سازمان مجاهدین خلق ایران سازمان سیاسی اسلام‌گرا و چپ‌گرا با ساختار شبه‌نظامی است. رهبری این سازمان با مسعود رجوی و مریمرجوی است. از سال ۱۳۸۲ زنده بودن مسعود رجوی در پرده ابهام قرار دارد و در غیاب وی همسرش مریم رجوی عملاً رهبری این سازمان رابرعهده دارد.
از ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ دبیرکل این سازمان زهرا مریخی است. سازمان در ۱۵ شهریور سال ۱۳۴۴ به رهبری محمد حنیف‌نژاد،سعید محسن و عبدالرضا نیک‌بین پایه‌گذاری شد؛ اما بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷، عبدالرضا نیک‌بین از فهرست رسمیِ بنیان‌گذاران، حذف شد وعلی‌اصغر بدیع‌زادگان که از سال ۱۳۴۵ به سازمان پیوسته بود جایگزین او شد. مسعود رجوی در اولین سخنرانی پس از آزادی از زندان در ۴بهمن ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران بر شعار «پیروز باد انقلاب دموکراتیک ایران» تأکید کرد و گفت «مگر می‌شود بهار را از آمدن بازداشت و مانعروئیدن لاله‌ها شد، و مگر می‌شود ملتی را تا به ابد اسیر نگه داشت؟ مگر می‌شود خلقی را تا به ابد در زنجیر نگه داشت؟ نه.
در پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، مجاهدین خلق این واقعه را به رهبر انقلاب و ملّت ایران تبریک گفتند و او را «امام» نامیدند. پس از پیروزیانقلاب ۱۳۵۷ ایران، بخش مذهبی سازمان مجاهدین خلق به رهبری موسی خیابانی و مسعود رجوی، فعالیت خود را تحت عنوان جنبش ملیمجاهدین، اعلام کردند؛ ولی دربارهٔ اختلاف نظر با روحانیان وقت، از جمله روح‌الله خمینی، به مخالفت بر ضد نظام جمهوری اسلامی روی آورد. پس از تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ و برکناری ابوالحسن بنی‌صدر، این سازمان، هدف خود را سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد. اعضای سازمان مجاهدین، دو سال بعد از جنگ ایران و عراق، در سال ۱۳۶۱ به عراق رفتند و با همکاری ارتش عراق، اقدام به تشکیل بازویینظامی به نام «ارتش آزادی‌بخش ملی ایران» کرد و در کنار ارتش عراق در جنگ بر ضد ایران، مشارکت کرد. این نیروی نظامی در طول جنگایران و عراق، از سوی خاک عراق، بیش از یک‌صد عملیات نظامی بر ضد مواضع نیروهای ایرانی شکل داد.مهم‌ترین عملیات نظامی سازمان درسال ۱۳۶۷ تحت عنوان فروغ جاویدان انجام شد و جمهوری اسلامی در واکنش به آن اعدام زندانیان سیاسی (تابستان ۱۳۶۷) همه اعضایزندانی سازمان را که حاضر به برائت از سازمان و ابراز ندامت از اعمال خود نشده بودند را در زندان‌های ایران اعدام کرد. اگرچه آمار دقیقی ازتعداد اعدام شدگان منتشر نشده ولی گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد تعداد آنها را ۱۸۷ نفر و دیگر منابع ۳۰۰۰ تا ۴۴۸۲ نفرتخمین زده‌اند. این سازمان علاوه بر انجام عملیات علیه ایران، برای صدام جاسوسی می کرد. با توجه به اهمیت تخلیه تلفنی، با وجود مشکلاتمختلف عراقی ها، بهترین و گسترده ترین امکانات برای این منظور به دستور صدام حسین در اختیار منافقین قرار گرفت.
یکی از وظایف اصلی ستادهای مختلف سازمان در مناطق مجاور ایران تخلیه تلفنی و جمع آوری اطلاعات جبهه و جنگ بود. ایجاد شبکهارتباطی بین ستاد و ستاد تاکتیکی سازمان در عراق، علاوه بر نقش عملی آن در انسجام سازمانی، تأثیر بسزایی در انتقال سریع اطلاعات بهدست آمده از جاسوسی و تخلیه تلفنی و انتقال به موقع اطلاعات به سازمان داشت.
ايدئولوژي اي که ادعاي کمال و برتري نسبت به ديگر ايدئولوژي ها راداشت، از همين رو، اعضاي سازمان را به مطلق انگاري دچار کرد، به طوريکه در اين مطلق انگاري، هر کس جز خود را در مسير باطل ديدند. التقاط در انديشه، انحراف ديگري بود که سازمان از همان روز نخست تشکيل،بدان دچار شد.
در واقع، عمليات مرصاد شليک نهايي به سازمان بود، چرا که آنان پس از افتادن به دامان عراق از ديد مردم ايران به يک طرف جنگي تبديل شدندو فرصت هر گونه بازگشت را از خود گرفتند. امروز، سازمان مانند بيمار محتضري است که سرنوشتش به سرنوشت بيمار در حال احتضارديگري پيوند خورده است. از همين رو، اين روزها در جرايد مي خوانيم که سازمان مجاهدين با اندک طرفدارانش در عراق در پي جايي براياستقرار است.
گرد آورنده: مهسا اسدی
استاد علی اکبر حسنوند
