بیماریهای خودایمنی زمانی ایجاد میشوند که سیستم ایمنی شما بیش از حد فعال باشد و باعث حمله و آسیب به بافتهای بدن شما شود.
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن شما پروتئین هایی به نام آنتی بادی ایجاد می کند که از شما در برابر مواد مضر مانند ویروس ها، سلول های سرطانی و سموم محافظت می کند. اما با اختلالات خودایمنی، سیستم ایمنی شما نمی تواند تفاوت بین مهاجمان و سلول های سالم را تشخیص دهد.
پزشکان بیش از 100 بیماری خودایمنی مختلف را شناسایی کرده اند که مجموعاً بیش از 24 میلیون نفر را در ایالات متحده تحت تأثیر قرار می دهند و دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث یا محرک آنها می شود. درمان معمولاً بر کاهش فعالیت سیستم ایمنی متمرکز است.
انواع بیماری های خود ایمنی
چند نمونه از بیماری های خودایمنی عبارتند از:
آرتریت روماتوئید (RA). سیستم ایمنی بدن شما آنتی بادی هایی تولید می کند که به پوشش مفاصل شما متصل می شوند. سلول های سیستم ایمنی بدن شما سپس به مفاصل حمله می کنند و باعث التهاب، تورم و درد می شوند. در صورت عدم درمان، RA به تدریج باعث آسیب دائمی مفصل می شود. درمان ها شامل داروهای مختلفی است که فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی را کاهش می دهد. شما ممکن است آنها را از طریق دهان یا به عنوان یک شات مصرف کنید. نمودارهایی را ببینید که داروهای آرتریت روماتوئید و عوارض جانبی آنها را فهرست می کند.
لوپوس اریتماتوز سیستمیک (لوپوس). هنگامی که به لوپوس مبتلا هستید، آنتی بادی های خود ایمنی ایجاد می کنید که می توانند به بافت های سراسر بدن شما بچسبند. این بیماری اغلب به مفاصل، ریه ها، سلول های خونی، اعصاب و کلیه های شما حمله می کند. درمان اغلب شامل پردنیزون خوراکی روزانه است، یک استروئید که عملکرد سیستم ایمنی را کاهش می دهد. مروری بر علائم و درمان های لوپوس را بخوانید.
بیماری التهابی روده (IBD). سیستم ایمنی بدن شما به پوشش رودهها حمله میکند و باعث حملات اسهال، خونریزی مقعدی، حرکات فوری روده، درد شکم، تب و کاهش وزن میشود. کولیت اولسراتیو و بیماری کرون دو شکل اصلی IBD هستند. داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، که از طریق دهان یا به صورت تزریقی مصرف می شوند، می توانند IBD را درمان کنند. با تفاوت بین کولیت اولسراتیو و بیماری کرون آشنا شوید.
مولتیپل اسکلروزیس (MS). سیستم ایمنی بدن شما به سلول های عصبی حمله می کند و علائمی را ایجاد می کند که ممکن است شامل درد، کوری، ضعف، هماهنگی ضعیف و اسپاسم عضلانی باشد. پزشک شما می تواند برای درمان آن از داروهایی استفاده کند که سیستم ایمنی شما را سرکوب می کنند. در مورد داروهای مولتیپل اسکلروزیس و عوارض جانبی آنها بیشتر بخوانید.
دیابت نوع 1. آنتی بادی های شما به سلول های تولید کننده انسولین در لوزالمعده حمله می کنند و آنها را از بین می برند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 برای زنده ماندن نیاز به تزریق انسولین دارند. در مورد علائمی که باید در دیابت نوع 1 جستجو کنید، بیاموزید.
سندرم گیلن باره (GBS). سیستم ایمنی بدن شما به اعصاب کنترل کننده عضلات پاها و گاهی اوقات عضلات بازوها و بالاتنه حمله می کند. این منجر به ضعف می شود که گاهی اوقات می تواند جدی باشد. فیلتر کردن خون با روشی به نام پلاسمافرزیس درمان اصلی است.
پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP). مشابه گیلن باره، این بیماری همچنین شامل حمله سیستم ایمنی به اعصاب می شود. اما علائم بسیار طولانی تر است. اگر به موقع درمان نشود، حدود 30 درصد از افراد مبتلا به این بیماری در نهایت نیاز به استفاده از ویلچر خواهند داشت. درمان CIDP و GBS اساساً یکسان است. دریابید که گزینه های درمانی برای CIDP چیست.
