کمتر پیش می‌آید که آثار دوره های مختلف فعالیت یک هنرمند را بتوان یکجا و در کنار یکدیگر به تماشا نشست. دوره‌هایی که ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها طول کشیده باشد و هر دوره مجموعه ای باشد بسیار متفاوت از دیگری. اما در چنین نمایشگاه‌هایی ازقضا، پیدا کردن خط و ربط دوره های مختلف و جالب‌تر از آن پیداکردن ردپای هنرمند در بین مجموعه‌ها است که اهمیت پیدا می‌کند. در این هنگامه است که مخاطب در فضایی بین گذشته و اکنون هنرمند سیر می‌کند تا تصویر حقیقی هنرمند را بیابد. نمایش پنج دوره آثار تجسمی بیژن رافتی هنرمند تجسمی مقیم آمریکا که بیش از یک دهه فعالیت هنری او را در بر می‌گیرد فرصتی برای چنین جست و جویی را پیش رویمان قرار می‌دهد.
1 "آوردگاه" "آوردگاه" رافتی چنان استعاره استخوان داری است که به آسانی بیننده را در فضایی بی زمان و مکان و انتزاعی تسخیر می‌کند. در"کولوسئوم" ها یا میدانگاه‌هایی که او از زاویه ای فرازمینی به آن‌ها می‌نگرد حسی اساطیری موج می‌زند بدون آن که عنصر آشنا یا واقع گرایانه ای در کار باشد. آوردگاه های او محل ازدحام‌ها، کشمکش‌ها، رویارویی‌ها و آمد و شدهایی گاه پرهیجان و گاه رمزآلود اند که همگی به سادگی در محدوده دایره ای در وسط تابلوهایش جان می‌گیرند.
2 "یادنوشته" رافتی در "یادنوشته" ها با تمرکز بر سطوح رنگی و رشته های ظریف خطوط ترکیب‌هایی هارمونیک می‌سازد و حس و حالی درونی را با مخاطب خود در میان می‌گذارد. فضای رنگی ملایم در "یادنوشته" ها با آرامش خاصی همراه است و در انتقال حس نوستالژیک که موضوع اصلی اثر بر مبنای آن قرار گرفته بسیار موفق عمل می‌کند. محدود شدن عناصر به سطح‌ها و خطوط و استفاده صرفه جویانه از این عناصر در "یادنوشته" ها هم به ایجاد فضایی درونی و عمیق کمک کرده. خطوط در"یادنوشته" ها ماهیت زبانی خود را از دست داه اند و به کنشی تصویری تبدیل شده‌اند.
3 "نقطه صفر مرزی" رافتی در "نقطه صفر مرزی" چیدمانی مفهومی را بر زمینه صفحه های بریل کتاب "هزارهٔ گمشده" می‌سازد. او اشعار دست نویسش را به همراه ریزنقش ها و بریده‌هایی از عکس‌ها روی پاکت‌های سیگار کولاژ کرده و در میان جعبه‌هایی از پلکسی در وسط صفحات بریل نشانده است. پیوند مفهومی میان عناصری که او برای چیدمانش انتخاب کرده عمیق و تاثیرگذار است و همذات پنداری مخاطب را برمی انگیزد. رافتی با چیدمان خود به شیوه مرسوم اغلب آثار نوستالژیک مرثیه سرایی نمی‌کند. "نقطه صفر مرزی" لحظه های گذار را به هم پیوند می‌زند و در جستجوی معنایی در شکاف‌های میان مقطع‌های تاریخی است.
4 "پرومته" در مجموعه "پرومته" رافتی ماده کارش را از میان تصاویری که به روش‌های مختلف تکثیر شده‌اند انتخاب می‌کند. بعضی از این اجزا نسخه های اصلی تکثیری از قبیل زینک های چاپی و نگاتیوها و بعضی دیگر نسخه های استنسیل شده و اوراق چاپی هستند. در این مجموعه پیکره های انسانی در شکل کلاسیکش بازنمایی می‌شود و پرومته را به تصاویری تاریخی از ونوس و آشور تا نگاتیوهای پرسنلی تعمیم می‌دهد. رافتی با تفکیک و گسیختگی میان تصویرهای مختلف و حتی تکه تکه کردن و پراکنده کردن هر تصویر ارجاع مکرری به روایت اسطوره ای پرومته می‌دهد.
5 "رویای ایکاروس" تازه‌ترین دوره خلق هنری رافتی با مجموعه "رویای ایکاروس" شکل گرفته است. او در این مجموعه باز هم با دستمایه قراردادن یکی از مشهورترین روایت‌های اساطیری بیننده را در فضای مفهومی آشنایی قرار می‌دهد که به کمک برقراری ارتباط اولیه اثرش با مخاطب می‌آید. اما رافتی با تمرکز بر فردیت و ذهنیت شخصی ایکاروس بعدی ملموس به آن می‌دهد. در"رویای ایکاروس" رافتی الگوهای متعددی از فیگوری انسانی در نسخه های هم اندازه و با ترکیب بندی‌های نزدیک به هم را ارائه می‌کند. او در این مجموعه با نگاهی فراتاریخی کمال گرایی ایکاروس را در دگردیسی و استحاله ای درونی به تصویر می‌کشد.
بهروز فائقیان
............................................................................................................................................
این متن در پیوند است با: نمایش چند مجموعه از بیژن رأفتی/ با عنوان: «آوردگاه»، «یادنوشته»، «نقطه صفر مرزی»، «پرومته»، «رویای ایکاروس»/ گالری آریانا، تهران/ آبان 1392/ منتشر شده در هنرآنلاین: لینک کوتاه: https://b2n.ir/p74219
