آلبرت اَینشتَین (به آلمانی: Albert Einstein؛ ۱۴ مارس ۱۸۷۹ – ۱۸ آوریل ۱۹۵۵) فیزیک‌دان نظری زادهٔ آلمان بود که نظریه نسبیت را به‌عنوان مهم‌ترین دستاوردش توسعه داد که در کنار مکانیک کوانتومی دو ستون فیزیک مدرن به‌شمار می‌روند. او به‌خاطر تاثیرش بر فلسفه علم نیز شناخته می‌شود. در نظر عامه مردم، اینشتین بیشتر به‌خاطر فرمول هم‌ارزی جرم و انرژی یعنی E=mc۲ شهرت دارد که از آن به‌عنوان معروف‌ترین فرمول در سراسر جهان یاد می‌شود. او برای «خدماتش در زمینه فیزیک نظری و به‌ویژه کشف قانون اثر فوتوالکتریک»، موفق به کسب جایزه نوبل در سال ۱۹۲۱ شد.
آلبرت اینشتین?زادهٔ۱۴ مارس ۱۸۷۹
اولم، وورتمبرگ، پادشاهی ورتمبرگ، امپراتوری آلماندرگذشت۱۸ آوریل ۱۹۵۵ (۷۶ سال)
پرینستون، نیوجرسی، ایالات متحده آمریکامحل زندگیآلمان
سوئیس
ایالات متحده آمریکاشهروندی<br/>آلمان - پادشاهی وورتمبرگ (۱۸۷۹–۱۸۹۶)<br/>بدون تابعیت (۱۸۹۶–۱۹۰۱)<br/>سوئیس (۱۹۰۱–۱۹۵۵)<br/>اتریش - امپراتوری اتریش-مجارستان (۱۹۱۱–۱۹۱۲)<br/>آلمان - امپراتوری پروس (۱۹۱۴–۱۹۱۸)<br/>آلمان - ایالت آزاد پروس (۱۹۱۸–۱۹۳۱)<br/>آمریکا (۱۹۴۰–۱۹۵۵)<br/>محل تحصیل<br/>مؤسسه فناوری فدرال زوریخ دیپلم فدرال (۱۹۰۰)<br/>دانشگاه زوریخ دکتری (۱۹۰۵)<br/>شناخته‌شده برای<br/>نسبیت عام<br/>نسبیت خاص<br/>اثر فوتوالکتریک<br/>هم‌ارزی جرم و انرژی (E=mc²)<br/>رابطه پلانک-اینشتین (E=hv)<br/>حرکت براونی<br/>معادلات میدان اینشتین<br/>آمار بوز-اینشتین<br/>موج گرانشی<br/>ثابت کیهانی<br/>نظریه میدان واحد<br/>پارادوکس ای‌پی‌آر (EPR)<br/>تعبیر هنگردی<br/>همسر(ها)<br/>میلوا ماریچ (ا. ۱۹۰۳–ج. ۱۹۱۹)<br/>السا اینشتین (ا. ۱۹۱۹–ب. ۱۹۳۶)<br/>فرزندان<br/>لیزرل اینشتین<br/>هانس آلبرت اینشتین (۱۹۰۴–۱۹۷۳)<br/>ادوارد اینشتین (۱۹۱۰–۱۹۶۵)<br/>جایزه(ها)<br/>مدالبرنارد (۱۹۲۰)<br/> جایزه نوبل در فیزیک (۱۹۲۱)<br/>مدال ماتئوچی (۱۹۲۱)<br/>همکار انجمن سلطنتی (۱۹۲۱)<br/>مدال کاپلی (۱۹۲۵)<br/>مدال طلائی انجمن سلطنتی اختر شناسان (۱۹۲۶)<br/>مدال ماکس پلانک (۱۹۲۹)<br/>عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا (۱۹۴۲)<br/>شخصیت قرن تایمز (۱۹۹۹)<br/>پیشینه علمی<br/>شاخه(ها)<br/>فیزیک، فلسفه<br/>محل کار<br/>اداره ثبت اختراعات سوییس (۱۹۰۸–۱۹۰۲)<br/>دانشگاه برن (۱۹۰۹–۱۹۰۸)<br/>دانشگاه زوریخ (۱۹۱۱–۱۹۰۹)<br/>دانشگاه چارلز پراگ (۱۹۱۲–۱۹۱۱)<br/>مؤسسه فناوری فدرال زوریخ (۱۹۱۴–۱۹۱۲)<br/>آکادمی علوم پروس (۱۹۳۳–۱۹۱۴)<br/>مؤسسه کایزر ویلهلم (۱۹۳۳–۱۹۱۷)<br/>انجمن فیزیک آلمان (۱۹۱۸–۱۹۱۶)<br/>دانشگاه لیدن (۱۹۲۰)<br/>مؤسسه مطالعات پیشرفته (۱۹۵۵–۱۹۳۳)<br/>مؤسسه فناوری