مطالعات نشان داده که وقتی با دیگران تماس چشمی برقرار می‌کنیم، به راحتی احساسات مردم را درک می‌کنیم چشم‌ها شاه‌راه قلب انسان‌ها هستند چرا که با کمک حس بینایی می‌توان به راحتی احساسات و واکنش دیگران را درک نمود . اهمیت ارتباط چشمی زمانی مشخص می‌شود که شما می‌خواهید آنچه را که در ذهن و قلب خود می‌پرورانید را با تحکم و ثبات کامل به دنیای پیرامون خود منتقل کنید.
پیشگفتار
چشم‌ها شاه‌راه قلب انسان‌ها هستند چرا که با کمک حس بینایی می‌توان به‌راحتی احساسات و واکنش دیگران را درک نمود. اهمیت ارتباط چشمی زمانی مشخص می‌شود که شما می‌خواهید آنچه را که در ذهن و قلب خود می‌پرورانید را با تحکم و ثبات کامل به دنیای پیرامون خود منتقل کنید .
این ارتباط حیاتی به شما در انتقال مفاهیم ذهنی‌تان می‌تواند در بخش‌های مختلف زندگی کمک‌های شایانی بکند. تحقیقات اخیر روان‌شناسان نشان داده که با استفاده از تماس چشمی می‌توان میزان اضطراب را در نوجوانان و کودکان شناسایی نموده و آن‌ها به‌راحتی درمان کرد.
اهمیت ارتباط چشمی
ما در طول روز ناخواسته بارها و بارها به‌صورت خودکار و بدون آنکه متوجه باشیم از تماس چشمی برای ایجاد ارتباط با محیط پیرامون خود استفاده می‌کنیم. برای مثال شما هنگامی که عصبی هستید از برقراری ارتباط چشمی اجتناب می‌کنید و نگاه خود را از فرد یا شی‌ء مقابل خود می‌گیرید.
والدین زمانی که می‌خواهند با فرزندان سرکش خود صحبت کنند سعی می‌کنند برای انتقال مفاهیم ذهنی خود و ساکت کردن آن‌ها از تماس چشمی استفاده کنند. اما همه این‌ها نیاز به تماس چشمی و اهمیت آن‌ها بازگو می‌کند که چه چیزی ارتباط چشمی را خاص می‌کند؟
بر اساس یافته‌های علمی وقتی دو نفر به یکدیگر نگاه می‌کنند در حقیقت در مغز آن‌ها فعل‌وانفعالاتی انجام می‌گیرد و نورون‌های عصبی بخش اجتماعی مغز را فعال می‌کنند، و در نتیجه این مناطق پاسخ‌های ما را در برابر افراد دیگر هماهنگ می‌کنند.
ما با برقراری ارتباط چشمی به شخص دیگر نشان می‌دهیم که به زبان بدن و صحبت‌های او توجه کرده و از این طریق هدف و عاطفه خود را با او به اشتراک می‌گذاریم.
مطالعات جدید نشان داده که در طی فرایند تماس چشمی با فعال نمودن مغز اجتماعی سعی می‌کند درک عمیق‌تر نسبت به مسائل پیرامون خود داشته و از این طریق همدردی آشکار خود را نشان دهد. با فعال‌شدن مغز اجتماعی به طور هم‌زمان تماس چشمی مخچه را درگیر نموده، و پیامدهای حسی با کمک سیستم آینه فعال می‌شود. در نهایت زمانی که فرد مقابل در حال انجام همین کار هست، نواحی از مغز که چشم‌ها را حرکت می‌دهد.
بر اساس پژوهشگران روان‌شناسی سیستم لیمبیک، زیربنای توانایی انسان برای تشخیص و به اشتراک گذاری احساسات است. به عبارت دیگر، سیستم عصبی مغز انسان قادر است بین کلیپ‌های ویدئویی زنده و چهره دیگران تمایز قائل شود، حتی زمانی که ما آگاهانه تفاوت را تشخیص نمی‌دهیم.
آیا زمانی که با کسی صحبت می‌کنید مستقیماً به چشمان او نگاه کرده‌اید؟ آیا این نگاه منجر به درک محیط پیرامون و افراد مقابل شما شده است؟ آیا ارتباط چشمی با دیگران باعث ناراحتی شما شده است؟ آیا تماس چشمی را به‌صورت خودکار انجام دادید؟
به عقیده برخی از روان‌شناسان تماس چشمی همیشه رویکرد مثبتی ندارد، این پژوهشگران معتقد هستند که پردازش‌های شناختی وقتی که فرد به کسی نگاه می‌کند، کمتر قادر به انجام وظایف فکری بوده و در هنگام حل یک مشکل عملکرد مثبتی ندارد.
زمانی که فرد کسی را خوبی نمی‌شناسد و یا ترسیده یا عصبانی باشد، تماس چشمی می‌تواند باعث بدتر شدن احساس او شود. به عقیده این روان‌شناسان تماس چشمی طولانی و ناگسستنی (خیره شدن) معمولاً در بیشتر موقعیت‌ها باعث افزایش ناراحتی افراد می‌شود.
از سوی دیگر تحقیقات انجام شده در مورد تماس چشمی در فرهنگ‌های مختلف نشان داده که پیشینه‌های فرهنگی تأثیر فراوانی روی برقراری ارتباط چشمی طولانی و کمتر دارد.
نوزاد انسان از زمانی که به دنیا می‌آید چشمان خود را بازکرده و محیط پیرامون خود را می‌نگرد و برای اولین‌بار سعی می‌کند از طریق ارتباط چشمی با مادر خود ارتباط برقرار کند.
نوزاد تا 6 تا 12 هفتگی به طور آگاهانه سرخود را می‌چرخانند تا با دیگران تماس چشمی برقرار کرده و سعی می‌کند این میزان ارتباط را در دوران کودکی و نوجوانی افزایش دهد. برقراری تماس چشمی برای این افراد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هست چند نمونه آن عبارت است از:
برای برخی از کودکان و نوجوانان ارتباط چشمی دشوارتر از دیگران است. این کودکان و نوجوانان اغلب برقراری تماس چشمی با دیگران را کاری بسیار دشوارت می‌دانند. مطالعه نشان داده کودکانی تماس چشمی کمتری نسبت به سایر کودکان دارند، در دوران نوجوانی و بزرگ‌سالی نیز از برقراری تماس چشمی اجتناب نموده و این کار را بسیار طاقت‌فرسا و ناراحت‌کننده عنوان می‌کنند.
شما باید بدون هیچ شک و تردیدی کودک خود را برای تقویت تماس چشمی راهنمایی و هدایت کنید و روش‌های مختلف آموزش برای تقویت این زبان بدن استفاده نمایید.
شما باید کودک را تشویق کنید تا با هرکسی که با او صحبت می‌کند، نگاه کند و از این طریق سعی کند به واکنش‌های بدنی و صورت او توجه نماید.
به کودک خود نگاه‌کردن به‌صورت بدون نگاه مستقیم به چشم‌ها و تمرکز بر روی پیشانی یا بینی فرد مخاطب را بیاموزید.
تا از این طریق احساسات خود را به روش غیرکلامی برای ایجاد تعامل اجتماعی بهتر مدیریت نماید. با استفاده از تماس چشمی مهارت‌های اجتماعی کودک تقویت شده و با تمرین تعاملات غیرکلامی در خانه و قراردادن فرزندتان در موقعیت‌های اجتماعی مختلف می‌توانید آینده روشنی برای کودکان خود رقم بزنید.
