سنگ‌شکن‌ها به عنوان دستگاه‌های حیاتی در صنایع معدنی، ساختمانی و عمرانی شناخته می‌شوند. این ماشین‌آلات برای خرد کردن و کاهش اندازه مواد سنگی و معدنی استفاده می‌شوند و در فرآیندهای استخراج معادن، ساخت و ساز، بازیافت و تولید مصالح کاربرد دارند. در این میان، سنگ‌شکن‌های روتوره (ضربه‌ای) به دلیل توانمندی در خردایش مواد با سختی متوسط تا زیاد، اهمیت ویژه‌ای دارند. این مقاله از ره گستر به بررسی نقش و اهمیت روتور در این نوع دستگاه‌ها می‌پردازد و تأثیر آن را بر عملکرد کلی دستگاه سنگ‌شکن روتوره تحلیل می‌کند.
سنگ‌شکن‌های روتوره یا ضربه‌ای یکی از انواع مهم دستگاه‌های خردایش هستند که برای خرد کردن مواد سنگی با سختی متوسط تا زیاد طراحی شده‌اند. روتور در این دستگاه‌ها نقش محوری ایفا می‌کند. این قطعه، که به صورت یک دیسک یا شفت با پره‌های متصل به آن طراحی می‌شود، با سرعت بالا می‌چرخد و مواد سنگی را با ضربات شدید خرد می‌کند.
روتور به عنوان بخش اصلی در سنگ‌شکن‌های روتوره علاوه بر خردایش، نیروی گشتاوری (تورک) تولید می‌کند که باعث فشار و ضربات متوالی به مواد ورودی می‌شود. این ضربات باعث خرد شدن سنگ‌ها به قطعات کوچکتر می‌شود و هرچه نیروی گشتاوری بیشتر باشد، دستگاه قادر به پردازش حجم بیشتری از مواد خواهد بود.
در طراحی سنگ‌شکن‌های روتوره، دو نوع روتور عمده وجود دارد: تک‌محوره و دومحوره.
روتور سنگ‌شکن‌های روتوره از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام نقش خاصی دارند:
طراحی روتور تأثیر زیادی بر دانه‌بندی و راندمان دستگاه دارد. به طور خاص، روتورهایی که قادر به ایجاد ضربات یکنواخت هستند، می‌توانند دانه‌بندی دقیق‌تری ایجاد کنند. طراحی مناسب روتور همچنین موجب افزایش ظرفیت و کاهش مصرف انرژی می‌شود، که این امر در فرآیندهای صنعتی و معدنی از اهمیت زیادی برخوردار است.
سرعت روتور یکی از عوامل تأثیرگذار بر کارایی سنگ‌شکن‌هاست. سرعت‌های بالا (بین ۱۵ تا ۵۰ متر در ثانیه) موجب وارد شدن انرژی ضربه‌ای بیشتر به سنگ‌ها و در نتیجه خردایش سریع‌تر و دقیق‌تر می‌شود. با این حال، این امر ممکن است باعث افزایش مصرف انرژی و سایش سریع‌تر قطعات دستگاه شود.
مزایا:
معایب:
روتور به دلیل کاربرد سنگین در فرآیند خردایش، نیاز به نگهداری و مراقبت‌های ویژه دارد. بازرسی منظم و روانکاری صحیح می‌تواند عمر مفید روتور را افزایش دهد و از خرابی‌های غیرمنتظره جلوگیری کند. در صورت شناسایی آسیب یا سایش بیش از حد، باید اقدامات تعمیراتی فوری انجام شود.