پسوریازیس. هنگامی که شما پسوریازیس دارید، سلول های خونی سیستم ایمنی به نام سلول های T در پوست شما جمع می شوند. سیستم ایمنی شما سلولهای پوست را تحریک میکند تا به سرعت تکثیر شوند و پلاکهای نقرهای و پوستهدار روی پوست شما تولید کنند. عکسی از ظاهر پسوریازیس را ببینید.
بیماری گریوز در این بیماری، سیستم ایمنی بدن شما آنتیبادیهایی تولید میکند که باعث میشود غده تیروئید هورمون تیروئید بیش از حد در خون شما ترشح کند (پرکاری تیروئید). علائم می تواند شامل برآمدگی چشم ها، کاهش وزن، عصبی بودن، تحریک پذیری، ضربان قلب سریع، ضعف و موهای شکننده باشد. پزشک معمولاً باید غده تیروئید شما را با استفاده از داروها یا جراحی از بین ببرد یا خارج کند. درباره درمان های بیماری گریوز بیشتر بدانید.
تیروئیدیت هاشیموتو آنتی بادی های سیستم ایمنی بدن شما به غده تیروئید حمله می کنند و به آرامی سلول های تولید کننده هورمون تیروئید را از بین می برند. سطوح پایین هورمون تیروئید (کم کاری تیروئید) معمولا در طی ماه ها تا سال ها ایجاد می شود. علائم شامل خستگی، یبوست، افزایش وزن، افسردگی، خشکی پوست و حساسیت به سرما است. مصرف روزانه یک قرص هورمون تیروئید مصنوعی باعث بازیابی عملکرد طبیعی بدن می شود. در مورد درمان های تیروئید کم کار بیشتر بدانید.
میاستنی گراویس. آنتی بادی ها به اعصاب شما متصل می شوند و باعث می شوند که آنها نتوانند ماهیچه های شما را به درستی تحریک کنند. علامت اصلی ضعف است که با فعالیت بدتر می شود. دارویی به نام پیریدوستیگمین (Mestinon) اغلب برای درمان میاستنی گراویس استفاده می شود. مروری بر علائم میاستنی گراویس را بخوانید.
اسکلرودرمی. همچنین به عنوان اسکلروز سیستمیک شناخته می شود، این بیماری همبند مزمن باعث التهاب در پوست و سایر نقاط بدن شما می شود. در نتیجه بدن شما کلاژن زیادی تولید می کند. این منجر به سفت شدن قابل مشاهده پوست و آسیب به رگ های خونی و اندام های شما مانند قلب، ریه ها و کلیه ها می شود. هیچ درمانی وجود ندارد هدف از درمان تسکین علائم و جلوگیری از بدتر شدن بیماری است.
واسکولیت. در این گروه از بیماری های خودایمنی، سیستم ایمنی شما به رگ های خونی حمله می کند و به آن آسیب می رساند. واسکولیت می تواند هر عضوی را درگیر کند، بنابراین علائم بسیار متفاوت است و تقریباً در هر نقطه از بدن شما ممکن است رخ دهد. درمان شامل کاهش فعالیت سیستم ایمنی، معمولاً با پردنیزون یا کورتیکواستروئید دیگر است.
علل بیماری های خود ایمنی
علل دقیق بیماری های خودایمنی ناشناخته است، اما دانشمندان نظریه هایی در مورد عوامل ایجاد کننده آنها دارند:
داروهای خاص برخی از داروها ممکن است تغییراتی در بدن شما ایجاد کنند که سیستم ایمنی شما را سردرگم کند. به خصوص در مورد عوارض جانبی استاتین ها، آنتی بیوتیک ها و داروهای فشار خون با پزشک خود صحبت کنید.
ژنتیک برخی از بیماریهای خودایمنی در خانوادهها دیده میشوند، بنابراین اگر خانوادهتان سابقه ابتلا به آنها را داشته باشند، در معرض خطر بیشتری قرار دارید. افرادی که دارای ژن های خاصی هستند نیز ممکن است بیشتر در معرض اختلالات خود ایمنی باشند. در حالی که ژن ها نقش دارند، به تنهایی برای ایجاد یک بیماری خودایمنی کافی نیستند.
عفونت ها میکروارگانیسمهایی مانند ویروسها و باکتریها میتوانند تغییراتی را ایجاد کنند که سیستم ایمنی شما را به خود حمله کند. اگر از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به بیماری سیستم ایمنی باشید، ممکن است این احتمال بیشتر باشد.
