سازمان مالیاتی به منظور سهولت در تعیین تکالیف مالیاتی مودیان، اقدام به گروه بندی مالیاتی صاحبان کسب و کارها نموده است. مهمترین پارامتر تعیین گروه مودیان، میزان درآمد حاصل از فروش آنهاست نه مدل فعالیت آنها! در این نوشته قصد داریم شما را با گروه بندی مشاغل مالیاتی برای مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل آشنا نماییم. همچنین تکالیف و حداقل مدارک مورد نیاز هر گروه برای تهیه اظهارنامه مالیاتی را برای شما شرح دهیم. با ما همراه باشید.
گروه بندی مشاغل مالیاتی برای عملکرد سال 1400 بر اساس اصلاحیه آیین‌نامه ماده 95 مورخ سال 1399 و برای سال 1401 و بعد از آن بر اساس اصلاحیه جدید مورخ 1401/2/10 انجام می‌شود، که ما در این مقاله به هر دو مورد اشاره می‌کنیم.
سازمان مالیاتی طی بخشنامه 200/1401/8 مورخ 1401/2/10، جدیدترین اصلاحیه آیین‌نامه ماده 95 ق.م.م را ابلاغ نمود. در این اصلاحیه مواد 1، 2، 7 و 8 آیین‌نامه اجرایی ماده 95 با موضوعات تعیین سقف درآمد مودیان برای گروه بندی مشاغل مالیاتی همچنین تغییر تعاریف پایانه فروش، سامانه مودیان، صورتحسابهای الکترونیکی و مواردی از این دست اصلاح شد. موارد اصلاح شده از 1401/1/1 لازم الاجرا هستند. برای دریافت اصلاحیه بخشی از آیین نامه اجرایی ماده 95 ق.م.م کلیک کنید.
صاحبان مشاغل موضوع ماده 97 ق.م.م بر اساس شاخص‌ها و معیار‌های مشخص شده از سوی سازمان به سه گروه تقسیم می‌شوند. مهمترین معیار سازمان مالیاتی برای گروه بندی مشاغل، میزان درآمد مودیان بر اساس حجم و نوع فعالیت آنها است. گروه‌های مالیاتی در نگهداری و ارائه اسناد و مدارک با یکدیگر متفاوت هستند.
به این ترتیب، گروه بندی مشاغل مالیاتی به صورت زیر خواهد بود:
کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از سه شرط زیر را داشته باشند، جزء مشاغل گروه اول مالیاتی محسوب می‌شوند:
📷 درآمد ابرازی آنها (اعم از فروش کالا و یا فروش توام کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل آنها بیش از مبلغ 150 میلیارد ریال (15,000,000,000 تومان) باشد. (بر اساس جزء 9 بند الف ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 ق.م.م)
مثال: مبنای گروه بندی سال 1401، مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه عملکرد سال 99 است.
📷 آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش توام کالا و ارائه خدمات آنها) بیش از 150 میلیارد ریال باشد؛ معیار سنجش درآمد قطعی شده، برگ قطعی مالیات ابلاغی به مودی یا نماینده قانونی او، تا پایان دی ماه سال قبل است.
مثال: برای عملکرد سال 1401، آخرین درآمد قطعی شده تا پایان دی ماه سال 1400، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
📷 اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل زیر فارغ از حجم فعالیتشان جزء اشخاص حقیقی گروه اول هستند:
بر اساس بند ب ماده 2 آیین نامه اجرایی ماده 95 ق.م.م، کلیه اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغلی که یکی از دو شرط زیر را داشته باشند:
📷 درآمد ابرازی آنها (اعم از فروش کالا و یا فروش کالا و ارائه خدمات) بر اساس اظهارنامه مالیات بر عملکرد دو سال قبل، بیشتر از 50 میلیارد ریال و کمتر یا برابر با 150 میلیارد ریال باشد
📷 آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش کالا و ارائه خدمات) آنها بر اساس برگ قطعی مالیات ابلاغی تا پایان دی ماه سال قبل، بین 50 میلیارد ریال تا 150 میلیارد ریال باشد
این گروه شامل کسب و کارهای کوچک است؛ به عبارت دیگر، اشخاص حقیقی که در دو گروه فوق قرار نمی‌گیرند، در لیست مشاغل گروه سوم مالیاتی قرار خواهند گرفت.