کالیفرنیا (۱۹۳۳–۱۹۳۱)<br/>دانشگاه آکسفورد (۱۹۳۳–۱۹۳۱)<br/>استاد راهنما<br/>آلفرد کلاینر<br/>تأثیر گرفته از<br/>آرتور شوپنهاور<br/>باروخ اسپینوزا<br/>برنهارت ریمان<br/>دیوید هیوم<br/>ارنست ماخ<br/>هندریک لورنتز<br/>هرمان مینکوفسکی<br/>آیزاک نیوتن<br/>جیمز کلرک ماکسول<br/>میکله بِسو<br/>موریتس شلیک<br/>توماس یانگ<br/>امضاء<br/><br/>اینشتین در امپراتوری آلمان و در یک خانواده یهودی زاده شد. او در سال ۱۸۹۵ به سوئیس رفت و ملیت آلمانی خود را در ۱۸۹۶ باطل کرد. در سال ۱۹۰۰ موفق به اخذ مدرک دیپلم در زمینه ریاضی و فیزیک از مدرسه پلی‌تکنیک فدرال در زوریخ شد. او پس از مدتی موفق شد که به‌عنوان بازرس ثبت اختراع در اداره ثبت اختراعات سوئیس در بِرن مشغول به‌کار شود و بین سال‌های ۱۹۰۲ تا ۱۹۰۹ در این سمت باقی ماند.او در ۲۶ سالگی، چهار مقاله استثنایی و پیشگامانه در مورد اثر فوتوالکتریک، حرکت براونی، نسبیت خاص و هم‌ارزی جرم و انرژی منتشر کرد که توجه جهان علم را به‌خود جلب کرد و در همین سال نیز موفق به اخذ مدرک دکتری خود از دانشگاه زوریخ شد. در مدت زمان کوتاهی پس از انتشار کارش در زمینه نسبیت خاص، اینشتین کارش را برای توسعه این نظریه به میدان گرانشی آغاز کرد که در نهایت در سال ۱۹۱۶ تحت عنوان نسبیت عام منتشر شد و آن را برای مدل‌سازی کیهان به‌کار برد. او همچنین به بررسی خواص حرارتی نور و نظریه کوانتومی تابش پرداخت که در نهایت به بنیان‌گذاری نظریه فوتونی نور منتهی شد.
در سال ۱۹۳۳ در زمان حضورش در ایالات متحده آمریکا، آدولف هیتلر به قدرت رسید و دیگر به آلمان بازنگشت. در آستانه جنگ جهانی دوم او از نامه‌ای حمایت کرد که در مورد توسعه بالقوه «بمب‌های جدید فوق‌العاده خطرناک» هشدار داده می‌شد و توصیه می‌کرد که ایالات متحده پژوهش‌های مشابهی را آغاز کند. اینشتین ایده استفاده از شکافت هسته‌ای به‌عنوان سلاح را به‌صورت عمومی محکوم می‌کرد و به‌همراه برتراند راسل، فیلسوف انگلیسی بیانه‌ای را با عنوان بیانیه راسل–اینشتین امضا کرد.
او از سال ۱۹۰۸ تدریس فیزیک نظری در دانشگاه برن را آغاز کرد و در سال‌های بعد در دانشگاه زوریخ، دانشگاه کارل در پراگ رفت و مدرسه پلی‌تکنیک فدرال در زوریخ به تدریس ادامه داد. در سال ۱۹۱۴ او به عضویت فرهنگستان علوم پروس در برلین درآمد و به‌مدت ۱۹ سال در آنجا ماند. اینشتین از همکاران مؤسسه مطالعات پیشرفته در دانشگاه پرینستون در شهر نیوجرسی بود که تا پایان عمرش در سال ۱۹۵۵ نیز این همکاری را حفظ کرد. او بیش از ۳۰۰ مقاله علمی و ۱۵۰ مقاله غیرعلمی منتشر کرد. دستاوردهای فکری و جدید او موجب شد که نام اینشتین در فرهنگ عامه معادلی برای هوش و نبوغ محسوب شود.