برخی عوامل خطر احتمال ابتلا به یک اختلال خود ایمنی را افزایش می دهد. برخی از موارد رایج عبارتند از:
سیگار کشیدن
قرار گرفتن در معرض سموم، مانند آلودگی هوا یا مواد شیمیایی خطرناک
جنسیت مؤنث، یا در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است (78 درصد افراد مبتلا به بیماری خودایمنی زن هستند)
چاقی
علائم بیماری های خود ایمنی
در حالی که علائم بیماری های خودایمنی بسته به نوع و محل بیماری شما متفاوت است، برخی از علائم مشترک برای بسیاری عبارتند از:
خستگی
تب های مکرر
یک احساس بیماری عمومی
درد و تورم مفاصل
مشکلات پوستی، مانند قرمزی یا بثورات
درد معده یا مشکلات گوارشی
غدد متورم
تشخیص بیماری های خود ایمنی
تشخیص ممکن است به زمان و چندین نوع آزمایش مختلف برای تأیید نیاز داشته باشد. علائم بسیاری از بیماریهای خودایمنی شبیه علائم سایر بیماریها است، بنابراین ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد تا تشخیص درست پیدا شود.
پزشک شما ممکن است با مصاحبه در مورد علائم و سابقه سلامتی شما شروع کند. سپس، ممکن است آزمایشاتی را که معمولاً برای کمک به تشخیص اختلالات خودایمنی استفاده می شود، انجام دهند.
آزمایشات خون
پزشک شما میتواند از آزمایشهای خون مختلف برای بررسی متقاطع علائمی که توضیح دادهاید استفاده کند. یک آزمایش رایج، که به عنوان غربالگری اتوآنتی بادی شناخته میشود، به دنبال آنتیبادیهایی میگردد که به بافتهای خود حمله میکنند (اتوآنتیبادی). در حالی که وجود اتوآنتی بادی در خون شما برای تایید تشخیص بیماری خودایمنی کافی نیست، این یک شروع است.
سایر آزمایشات خونی که ممکن است پزشک شما استفاده کند عبارتند از:
تست آنتی بادی ضد هسته ای (ANA)
شمارش کامل خون (CBC)
سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)
پانل متابولیک جامع
پروتئین واکنشی C (CRP)
آزمایش ادرار
پزشک شما میتواند از این آزمایشها برای جستجوی علائم قابل مشاهده یک بیماری خودایمنی استفاده کند. به عنوان مثال، سونوگرافی و اشعه ایکس میتواند مشکلات مفصلی را نشان دهد و MRI میتواند آسیبهای عمیق را در بدن شما نشان دهد.
درمان بیماری های خود ایمنی
در حالی که هنوز هیچ درمانی برای بیماری های خود ایمنی وجود ندارد، انواع مختلفی از درمان وجود دارد که به کنترل پاسخ سیستم ایمنی و مدیریت علائم کمک می کند.
دارو
پزشک شما می تواند بسته به نوع اختلال خودایمنی، میزان جدی بودن و علائم شما، داروهای مختلفی را تجویز کند. برخی از داروهایی که ممکن است برای کاهش واکنش ایمنی بیش فعال استفاده کنند عبارتند از:
استروئیدها گروهی از داروها به نام کورتیکواستروئیدها اغلب اولین درمان هستند زیرا آنها به سرعت و به طور موثر برای کاهش پاسخ بیش فعال سیستم ایمنی بدن شما کار می کنند. اما اینها کل سیستم ایمنی شما را کند می کنند که می تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد.
برخی از داروهای دیگر فقط بر کاهش بخشی از سیستم ایمنی بدن تمرکز دارند و عوارض جانبی کمتری دارند. اینها میتوانند سلولهایی را که آنتیبادیهای خاصی میسازند یا از شر پروتئینهای خاص در سیستم ایمنی بدن شما خلاص میشوند، هدف قرار دهند.
داروهای ضد التهاب. این داروها به کنترل سیستم ایمنی شما کمک می کنند و در عین حال از عملکرد اندام ها پشتیبانی می کنند. به عنوان مثال، داروهای ضد TNF با فاکتور نکروز تومور (TNF)، پروتئینی که التهاب را تحریک می کند، مبارزه می کنند. اینها برای درمان برخی از اشکال آرتریت خودایمنی و پسوریازیس استفاده می شوند. و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به کاهش درد، تورم و سفتی کمک می کنند.