بر اساس ماده 97 ق.م.م، درآمد مشمول مالیات اشخاص حقیقی موضوع این ماده که مکلف به ارائه اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی هستند، به استناد اظهارنامه مالیاتی مودی با هر سه شرط زیر، تعیین خواهد شد:
در صورتی که مودی از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری کند:
از این رو بهتر است مودیان نسبت به انجام تکالیف خود در زمان مقرر اقدام نمایند، تا درگیر چالش‌های عدم انجام تکالیف نشوند. اولین گام در این راستا، تعیین گروه های مالیاتی اشخاص حقیقی مناسب نوع کسب و کار و درآمد خود و اطلاع از تکالیف مربوط به گروه مالیاتی مربوطه است. علاوه بر این اطلاع از گروه شغلی مناسب خود، موجب اطلاع و برخورداری از تسهیلات اعطایی سازمان به کسب و کار شما خواهد شد.
گروه بندی مشاغل خدماتی
در مواردی که مودی صرفا به ارائه خدمات اشتغال داشته باشد، 50% مبالغ تعیین شده ملاک عمل خواهد بود.
گروه بندی مشاغل مشارکتی
در مشاغل مشارکتی (اعم از قهری یا اختیاری) درآمد ابرازی یا قطعی شده مشارکت، ملاک عمل است.
گروه بندی مشاغل تازه تاسیس
مطابق تبصره 4 بند ج ماده 2 فصل دوم جدیدترین آیین نامه اجرایی تحریر دفاتر قانونی (موضوع ماده 95 ق.م.م) اصلاحیه اردیبهشت 1401، صاحبان مشاغل و حرفه‌های موضوع این دستورالعمل، در اولین سال تاسیس، جز گروه سوم محسوب می‌شوند؛ این مشاغل از سال سوم فعالیت به بعد بر اساس نصاب‌های مقرر، طبقه بندی و موظف به انجام تکالیف قانونی خواهند بود.
نکته: مودیانی که به واسطه موضوع فعالیت، جزو گروه اول طبقه بندی شده‌اند، مشمول بند فوق نخواهند بود.
به موجب ماده 6 آیین نامه اجرایی موضوع ماده 95 قانون مالیات‌ها مصوب 94/4/31، تکالیف صاحبان مشاغل از لحاظ نگهداری دفاتر و اسناد و مدارک برای گروه‌های مختلف، متفاوت است:
صاحبان مشاغل این گروه و کلیه اشخاص حقوقی موظفند:
نکته: اسناد و مدارک باید با رعایت مقررات مربوط به پلمپ دفاتر، ثبت رویدادها و نگهداری آنها، نگهداری و بایگانی شوند.
این گروه باید اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود در هر سال مالیاتی را با شرایط زیر جمع آوری و نگهداری نمایند:
این گروه نیز باید اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود را با شرایط زیر جمع آوری و نگهداری نمایند:
حداقل مدارک مورد نیاز جهت تهیه اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل موضوع آیین نامه اجرایی ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم برای هر یک از گروه‌ها به ترتیب زیر است:
برای انجام مهمترین خدمات مالیاتی خود، شرکت خدمات مالیاتی حساب اندیش ایرانیان را انتخاب کنید
بر اساس اصلاحیه مواد 2 و 3 آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 95 اصلاحی ق.م.م مصوب 1394/4/31 (بخشنامه شماره 200/99/60 مورخ 1399/8/14 سازمان امور مالیاتی کشور) ملاک گروه بندی مودیان مالیاتی برای عملکرد 1400 عبارت است از:
گروه اول: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی بیش از 55 میلیارد ریال و یا مشاغل موجود در لیست زیر فارغ از میزان درآمد آنها
گروه دوم: آخرین درآمد قطعی شده یا آخرین درآمد ابرازی بین 18 تا 55 میلیارد ریال
گروه سوم: مودیانی که در گروه‌های فوق نباشند
📷 نکته
دقت کنید که کلیه تکالیف و مدارک مورد نیاز برای گروه‌های شغلی مالیاتی برای عملکرد 1400 و 1401 یکسان است و تنها تفاوت در میزان درآمد حاصل از فروش آنها است.
گاهی اشخاص حقیقی چنین تصور می‌کنند که انجام امور حسابداری و مالیاتی آنها کار زیاد سخت و پیچیده‌ای نیست و خودشان نیز از عهده آن برمی‌آیند؛ اما باید بدانید که این تصور چندان صحیح نیست. آشنایی با گروه بندی مشاغل مالیاتی و تکالیف و مدارک مورد نیاز هر گروه تنها یکی از مهمترین اطلاعات مورد نیاز در تهیه اظهارنامه مالیات بر عملکرد اشخاص حقیقی است. از این رو پیشنهاد می‌کنیم در صورت تمایل به انجام شخصی تکالیف مالیاتی، علاوه بر بهره‌گیری از مشاوره مالیاتی با افراد خبره در این حوزه، آموزش اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی را نیز در برنامه خود قرار دهید.
