کشور کانادا یکی از پرطرفدار ترین مقاصد تحصیلی جهان برای دانشجویان بین‌المللی است؛ چه بسا که در سال‌های اخیر به ویژه از سوی کشورهای در حال توسعه تبدیل به گزینه اول همه برای تحصیل گردیده است. این امر دلایل مشخصی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از: سیستم آموزشی بسیار قوی و معتبر در جهان و دارای رتبه تک رقمی در این راستا، کیفیت بسیار بالای زندگی در کانادا به ویژه برای مهاجران، امکان اخذ راحت اقامت دائم و ورود به دنیای اشتغال پس از تحصیل و.... اما متاسفانه باید گفت که تحصیل در این کشور رایگان نمی‌باشد و اگرچه هزینه‌های تحصیل در این کشور به نسبت رقبای خود از نظر قدرت سیستم آموزشی مانند آمریکا، انگلیس، استرالیا و... معقولانه‌تر بوده اما به صورت مطلق، این هزینه‌ها به خصوص برای متقاضیان ایرانی و با تطابق اختلاف قیمت ارزها باید گفت که کم نیست و نیاز به پرداخت شهریه‌های قابل توجهی به خصوص برای برخی رشته‌ها نظیر پزشکی و زیرشاخه‌های آن یا MBA و... می‌باشد. پس برای کسانی که مایل به تحصیل در کانادا هستند اما به دلیل عدم تمکن مالی کافی یا عدم تداوم آن در حین تحصیل نیازمند کمک‌های مالی می‌باشند، اخذ بورسیه؛ چه از نوع بورسیه کامل و چه از نوع کمک هزینه، اهمیت خاصی برای متقاضیان تحصیل در کانادا ایجاد می‌کند. در این مقاله یک راهنمای جامعی برای اخذ بورسیه در راستای تحصیل در کانادا ارائه شده که در ادامه برای شما تشریح خواهیم نمود.
برنامه بورسیه تحصیلی کانادا در واقع با هدف افزایش فرصت‌هایی برای موسسات دانشگاهی و جهت استقبال از دانشجویان بین‌المللی از سراسر جهان است. برای دریافت این بورسیه‌ها، نوع دوره تحصیلی متقاضی باید به صورت تمام وقت در یک موسسه دانشگاهی واقع در این کشور باشد. لازم است این را هم بدانید که برنامه بورسیه تحصیلی کانادا برای دانشجویان در همه رشته‌های دانشگاهی، آزاد و در دسترس است و شامل دوره‌های تحصیلی بعد از دوره متوسطه منتهی به کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، دوره‌های تحصیلی در کالج‌ها و دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای می‌شود. برای دریافت بورسیه تحصیلی کانادا، داوطلبان ابتدا باید برای بورسیه مد نظر پس از بررسی شرایط آن درخواست دهند و در یک دوره آکادمیک در یکی از موسسات دانشگاهی کانادا پذیرفته شوند. خود این موسسات آموزشی و دانشگاه‌ها وظیفه بررسی درخواست بورسیه تحصیلی را از طرف متقاضی بر عهده دارند. موسسات دانشگاهی کانادا هنگامی که دانشجو را پذیرش کردند، یک توافق‌نامه همکاری برای نهاد یا دپارتمان مربوط به اعطای بورسیه تحصیلی به دانشجوی درخواست دهنده ارسال می‌کنند. در ادامه با راهنمای کامل اخذ بورسیه برای سال تحصیلی میلادی جاری همراه ما باشید.
برای اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا این مورد مهم است که بدانید چه نقاط قوتی برای دریافت بورسیه تحصیلی کانادا دارید. اگرچه اکثر بورسیههای تحصیلی کانادا مبتنی بر برتری‌های تحصیلی شما از منظر نمرات و معدل، نمره مدرک زبان، مقالات تحقیقاتی و پژوهش‌ها و... هستند، اما در بسیاری از موارد اعطاکنندگان بورسیه‌ها به ویژه برای بورسیههای با رقابت بیشتر مانند بورسیههای کامل (فول فاند) علاوه بر موارد اصلی که به چندی از آن‌ها اشاره شد، به دنبال برخی ویژگی‌های دیگر در دانشجویان می گردند. برخی از این موارد عبارتند از
این سوالات باعث پدید آمدن ایده‌هایی در ذهنتان می‌گردد و در این راستا هر چیزی که شما را نسبت به سایر دانشجویان متقاضی بورسیه تحصیلی کانادا متفاوت کند، مهم است. شما حتی می‌توانید با خانواده خود بنشینید و در مورد آن‌ها فکر کنید و یک فهرست تهیه نمایید و همچنین حتی ممکن است بخواهید کارهای روزمره خود را بنویسید. این قضیه ممکن است برای شما کسل کننده به نظر می‌رسد؛ در حالی که ممکن است برای شخص دیگر که آن شخص می‌تواند تعیین کننده صلاحیت شما برای اخذ بورسیه باشد خارق‌العاده باشد.