سپس داروها و درمان هایی برای کمک به مدیریت علائم وجود دارد، از جمله:
داروهای مسکن
داروهای افسردگی و اضطراب
تزریق انسولین
داروهای خواب
تبادل پلاسما، که در آن دستگاه مقداری از خون شما را می گیرد، آنتی بادی های مزاحم را حذف می کند و آن را به بدن شما باز می گرداند.
کرم و قرص برای بثورات
گلوبولین ایمنی داخل وریدی (IVIg)، یک فرآورده خونی متشکل از آنتیبادیهایی است که میتواند به اصلاح سیستم ایمنی شما بدون توقف عملکرد طبیعی آن کمک کند.
پزشک شما ممکن است داروهایی را برای مکمل موادی تجویز کند که بدن شما به دلیل بیماری خودایمنی ضعیف است، مانند انسولین، هورمون تیروئید یا ویتامین B12.
اگر این اختلال بر خون شما تأثیر بگذارد، ممکن است انتقال خون نیز انجام دهند.
تغییر سبک زندگی
به غیر از داروها، پزشکان اغلب تغییر در عادات شخصی را به عنوان بخشی از درمان پیشنهاد می کنند. ورزش یا فیزیوتراپی برای بیماریهای خودایمنی که عضلات شما را تحت تأثیر قرار میدهند، مانند میوزیت و مولتیپل اسکلروزیس رایج است. برای کسانی که مبتلا به بیماری های خودایمنی هستند که رگ های خونی را تحت تاثیر قرار می دهند، ترک سیگار می تواند کمک کننده باشد.
غذای آماده
انواع مختلفی از بیماری های خودایمنی وجود دارد که زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بافت های سالم بدن حمله می کند. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می افتد. هدف اکثر درمان ها آرام کردن سیستم ایمنی بیش فعال شما است.
سوالات متداول
10 بیماری شایع خود ایمنی کدامند؟
در حالی که بیش از 100 نوع مختلف از اختلالات خود ایمنی وجود دارد، رایج ترین آنها عبارتند از:
بیماری التهابی روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)
آرتریت روماتوئید (RA)
لوپوس
دیابت نوع 1
مولتیپل اسکلروزیس (MS)
اسکلرودرمی
پسوریازیس
آرتریت پسوریاتیک
بیماری های تیروئید
سندرم شوگرن
جدی ترین بیماری های خود ایمنی کدامند؟
در حالی که مدیریت هر بیماری خودایمنی می تواند روز به روز دشوار باشد، چند مورد وجود دارد که می تواند کشنده باشد:
میوکاردیت سلول غول پیکر. اگرچه نادر است، میوکاردیت سلول غول پیکر یک بیماری خود ایمنی تهدید کننده زندگی است که به عضله قلب شما حمله می کند. نرخ مرگ و میر یک ساله آن 70 درصد است.
بیماری بافت همبند مخلوط (MCTD). همچنین به ندرت، این بیماری دارای علائم طیف وسیعی از بیماری های خودایمنی مانند لوپوس، اسکلرودرمی و پلی میوزیت است. بسیاری از افراد مبتلا به MCTD به سندرم شوگرن نیز مبتلا هستند و این بیماری می تواند منجر به مشکلات جدی شود که برخی از آنها می تواند کشنده باشد.
آنسفالیت گیرنده ضد NMDA. این بیماری خودایمنی که اغلب بهعنوان سایر بیماریهای روانپریشی اشتباه تشخیص داده میشود، باعث میشود بدن سیگنالهای طبیعی مغز را مختل کند و مغز را متورم کند. در حالی که افراد در ابتدا علائم کمتر جدی دارند، وضعیت آنها اغلب به سرعت بدتر می شود و نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد
چه چیزی می تواند باعث ایجاد بیماری خودایمنی شود؟
به طور معمول، یک یا چند محرک در محیط روزمره شما می تواند باعث شود سیستم ایمنی بدن شروع به حمله به خود کند. برخی از مواردی که می توانند باعث بیماری خود ایمنی شوند عبارتند از:
قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب
ویروس های خاص
انواع خاصی از مواد شیمیایی
ژنتیک
آسیب یا آسیب بافتی
یک بیماری خود ایمنی از قبل وجود داشته است
قرار گرفتن در معرض سموم
داروهای خاص
چاقی
سیگار کشیدن