کولینگ تاور یا برج خنک کننده یک مبدل انرژی است تا آب خنک را برای ماشینآلات صنعتی فراهم کند؛ بهعبارتدیگر، دستگاههای موجود در یک صنعت یا کارخانه برای خنکشدن نیاز به ابزاری دارند تا گرمای آنها را بگیرد. در بیشتر موارد، آب، نقش این ابزار را ایفا میکند. حال این آب برای خنکشدن و استفاده مجدد در مجموعه نیاز به برج خنک کننده دارد تا گرمای اضافی خود را از دست داده و مجدد وارد چرخه کاهش دمای مجموعه شود؛ درغیراینصورت، دمای بالای مجموعه میتواند سبب بروز مشکل در عملکرد صحیح آن شده و خرابی قطعه به وجود آید. برای خرید کولینگ تاور مناسب، بهتر است با انواع برج خنک کننده آشنا شوید.
زمانی میتوانید کولینگ تاور مناسب مجموعه خود را تهیه کنید که با انواع آن آشنا شوید زیرا هر مدل با توجه به شرایط خاصی تهیه شده تا در آن محیط، بهترین عملکرد را داشته باشد.
در برج خنک کننده مدار باز، جریان آب در یک محیط یا مدار باز قرار میگیرد تا خنک شود؛ دلیل نامگذاری آن، بستهبودن مسیر حرکت آب برای خنکشدن است. فرایند کار به این صورت است که مساحت مشخصی به پرکن یا پوشال اختصاص مییابد تا در این فضا، آب با هوای خشک در ارتباط باشد. این ارتباط سبب تبخیر اندک آب شده که طی آن دمای کلی آب کاهش مییابد و رطوبت به هوا منتقل میشود. فرایند خنکشدن آب در برج خنک کننده مدار باز سبب میشود که به نام برج خنک کننده مرطوب نیز شناخته شود.
در برج خنک کننده مدار بسته جریان هوا و آب از هم جدا هستند و آب در داخل یک محیط کاملا ایزوله در جریان است پس برخلاف برج خنک کننده مدار باز، آب، به صورت مستقیم با هوا ارتباطی ندارد بلکه دمای آن توسط سردکن کاهش مییابد؛ به همین دلیل، به آن برج خنک کننده خشک نیز میگویند.
نوع سوم این دستگاه، عملکرد دوگانه داشته و ترکیبی از دو نوع قبلی است. نحوه کارکرد این مدل متناسب با دمای محیط و فصل است یعنی در زمستان به علت سرمای هوا با سیکل بسته (خشک)، دمای آب را کاهش میدهد و در فصل تابستان، دمای آب را به علت دمای بالای محیط، با سیکل باز (مرطوب) پایین میآورد.
شکل دیگر دستهبندی کولینگ تاور با توجه به جنس بدنه آن است که به انواع زیر تقسیم میشود و هر کدام مزایا و معایبی دارند:
نسل جدید برجهای خنک کننده که در آن بهجای فلز یا بتن، از پلاستیک فشرده یا فایبرگلاس استفاده شده است. این نسل عیبهای نسلهای گذشته را برطرف کرده و مزیتهایی در آن به وجود آورده است؛ مثل:
⦁ در شرایط مختلف جوی تغییر شکل نمیدهد.
⦁ دچار خوردگی و پوسیدگی نمیشود.
⦁ مقاومت بالایی در برابر نور خورشید دارد.
⦁ بسیار سبک است.
⦁ میتوان قطعات آن را از هم جدا کرد و به کمک پیچ و مهره به هم وصل نمود تا فرایند تعمیر و جابهجایی آن سادهتر شود.
در نیروگاههای حرارتی برای کاهش دمای بخار خارج شده توربین از برج خنک کننده بتنی استفاده میشود اما به دلیل معایب و مشکلاتی که دارد، امروزه کمتر از آن استفاده میشود.
جنس این برج از فلز گالوانیزه است. مزیت آن یعنی اشغال فضای کم و آلودگی صوتی پایین در حین کار، سبب شده که همچنان مورد استفاده قرار گیرد اما معایب متعددی نیز دارد؛ مثل:
⦁ رشد میکروبهای بیولوژیکی
⦁ رسوب مواد
⦁ خوردگی بدنه در گذر زمان
⦁ کاهش عملکرد در ماههای گرم سال به دلیل نفوذ بالای حرارت