قبل از ذکر و شرح شرایط، باید گفت که اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا به ویژه از نوع فول فاند یا همان تحصیل رایگان، بیشتر برای مقاطع دکتری و یا کارشناسی ارشد می‌باشد، به بیانی دیگر اخذ بورسیه تحصیلی به ویژه از نوع بورسیه کامل برای مقطع کارشناسی بسیار سخت‌تر و رقابتی‌تر از دو مقطع مذکور دیگر است و تقریبا در اکثر موارد اخذ آن برای متقاضیان ایرانی غیر ممکن خواهد بود و در صورت امکان هم واقعا سخت و رقابتی است.
همچنین این مورد را هم توجه داشته که بورسیه تحصیلی به دوره‌های تحصیلی تمام وقت تعلق می‌گیرد و دوره‌های تحصیلی نیمه وقت شانس بسیار کمتری برای اخذ بورسیه داشته و بسیاری از دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی برای دوره‌های نیمه وقت بورسیه ارائه نمی‌دهند. و در آخر هم باید گفت که شرایط برای بورسیههای مختلف، به ویژه از منظر میزان مبلغ کمک تحصیلی که از مبالغ کم بوده تا مبالغ بالا و همچنین فول فاند (تحصیل رایگان) فرق داشته و بنابراین در راستای بیان شرایط اخذ بورسیه تحصیلی، رنج شرایطی را برای کلیه حالات بیان خواهیم نمود.
میزان معدل و ریزنمراتی که شما در مقطع تحصیلی ماقبل اخذ نموده‌اید بسیار در اخذ بورسیه مهم و تاثیرگذار است. همچنین باید توجه نمود که در کنار معدل، ریزنمرات مرتبط با رشته‌ی تحصیلی مورد نظر شما نیز تاثیرگذار خواهد بود. به عنوان نمونه شخصی که بخواهد در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد، طبیعتا نه صرفا برای بورسیه بلکه حتی به عنوان یک شرط اصلی از سوی دانشگاه مقصد، می‌بایست در دروس زیست، شیمی، ریاضی و... نمرات بالایی اخذ نموده باشد؛ حال اگر قضیه ریزنمرات را برای اخذ بورسیه در نظر بگیرید طبیعتا حساسیت بر آن بیشتر اعمال خواهد شد. در این راستا معدل پیشنهادی، معدل بالای 16 و برای گرفتن بورسیه تحصیلی کامل (فول فاند) حداقل معدل 17 یا در کمترین حالت 16.5 توصیه می‌شود اما باز هر دانشگاهی شرایط ویژه خود در این رابطه را دارد.
نمره اکتسابی شما از آزمون‌های معتبر زبان که نشان دهنده مهارت شما در زبان انگلیسی یا فرانسوی برای کانادا هستند، به طور مستقیم در تصمیم‌گیری برای تعلق بورسیه به شما تاثیر خواهد گذاشت. معمولا آزمون‌های زبان معتبر و مورد قبول در اکثر دانشگاه‌های کانادا عبارتند از: آیلتس، تافل، PTE، دولینگو و... شما اگر یک دانشجوی بین‌المللی هستید و از کشوری انگلیسی زبان نبوده، برای درخواست نه تنها پذیرش بلکه برای بورسیه تحصیلی نیز باید در یکی از آزمون‌های زبان مذکور شرکت نموده و نمره بالایی در آن‌ها کسب نمایید. ذکر نمره دقیق مورد نیاز در این آزمون‌ها مستقیما به تصمیم خود دانشگاه مقصد بستگی داشته اما نمره پیشنهادی ما، آیلتس 7 به بالا یا معادل آن در دیگر آزمون‌های زبان معتبر و مورد قبول در دانشگاه مورد نظر می‌باشد و همچنین برای گرفتن بورسیه تحصیلی کامل (فول فاند) نمره آیلتس 8 به بالا (یا معادل آن در دیگر آزمون‌های زبان معتبر و مورد قبول در دانشگاه مورد نظر) ملاک می‌باشد.
آزمون‌های مذکور از جمله آزمون‌هایی غالبا لازم و اجباری برای دوره‌های کارشناسی ارشد یا دکتری برای تعداد قابل توجهی از دانشگاه‌های کانادا هستند. شما به عنوان یک متقاضی برای اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا می‌بایست در این آزمون‌ها نمره بالایی بدست آورید و مهمتر از همه اینکه اگر این آزمون از طرف دانشگاه مد نظر اجبار نبوده، شما باز به صورت داوطلبانه در آن شرکت کرده و نمره بالا و عالی را کسب کنید تا شانستان برای اخذ بورسیه تحصیلی به ویژه از نوع بورسیه کامل و فول فاند بالا رود. آزمون GRE آزمونی برای سنجش مهارت‌های ادراکی و تحصیلی شخص و عموما در 3 زمینه ریاضیات و محاسبات، ادراک مفاهیم و مقاله‌نویسی بوده، آزمون GMAT نیز برای رشته‌های مدیریتی و کسب و کار به کار می‌آید، آزمون PCAT هم یک آزمون با 232 سوال چندگزینه‌ایی بعلاوه نگارش متنی درخواستی (مانند انگیزه و اهداف شما، تجربیات‌‌تان در زمینه مورد نظر و...) می‌باشد و آزمون casper هم یک آزمون 90 دقیقه‌ایی 12 قسمتی است که شامل 8 بخش شفاهی و 4 بخش کتبی بوده که بگونه‌ای برای قضاوت و نگرش شما در وضعیت‌های مختلف بوده و حاوی سوالاتی برای هم موقعیت‌های فرضی و هم واقع‌گرایانه پیرامون موارد عمومی و تخصصی مانند رشته تحصیلی مورد نظر می‌باشد. معمولا شرکت در یک یا دو تا از این آزمون‌ها برای مقاطع مذکور و اخذ بورسیه لازم بوده و کسب نمره کامل یا نزدیک به کامل در این آزمون‌ها برای بورسیه فول فاند لازم (یا حداقل می‌توان گفت بسیار تاثیرگذار) می‌باشد.
