این که چرتکه اولین بار توسط کدام کشور مورد استفاده قرار گرفته به صورت کامل مشخص نیست، اما قدیمی ترین نشانه از آن توسط سومری ها حدود ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می باشد. در زمان های قدیم برای محاسبات کوتاه از سنگ ریزه ها استفاده می کردند تا اینکه رفته رفته با توجه به نیاز چرتکه ساخته شد. تاجران برای محاسبات پیچیده در معاملات تجاری از چرتکه های استفاده می کردند که تعداد میله ها و مهره های آن به اندازه نیاز آنها بود (بیشترین مقدار قابل شمارش در آن زمان). امروزه استفاده از چرتکه در اروپا و آمریکا منسوخ شده است و از ماشین حساب برای محاسبات ساده و پیچیده استفاده می شود. گرچه در بعضی کشورهای آسیایی کماکان مورد استفاده قرار می گیرد.
اما جدیدترین نسل چرتکه یعنی چرتکه ژاپنی سوروبان با کاربردی متفاوت برای کودکان ۵ تا ۱۳ سال در سرتاسر جهان در مدارس و مراکز پیش دبستانی مورد استفاده قرار می گیرد با این تفاوت که این محاسبات بعد از آموزش وتمرین و تکرار روی چرتکه در مرحله بعد به صورت ذهنی خواهد بود و تاثیرات شگفت انگیزی روی مغز کودکان می گذارد و آنها نیازی به ماشین حساب نخواهند داشت بلکه در فاکتور سرعت با ماشین حساب رقابت میکنند. تصویر زیر چرتکه ژاپنی سوروبان را نمایش می دهد. این چرتکه رایج ترین نوع چرتکه در جهان است.
برای یادگیری چرتکه از کجا باید شروع کنیم؟