نحوه انتخاب بلندگو
نحوه انتخاب بلندگوی مناسب برای محیط‌های مختلف یکی از مهمترین دغدغه‌های طراحان سیستم‌های صوتی و آکوستیک است. در این مقاله ما به شما چند راهکار عالی را برای انتخاب بلندگوی مناسب برای هر فضا را معرفی می‌کنیم و شما می‌توانید با کمک این راهکارها ضمن کاهش هزینه‌ها، بهترین کیفیت صدا را نیز در اختیار داشته باشید.
نکات مهم برای انتخاب بلندگو
یکی از نکاتی که ما همیشه به تمامی متخصصان طراح سیستم‌های صوتی پیشنهاد می‌کنیم آن است که قبل از رفتن به سراغ کاتالوگ‌ها و انتخاب کالاها، به درک درستی از کارکرد و مشخصات فضایی پیاده‌سازی سیستم صوتی برسید. به همین منظور برای آنکه بتوانیم نحوه انتخاب بلندگوی مناسب برای هر فضایی را برای شما شرح دهیم لازم است که به چند موردی که در ادامه گفته می‌شود به دقت توجه کنید:
1: کارکرد و هدف سیستم صوتی خودتان را بشناسید؟
یکی از مهمترین نحوه‌های انتخاب بلندگو آن است که بدانید این بلندگو در چه مکانی و با چه هدفی به کار می‌رود. پیش از آن که به سراغ بخش‌های بعدی این مقاله بروید، حتماً به این پرسش‌ها پاسخ دهید:
• آیا بلندگوها قرار است در محیط داخلی به کار گرفته شوند یا خارجی؟
• اندازه فضای به کارگیری بلندگوها به چه میزان است؟
• چه تعداد از بلندگوها و با چه آرایشی قرار است در محیط قرار گیرد؟
• از چه سیستم توزیع کننده سیگنال صوتی قرار است استفاده شود؟
• آلودگی صوتی در محیط به چه میزان است؟
• آیا قرار است که علاوه بر پخش صدای کاربر مواردی دیگر مانند هشدار دهی و یا حتی موسیقی نیز پخش شوند؟
• چه سطحی از صدا در محیط مورد نظر مورد نیاز است؟
با پاسخ دادن به این پرسش‌ها ، گام اساسی در نحوه انتخاب بلندگوی مناسب را برداشته‌اید، اکنون می‌توانید مشخص کنید که بلندگوی شما خارجی یا داخلی است، در چه سطحی از کیفیت باید باشد و از چه تعداد بلندگو و چه سیستم صوتی قصد استفاده دارید. همچنین موضوع آلودگی صوتی و سطح صدای مورد نظر را نیز بررسی کردید.
تحلیل محیط توزیع صدا
بعد از تعیین کارکردهای محیط باید به تحلیل محیط توزیع صدا بپرداید. در اغلب موارد حتی در یک ساختمان شما به یک سطح واحد از صدا نیاز ندارید. بهترین نحوه انتخاب بلندگو برای یک سیستم صوتی آن است که به تحلیل صداهای مورد نیاز خودتان در هر بخش باشید. برای مثال بیمارستان‌ها، مدارس، ایستگاه‌های مترو و یا کارخانه‌ها هر کدام باید از سیستم صوتی استفاده کنند، در عین حال که این سیستم‌های صوتی با هم متفاوت هستند، هر کدام نیز دارای بخش‌های مختلفی هستند که سطح و کیفیت صدای متنوعی را طلب می‌کنند. لذا در زمان انتخاب بلندگو باید در نظر داشته باشید که یک سیستم توزیع صدا به انواع متعددی از بلندگوها نیاز دارد. برای انتخاب بهترین بلندگو جدول سطح صدای زیر می‌تواند به شما کمک کند.
جدول سطح صدا برای انتخاب بلندگوهای مناسب
?
جدول تاثیر توان بر روی SPL
?
با استفاده از این شاخص‌ها می‌توانید برای هر فضا بلندگویی را انتخاب کنید که صدای مناسبی را برای شما پخش کند.
