ابهامات پرونده هواپیمای اوکراینی

قسمت دوم‌‌‌

متهم ردیف اول کیست؟

5. در زمان سانحه، طي يک جلسه هماهنگي فوری که پس از حمله به پايگاه عین‌الاسد تشکیل شد، سه تمهید پیش‌گیرانه زير توسط مرکز هماهنگي عملیاتي نظامي-غیرنظامي به سرکشیک مرکز کنترل فضای کشور ابلاغ شد.
الف. تخلیه چهار مسیر موازی غرب کشور و حصول اطمینان از کلیر شدن حریم هوایی
ب. ممنوعیت تبادل ترافیک بین ايران و عراق (عکس مربوط به نوتام صادره لغو تمامی پروازها از/به عراق)
ج. انجام هماهنگي با بخش دفاع هوايي در حد آن که حتی برای روشن کردن موتور هواپیماها روی باند قبل از تاکسی به سمت تیک‌آف هم نیاز به مجوز مرکز کنترل بود.

6. مرکز کنترل فضای کشور عراق در ساعت 04:10 به مرکز کنترل فضای پروازی ايران درخواست پذيرش ورود پرواز شماره 124BAW شرکت هواپیمايي بريتیش ايرويز را ارائه مي‌دهد.
اين درخواست در راستای کلیر کردن حریم هوایی برای تبادل ترافیک بین دو کشور رد شد.
اجازه ورود به فضای پروازی ايران داده نمي‌شود.
اين مخالفت نیز در راستای اجرای تدابیر احتیاطي پیش‌بیني شده اجرا شده بود.

در باب خطاهای انجام گرفته
متهم ردیف اول پرونده سقوط هواپیمای

اوکراینی، فرمانده یگان پدافندی استقراری Tor-m1 فرماندهی پدافندی نیروی هوافضا است که اتهام او، قتل غیر عمد است.
.متهم ردیف دوم نیز هم افسر آتش یگان است.
مهم‌ترین خطاهای این واحد پدافندی موارد ذیل است:
الف. عدم استقرار صحیح سامانه پدافندی و عدم تطابق جهات جغرافیایی اصلی و جهات جغرافیایی یگان که باعث دریافت داده غلط هدف نزدیک‌شونده از جهت شمال غرب شد. مبنای اشتباهات بعدی همین این خطای مهلک بود.
ب. اجرای آتش بدون هماهنگی با سلسله مراتب

از ساعت 02:00 بامداد روز 18 دی، وضعیت آماده‌باش نیروهای پدافندی کشور ارتقاء یافت.
طبق پروسیجر قرارگاه یکپارچه پدافندی خاتم‌الانبیاء، در وضعیت 3-3 هیچ یگانی حق آتش به اختیار ندارد و در صورت رویت هدف، بایستی قبل از اجرای آتش با سلسله مراتب هماهنگ کند.
فرمانده یگان از لحظه رویت شی نزدیک‌شونده به مدت 10 ثانیه تلاش می‌کند تا با سلسله مراتب خود ارتباط بگیرد اما موفق نمی‌شود.
او فقط 10 ثانیه وقت داشته تا بنا به قول خود، بین اصابت یک کروز به تهران و تلاش برای انهدام آن، یک گزینه را انتخاب کند.
سخت‌ترین تصمیم زندگی‌اش را می‌گیرد.
خلاف دستورالعمل ابلاغی رأسا اقدام به شلیک سه موشک می‌کند.
دو موشک اصابت می‌کند و یکی خطا می‌رود.
او و تیم پدافندی یگان خوشحال از آن که موفق شده‌اند به خیال خود، کروزی که از انواع لایه‌های پدافندی پیشین گذشته و به یک قدمی تهران رسیده را منهدم کنند.
اما...

در باب اطلاعات غیرنظامی پرواز
1. پرواز ورودی شماره 751 شرکت هواپیمايي اوکراين اينترنشنال، هواپیمای بوئینگ 800-737 با رجیستر UR-PSR از کي‌یِف به فرودگاه امام خمیني تهران در ساعت 00:53 بامداد روز چهارشنبه 18/10/1398 مجوز فرود را دريافت نموده و چهار دقیقه بعد روی باند فرودگاه فرود مي‌آيد.
پس از تخلیه 58 نفر مسافر و سوختگیری هواپیما، خدمه پروازی به هتل رکسان فرودگاه مراجعه نمودند.

2. در ساعت 01:16 تا 01:38 دقیقه هواپیما به میزان 9510 کیلوگرم معادل 11800 لیتر سوخت دريافت نموده و متعاقباً پس از مشخص شدن مقدار بار دريافت شده از مسافران (310 بسته به وزن 6794کیلوگرم) به خاطر رعايت حداکثر وزن مجاز برخاست هواپیما، 82 بسته از بار مسافران به وزن 2094 کیلوگرم توسط شرکت خدمات فرودگاهي جداسازی و بارگیری نشده است.
(به دلیل ارزان بودن سوخت جت در ایران، هواپیماهای مسافربری بین‌المللی در توقف‌های خود در ایران حداکثر ظرفیت باک خود را پر می‌کنند)

3. در ساعت 04:35 گروه پروازی مجدداً وارد هواپیما شدند.
پس از چک هواپیما و کابین توسط خدمه پرواز، در ساعت 04:45 دستور مسافرگیری صادر شده و مسافران سوار هواپیما مي‌شوند.
هواپیما هیچ گونه مشکل فنی نداشته است.
(تصویر مربوط به آخرین چک فنی هواپیما قبل از پرواز توسط خلبان)

4. 167 نفر مسافر به گیشه پذيرش شرکت خدمات فرودگاهي در ترمینال مراجعه کرده و تمامي آن‌ها سرنشین هواپیما شدند.
يکي از مسافران که به صورت اينترنتي از شب قبل کارت پرواز را دريافت کرده بوده، به دلیل تاخیر در رسیدن به تهران به فرودگاه مراجعه نکرده و لذا از فهرست مسافران اعلامی توسط شرکت هواپیمايي اوکراين حذف مي‌شود.

