🔻کمدی 🎭
به لاتین "comoedia"
معادل فارسی این کلمه، به عنوان نوع (ژانر) نمایشی، خنده دار است.
به ظاهر هدف کمدی خنده و تفریح است اما در حقیقت مسائل جدی در پردهٔ شوخی نموده میشوند. در کمدی شخصیت قهرمانان و شکستهایشان بیشتر جنبهٔ شادیآور و عمدتاً سرگرمی دارند و معمولاً بیننده بدان توجه جدی نمیکند. تماشاگر از قبل میداند که فاجعهٔ بزرگی اتفاق نخواهد افتاد بلکه سیر حوادث در جهت کامرانی قهرمان یا قهرمانان است. قهرمانان کمدی اکثراً افرادی از قشر متوسط یا پایین جامعهاند که در طول نمایش مرتکب اشتباهات یا رفتارهایی میشوند که مخاطب بر دردسرساز بودن یا اشتباه بودن این اهمال اشراف کامل دارد. (سطح آگاهی مخاطب از قهرمان در مورد مسایل و رخدادها بالاتر است و همین موجب خنده است)
انواع کمدی:
🔹کمدی-رمانتیک (خنده دار-عاشقانه): که اوج آن در آثار شکسپیر و نویسندگان دورهٔ الیزابت است. این نوع کمدی مشتمل بر حوادث و ماجراهای عاشقانهٔ زنی است که قهرمان کمدی است. البته این عشق علیرغم همهٔ مشکلات و موانع به شادکامی میانجامد. نمونه اش رؤیای نیمه شب تابستان از شکسپیر است.
🔸کمدی-درام (طنز): در این نوع کمدی، کسانی که قوانین اخلاقی و اجتماعی را مراعات نمیکنند مورد تمسخر واقع میشوند و نویسنده از بینظمیهای اجتماعی انتقاد میکند و دغلکارانی که قهرمان کمدی هستند، معمولاً سرنوشت خوبی ندارند.
🔹کمدی رفتار: این اصطلاح بر مبنای آثار شکسپیر از قبیل کمدی هیاهوی بسیار برای هیچ وضع شدهاست. در پارهای از این نوع کمدیها از اعمال زشت بزرگ زادگان و توطئههای طبقات اشراف سخن رفتهاست.
🔸فارس: اثری است که خواننده یا بیننده را از صمیم دل به خنده وامیدارد و از این رو به آن کمدی سبک گفتهاند و امروزه بر این شیوه فیلمهای سینمایی سبک و خنده داری میسازند. در فارس قهرمان را یا خیلی بزرگ میکنند یا خیلی کوچک و او را در موقعیتهای خنده داری قرار میدهند. مولیر آثاری به این شیوه دارد. فارس گاهی به عنوان یک داستان فرعی در انواع دیگر کمدی دیده میشود.
🔹کمدی اخلاط اربعه: کمدی است که در آن عدم تعادل یکی از اخلاط (سودا، صفرا، دم، بلغم…) قهرمان را دچار یکی از امراض کردهاست.
🔸کمدی سانتیمانتال: کمدی پایان قرن ۱۷ در انگلستان که در آن هدف این بود که بیننده را به جای خنده، به گریه بیندازند و این شیوه بعدها در فرانسه هم معمول شد.
🔹کمدی شخصیت: که در آن ویژگیهای اخلاقی یا رفتاری قهرمان که خلاف عرف جامعه است یا به شیوهای اغراقآمیز بزرگنمایی شده مورد توجه و نقد قرار میگیرد از نمونههای درخشان این نوع کمدی میتوان خسیس مولیر را با محوریت شخصیتی بسیار مالپرست به نام هارپاگون را نام برد.
🔸کمدی موقعیت: کمدی حاصل از گرفتار آمدن قهرمان در شرایط ناطلبیده و گاهی متضاد با موقعیتش را گویند. در سینما نمونههای موفقی از اینگونه کمدیها خلق شدهاست.