2: افت صدا را در نظر بگیرید
بسته به شرایط محیطی، آلودگی‌های صوتی و در نهایت فاصله بلندگوها با شنونده‌ها (به خصوص در فضاهای خارجی و بزرگ) ممکن است کیفیت صدا دچار افت شود. برای این منظور شما می‌بایست بلندگویی را انتخاب کنید که بتواند سطح افت کیفیت صدا را نیز به خوبی پوشش دهد. این موارد بر اساس روش‌های مختلفی اندازه‌گیری می‌شود. یکی از بهترین روش‌ها استفاده از یک دیاگرام اندازه‌گیری است که ما در تصویر زیر آن را آورده‌ایم.
?
در ستون سمت راست این دیاگرام، شما می‌توانید عبارت dB SPL change را مشاهده می‌کنید که نشان دهنده افت صدا بر حسب دسیبل است. هرچه به سمت پایین نمودار حرکت می‌کنیم این میزان نیز بیشتر می‌شود. در ستون سمت چپ، شما عبارت Distance in feet را مشاهده می‌کنید. این عبارت به شما می‌گوید که در چه فاصله‌ای افت صدا روی می‌دهد. همانطور که می‌بینید ترکیبی از فاصله بر حسب فوت (Feet) و متر (m) در کنار هم ذکر شده است. با بررسی این موضوع متوجه می‌شویم که برای مثال اگر ما از یک بلندگو با توان 100 دسیبل به اندازه 152 متر فاصله بگیریم، شاهد کاهش 40 دسیبلی صدای آن خواهیم بود و در بهترین حالت تنها 60 دسیبل از صدای آن برای ما قابل دستیابی است. این موضوع به خصوص برای طراحی سیستم‌های صوتی پخش موسیقی و سخنرانی بسیار مهم است.
3: نحوه قرار گیری بلندگو
سومین نکته در زمینه نحوه انتخاب بلندگو نحوه اتصال بلندگو در محیط کاربری آن است. بلندگوها باید به نحوی در محیط کاربری خودشان متصل شوند که بتوانند به خوبی صدا را در محیط توزیع کنند. بهترین روش نصب بلندگو آن است که آن‌ها در فاصله بالاتر از قامت افراد باشند. در این حالت توزیع صدا بهتر انجام می‌گیرد. همچنین بهتر است که فاصله بلندگوها با شنوندگان بیشتر از یک متر باشد.
در زمانی که تعداد بلندگوها در محیط زیاد است بهتر است که فاصله و جهت قرارگیری بلندگوها به نحوی باشد که بهترین پوشش محلی را ایجاد کنند و در عین حال صدای آن‌ها گوش آزار نباشند.
4: زاویه توسعه صدا بلندگو
چهارمین نکته مهم در نحوه انتخاب بلندگو توجه به «زاویه توسعه صدا» هر بلندگو است. به صورت کلی بلندگوها دارای چند زاویه توسعه صدا هستند:
• بلندگو های شیپوری با زاویه دهانه پهن: این بلندگوها از زاویه توسعه صدای 90 درجه بهره می‌برند و به همین خاطر پوشش خوبی را در محیط‌های خارجی و شلوغ ایجاد می‌کنند. تنها مشکلی که این دسته از بلندگوها دارند، کاهش کیفیت صدا در فاصله‌های دور است. به همین خاطر مناسب فضاهای بزرگ نیستند.
• بلندگو های شیپوری با زاویه دهانه کم: این دسته از بلندگوها از زاویه توسعه صدای زیر 60 درجه بهره می‌برند. کم شدن زاویه به افزایش دامنه نفوذ صدا کمک می‌کند اما محیط پوشش را نیز کاهش می‌دهد. برای پوشش یک محیط بزرگ شما می‌توانید از تعداد بیشتر این بلندگوها استفاده کنید.
