کیسه صفرا کیسه ای کوچک به شکل گلابی است که حدود سه تا شش اینچ طول دارد. درست در زیر کبد، زیر قفسه سینه سمت راست قرار می گیرد و توسط لوله های کوچکی به نام مجاری صفراوی به روده و کبد متصل می شود. این اندام، کیسه ای است که صفرا را ذخیره کرده، مایعی به رنگ سبز مایل به زرد که به عمل هضم کمک می کند. صفرا حاوی آب، کلسترول، فسفولیپیدها و مواد شیمیایی برای کمک به هضم و همچنین مواد زائد برای دفع از طریق روده مانند بیلی روبین است.
مشکلات کیسه صفرا معمولا زمانی رخ می دهد که چیزی مانند سنگ کیسه صفرا مجرای صفراوی را مسدود می کند. بیشتر سنگ های صفراوی زمانی ایجاد می شوند که مواد موجود در صفرا، مانند کلسترول، سفت شوند. سنگ کیسه صفرا بسیار شایع و به طور معمول بدون علامت است. با این حال، در حدود 10 درصد در افرادی که سنگ کیسه صفرا تشخیص داده می شود، علائم قابل توجهی در عرض 5 سال ظاهر می شود. سنگ کیسه صفرا به خصوص در زنان بسیار شایع تر است. از هر چهار زن یک نفر و از هر هشت مرد یک نفر در مرحله ای از زندگی خود دچار سنگ کیسه صفرا می شوند.
این سنگ می تواند منجر به درد در سمت راست بالای شکم یا مرکز شکم شود. ممکن است هر از گاهی پس از خوردن غذاهای پرچرب مانند غذاهای سرخ شده درد کیسه صفرا را تجربه کنید، اما این درد تقریباً در هر زمانی ممکن است رخ دهد.
حدود 80 درصد از افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند، "سنگ صفراوی خاموش" را تجربه می کنند. این بدان معنی است که آن ها درد یا علائمی را تجربه نمی کنند. خود سنگ کیسه صفرا باعث درد نمی شود. در عوض، درد زمانی رخ می دهد که سنگ های صفراوی حرکت صفرا را از کیسه صفرا مسدود کنند.
اگر سنگ کیسه صفرا درمان نشده یا شناسایی نشود، علائم می تواند شدت یابد و شامل افزایش ضربان قلب، زرد شدن پوست و سفیدی چشم، خارش پوست، اسهال، لرز، گیجی و از دست دادن اشتها شود.
مهم نیست که این علائم به چه میزان باشند. از آن جا که علائم سنگ کیسه صفرا ممکن است با علائم آپاندیسیت و پانکراتیت مشابهت داشته باشد، اگر با یک یا چند مورد از این مشکلات سر و کار دارید وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید.
تصور می شود علت واقعی سنگ های صفراوی به دلیل عدم تعادل شیمیایی صفرا در داخل کیسه صفرا باشد. در حالی که محققان هنوز در مورد اینکه دقیقا چه چیزی باعث این عدم تعادل می شود، مطمئن نیستند، اما چند دلیل ممکن وجود دارد.
از هر 10 علت ایجاد سنگ کیسه صفرا 8 علت به وجود کلسترول بیش از حد باز می گردد. سنگ های زرد کلسترولی زمانی تشکیل می شوند که سطح کلسترول در صفرا بسیار بیشتر از سطح اسید صفراوی شما باشد، این حالت باعث می شود کلسترول در صفرا جامد شود.
بیلی روبین یک ماده شیمیایی است که در طی تجزیه طبیعی گلبول های قرمز تولید می شود. پس از ایجاد، از کبد عبور می کند و در نهایت از بدن دفع می شود.
برخی شرایط، مانند آسیب کبدی و برخی اختلالات خونی، باعث می شود که کبد شما بیش از آنچه باید بیلی روبین تولید کند. زمانی که کیسه صفرا نتواند بیلی روبین اضافی را تجزیه کند، سنگ های کیسه صفرای رنگدانه تشکیل می شوند. این سنگ های سخت اغلب قهوه ای تیره یا سیاه هستند.
کیسه صفرا باید بتواند صفرای خود را تخلیه کند تا به درستی کار کند. اگر نتواند محتوای صفرا خود را تخلیه کند، صفرا بیش از حد متمرکز می شود که می تواند باعث تشکیل سنگ شود.
بیشتر اوقات، شما نیازی به درمان سنگ کیسه صفرا نخواهید داشت، مگر اینکه برای شما درد ایجاد کند. گاهی اوقات می توانید سنگ های صفراوی را بدون اینکه متوجه شوید دفع کنید. اگر درد دارید، پزشک احتمالا گزینه جراحی را پیشنهاد می کند. در دیگر موارد از دارو استفاده می شود.
کوله سیستکتومی یا برداشتن کیسه صفرا یکی از رایج ترین عملیات بر روی بزرگسالان مبتلا به سنگ کیسه صفرا است. از آن جا که کیسه صفرا یک اندام ضروری نیست، می توان بدون آن به زندگی ادامه داد.
ممکن است پس از برداشتن کیسه صفرا، مدفوع شل یا آبکی را تجربه کنید. برداشتن کیسه صفرا شامل تغییر مسیر صفرا از کبد به روده کوچک است. صفرا دیگر از کیسه صفرا عبور نمی کند و غلظت آن کمتر می شود. نتیجه فوری یک اثر ملین است که می تواند باعث اسهال شود، این مشکل برای اکثر افراد باید خود به خود برطرف شود.
اگر بیمار فرد بسیار مسن تری باشد یا به هر دلیلی انجام جراحی گزینه مطلوبی نباشد، پزشکان می توانند برای رهایی از مزاحمت سنگ های صفراوی از طریق داروهای گیاهی اقدام کنند. چندین گیاه موثر در درمان سنگ های صفراوی از دیرباز تاکنون در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است. رازیانه، کاکل ذرت و خارخاسک سه نمونه از مشهورترین آن ها هستند.
رازیانه
رازیانه عمدتا برای درمان مشکلات مربوط به دستگاه گوارش استفاده می شود و به عنوان یک ماده کمکی برای هضم غذا به کار می رود. دانه های رازیانه برای باز کردن انسداد کبد، کیسه صفرا و طحال مفید هستند. رازیانه با رفع انسداد، التهاب دردناک این اندام ها را نیز پایین می آورد. از عصاره رازیانه برای درمان سنگ های صفراوی، زردی و نقرس استفاده می شود.
کاکل ذرت
کاکل ذرت یک ضد اسپاسم طبیعی است. این گیاه برای درمان سنگ کیسه صفرا نیز استفاده می شود زیرا سبب انبساط عضلات صاف مجاری ادراری می شود. وقتی ماهیچه ها تسکین یابند، بدن راحت تر سنگ ها را خارج می کند.
خارخاسک
مصرف خارخاسک عمدتا برای مشکلات مربوط به ادرار و بیماری نظیر سنگ کیسه صفرا مؤثر است. همچنین برای کمک به پاکسازی دستگاه ادراری، جلوگیری از عفونت کلیه و مثانه نیز استفاده می شود.
قرص تروپین حکیم با ترکیبات تماما گیاهی محصول شرکت داروسازی حکیم مومن تبریزی بوده و در دفع سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا و التهاب پروستات مصرف می شود. رازیانه، خارخاسک، کاکل ذرت و دم گیلاس چهار ترکیب اصلی این قرص را تشکیل می دهند.
برای کمک به بهبود وضعیت خود و کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا، این نکات را امتحان کنید:
