالههای ارزی با تأخیرهای طولانی یا از مسیرهای پیچیده و غیرمستقیم انجام میشوند.
محدودیتهای بانکی و تحریمها باعث شدهاند تا بازار ارز با نوسانات شدید مواجه شود. وقتی دسترسی به ارزهای مهمی مثل دلار، یورو یا درهم محدود شود، عرضه ارز به شدت کاهش یافته، در حالی که تقاضا همچنان بالاست. نتیجه این فشار:
افزایش ناگهانی قیمت ارز و جهشهای غیرمنتظره در نرخها
ایجاد فضای نااطمینانی برای فعالان اقتصادی و سرمایهگذاران
کاهش حجم معاملات و افزایش ریسک در خرید و فروش ارز
تمایل مردم به تبدیل سرمایههای ریالی به ارز و رشد سفتهبازی
برای صرافیها، این وضعیت به معنی فشار بیشتر برای تأمین ارز و کاهش قدرت برنامهریزی دقیق در معاملات روزانه است.
تحریمها باعث شدهاند مسیرهای انتقال ارز مستقیم و رسمی مسدود شوند. در نتیجه، صرافیها ناچارند از مسیرهای جایگزین استفاده کنند که معمولاً پیچیدهتر و هزینهبرتر هستند. این مسیرها:
مراحل بیشتری دارند و زمانبر هستند
به واسطههای مالی در کشورهای ثالث وابستهاند
معمولاً با هزینههای اضافی و ریسکهای بیشتر همراهاند
با وجود این موانع، صرافیها راهکارهای متنوعی برای ادامه فعالیت خود پیدا کردهاند:
استفاده از واسطههای مالی در کشورهای غیرتحریمی: این واسطهها به عنوان پل ارتباطی عمل میکنند و انتقال وجوه را به صورت غیرمستقیم ممکن میسازند.
بهرهگیری از رمزارزها: ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین، تتر و اتریوم با ساختار غیرمتمرکز خود، ابزار مؤثری برای دور زدن محدودیتهای بانکی هستند.
حوالههای سنتی و توافقات صرافی به صرافی: در این روش، صرافیهای داخل کشور با همتایان خود در خارج از کشور توافق میکنند که معادل مبلغ دریافتی را به صورت نقدی یا بانکی به گیرنده در مقصد تحویل دهند.
تحریمها فشار سنگینی بر نظام مالی کشور وارد کردهاند و صرافیها به عنوان حلقه واسط این فشار را مستقیماً تجربه میکنند. اما با خلاقیت در استفاده از روشهای جایگزین، این چالشها قابل مدیریتاند. آشنایی با این محدودیتها و راهکارها به فعالان اقتصادی کمک میکند تا با آمادگی بیشتر، مسیر پرفراز و نشیب بازارهای ارزی را طی کنند.