• بلندگو های شیپوری مخروطی: این دسته از بلندگوها برای هدایت صدا علاوه بر بهره‌گیری از زوایه توسعه صدا از یک دماغه مخروط هدایت کننده امواج صدا نیز بهره می‌برند. دماغه مخروطی از توزیع صدا در ابتدای انتشار آن جلوگیری می‌کند و در نتیجه صدا با کیفیت بهتری در محیط انتشار می‌یابد.
همان طور که در بخش‌های قبلی این مقاله درباره نحوه انتخاب بلندگو به شما توضیح دادیم، هرچه از مرکز انتشار صدا دور شویم، صدا دچار افت می‌شود. محدود کردن زاویه توسعه صدا یک روش برای جلوگیری از این کاهش افت صدا است. در تصویر زیر به صورت مثالی میزان سطح افت صدا در یک بلندگو ریز زوایه (کمتر از 60 درجه) را مشاهده می‌کنید. همانطور که در تصویر پیداست هرچه از محل انتشار صدا دورتر می‌شویم سطح پوشش صدا بیشتر و در عین شدت صدا کاهش پیدا می‌کند.
5: تعداد بلندگوها را در نظر بگیرید
آخرین نکته مهم در مورد نحوه انتخاب بلندگوی مناسب آن است که تعداد بلندگوهای مورد نیاز برای پوشش صدا را به درستی برآورد کنید.
برای پوشش یک رویداد موسیقیایی (مانند کنسرت یا جشنواره) شما باید علاوه بر توزیع صدا، فکری هم به حال آلودگی صوتی ایجاد شده توسط تماشاچیان داشته باشد. همچنین در ایستگاه‌های مترو، فرودگاه‌ها و یا ترمینال‌ها، علاوه بر صدای کاربر باید سطح فائق آمدن بر آلودگی صوتی محیطی را نیز در نظر بگیرید. در اینگونه موارد شما نیازمند استفاده از تعداد بلندگوهای بیشتر در فاصله‌های کمتر هستید. تا بتوانید سطح صدای با کیفیتی را در محیط توزیع کنید.
در محیط‌های دانشگاهی، بیمارستان‌ها و یا محیط‌های آموزشی و فروشگاهی، شما با سطح آلودگی صوتی زیادی روبرو نیستید، اما در عین حال نیازمند توزیع صدا در همه بخش‌ها هم نیستید، در نتیجه باید از بلندگوهای با تن صدای کمتر استفاده کنید.
پس تعداد بلندگوها، سطح توزیع صدا مورد نیاز و آلودگی صوتی موجود در محیط سه فاکتور مهم هستند که می‌توانند به ما بهترین بلندگو برای هر محیط را معرفی کنند.
نحوه انتخاب بلندگوی مناسب
همانطور که در ابتدای این مقاله قول داده بودیم، بهترین نحوه انتخاب بلندگو برای محیط‌های مختلف را شرح دادیم. ما در اینجا عواملی را برای شما ذکر کردیم که می‌تواند به شما در انتخاب بهترین بلندگوها کمک کند. به صورت یک جمع بندی کلی بهترین نحوه انتخاب بلندگو به صورت زیر است:
1: فضای کارکرد بلندگوها را به دقت شناسایی و بررسی کنید و کارکرد بلندگوها را درک کنید.
2:تحلیل صدا و آلودگی‌های صوتی را انجام دهید و به سطح مطلوب صدا برای فائق آمدن بر این صدا برسید.
3:میزان افت صدا در محیط را به درستی محاسبه کنید و مطمئن شوید که برآورد درستی در این زمینه دارید.
4: بلندگوها باید در ارتفاع و زاویه مناسبی قرار گیرند تا صدای آن‌ها گوش آزار نباشند.
5: زاویه توسعه صدا هر بلندگو را بررسی کنید تا پوشش صدای خوبی در اختیار داشته باشید.
6: تعداد بلندگوها را در نظر بگیرید. بسته به کارکرد و محیط از تعداد بلندگوی مناسب در محیط استفاده کنید.
با در نظر گرفتن این شش عامل می‌توانید بهترین بلندگو برای هر محیطی را انتخاب کنید.