5. در ساعت 05:13 خلبان اولین تماس خود را با واحد زمیني برج مراقبت پرواز فرودگاه برقرار و درخواست مجوز اولیه جهت پرواز را نموده و اين مجوز توسط کنترلر مراقبت پرواز صادر مي‌شود.

6. در ساعت 05:48 تمام اسناد هواپیما جهت انجام پرواز تکمیل و در ساعت 05:49 کلیه درهای هواپیما بسته می‌شود.

7. پرواز با شماره 752 از پل اتصالA1 جدا شده و ساعت 05:50 دقیقه از محل پارک خود در موقعیت پارک شماره 116 راست با استفاده از خودروی پوش‌بک شروع به خروج از پارکینگ نموده است.
پرواز در ابتدا برای ساعت 05:15 برنامه‌ريزی شده بود و بر اساس فرم گزارش هماهنگ کننده پرواز، اضافه بودن وزن هواپیما و اتخاذ تصمیم برای عدم بارگیری بار مسافران برای کاهش وزن هواپیما، علت تاخیر پرواز اعلام شده است.

8. در ساعت 05:51 خلبان ضمن اعلام موقعیت خود در پارکینگ، اظهار مي‌دارد که به طور کامل آماده خروج از پارکینگ و روشن نمودن موتورها بوده و کنترلر واحد کنترل زمیني مراقبت پرواز نیز به منظور هماهنگي با ساير واحدهای مرتبط از خلبان مي‌خواهد که "منتظر دريافت مجوزها" بماند.

9. در ساعت 05:52 کنترلر فرودگاه با کنترلر رادار فرودگاه مهرآباد هماهنگي‌های لازم را به عمل آورده و سپس کنترلر رادار مهرآباد با کنترلر مرکز کنترل فضای کشور تماس گرفته و درخواست مجوز مي‌کند.
کنترلر مرکز کنترل فضای کشور با نماينده قرارگاه یکپارچه پدافند حاضر در مرکز کنترل فضای کشور موضوع مجوز پرواز اوکرايني را هماهنگ کرده و نماينده پدافند بلامانع بودن صدور مجوز را به کنترلر مرکز کنترل فضای کشور اعلام مي‌نمايد.

10. در ساعت 05:54 به وقت محلي کنترلر رادار تقرب مهرآباد، ضمن تماس با کنترلر مرکز کنترل مجوز ارتفاع پروازی 26 هزار پا برای پرواز AUI752 دريافت نموده و از طريق سامانه ارتباطي به فرودگاه امام خمیني انتقال مي‌دهد.
پس از آن کنترلر واحد کنترل زمیني در ساعت 05:55 مجوز خروج از پارکینگ و روشن نمودن موتور را برای پرواز AUI752 صادر کرده و خلبان نیز آن را بازخواني مي‌نمايد.

11. هواپیما در ساعت 12:06 از باند پروازی 29 راست فرودگاه امام خمیني به پرواز درآمده و تحويل واحد رادار تقرب فرودگاه مهرآباد مي‌گردد.
پس از آن خلبان پرواز با واحد رادار تقرب تماس گرفته و ضمن معرفي خود، طرح راداری خروج IKA-1A را نیز اعلام مي‌نمايد.
در ادامه کنترلر رادار مهرآباد ضمن شناسايي راداری، خلبان را مجاز به اوج‌گیری به ارتفاع پروازی 26 هزار پا نموده و اعلام مي‌کند پس از عبور از ارتفاع 6000 پايي به راست گردش نموده و به سمت نقطه خروجی PAROT ادامه مسیر دهد.
بعد از بازخواني مجدد خلبان، کنترلر از خلبان مي‌خواهد پس از عبور از ارتفاع 6000 پايي، به سمت نقطه PAROT (70 مايلي شمال غرب فرودگاه مهرآباد) ادامه مسیر داده و خلبان نیز آن را بازخواني نموده است.

12. از ساعت 06:17 به بعد کنترلر رادار با توجه به از دست رفتن اطلاعات پرواز اوکرايني به دفعات خلبان را صدا کرده که پاسخي دريافت نمي‌نمايد.
طبق اطلاعات استخراج شده از رادارهای نظارتي مراقبت پرواز و اطلاعات ثبت شده در ضبط کننده داده‌های پروازی، هواپیما تا ارتفاع 8100 پايي صعود مي‌کند.
پس از آن معرف پروازی و ارتفاع هواپیما از صفحه رادار حذف و هیچ پیام راديويي از خلبان در خصوص شرايط غیر معمول دريافت نشده است.
ضبط داده‌های پروازی نیز در زمان 06:14:56 متوقف مي‌شود.
زمان قطع شدن اطلاعات رادار نظارتي ثانويه نیز با اين زمان منطبق است.

13. پس از اين زمان، هواپیما همچنان توسط رادار نظارتي اولیه شناسايي مي‌شود.
بر اساس اطلاعات رادار اولیه نظارتي فرودگاه مهرآباد، هواپیما به سمت راست منحرف و پس از حدود سه دقیقه پرواز، در ساعت 06:18 از رادار اولیه نیز محو شده است.


پایان قسمت دوم...

منبع: yakfiheleshareh