تجربیات تحقیقاتی و پژوهشی شما برای تقاضای بورسیه تحصیلی در کانادا بخصوص در زمینه‌های STEM که منظور از آن 4 زمینه اصلی و تحقیقاتی پیرامون علوم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات بوده بسیار هائز اهمیت می‌باشد. داشتن یک تجربه تحقیقاتی در قالب پروژه، اثر منتشر شده، مقاله و مجله چاپی و غیره باعث افزایش قابل توجه احتمال پذیرش درخواست بورسیه شما از دانشگاه و موسسه آموزشی مورد نظر می‌گردد. همچنین دانشجویانی که در دوره کارشناسی و یا کارشناسی ارشد، در یک ژورنال آکادمیک، مقاله‌ایی را منتشر نموده، از نظر قدرت آکادمیک از جمله برای شانس بیشتر جهت اخذ بورسیه تحصیلی، بیشتر مورد توجه هستند. البته مقالات تحقیقاتی و پژوهشی و اینگونه تجربیات به ویژه در قالب پروژه، اثر منتشر شده، مقاله و مجله چاپی و... کاری زمانبر است و متقاضی دریافت بورسیه تحصیلی کانادا باید بسیار زودتر از زمان پذیرش مد نظر خود برای این موارد اقدام نماید. درباره مقالات هم باید گفت که رایج‌ترین و البته معتبرترین مقالات برای دریافت بورسیه، مقالات ISI هستند.
لازم به ذکر است که از سوی بسیاری از دانشگاه‌های کانادا در مقطع دکتری و حتی گاها در مقطع ارشد (در ارشد برای برخی از رشته‌ها مانند رشته MBA) به طور پیش‍فرض و اجبار از شما مدارک سوابق کاری و یا حداقل دوره‌های کارآموزی در رابطه با آشنایی با محیط کار پیرامون رشته تحصیلی مورد نظر را خواهند خواست. اما اگر هم این قضیه اجبار و جزء الزامات از طرف دانشگاه برای رشته و مقطع تحصیلی مورد نظر نباشد، اگر شما دارای سابقه کاری و یا تجربه کارآموزی باشید، از مزایا و شانس بیشتر به میزان قابل توجهی برای اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا بهره‌مند خواهید شد. به ویژه که اگر دارای سابقه کار و یا کارآموزی و یا ترکیبی از آن‌ها را به میزان 1 الی 2 سال یا بیشتر داشته باشید، شانستان برای اخذ بورسیه کامل و فول فاند نیز بیشتر می‌شود.
یکسری موارد پیرامون موارد نام برده مانند ثبت اختراع، کسب رتبه در جشنواره‌ها و المپیادهای بین‌المللی یا حتی کشوری، چاپ کتاب، مقاله، مجله و...، برگزاری گالری و نمایشگاه‌های هنری مانند نقاشی و...، بدست آوردن مدال در مسابقات ورزشی و دستاوردهایی از این قبیل نیز تاثیر به سزایی در شانس شما برای اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا را دارد. چرا که متقاضیانی که در رزومه تحصیلی خود چنین افتخاراتی بدست آورده، به عنوان فردی دارای صلاحیت و همچنین استعداد بیشتر شناخته شده و بنابراین دانشگاه‌ها تمایل بیشتری برای سرمایه‌گذاری و آموزش این افراد دارند و برای این امر حاضر به اعطای بورسیههای بسیار خوب با مبالغ بالا و یا حتی فول فاند خواهند شد.
شرکت در برنامه‌ها و رویدادهای خدمات اجتماعی داوطلبانه می‌تواند بعدی دیگر از ارجحیت شما از منظر صلاحیت‌های بیشتر برای اخذ بورسیه تحصیلی در کانادا را نمایان خواهد نمود. حتی این امر ممکن است مستقیما از شما پرسش شود: "آیا فعالیت‌های داوطلبانه انجام می‌دهید و در برنامه‌های خدمات اجتماعی داوطلبانه شرکت می‌کنید؟ تا چه حدی شما به جامعه کمک می‌کنید؟"
بطور کلی بوده بورسیه تحصیلی کانادا توسط امور بین‌المللی کانادا با عنوان دپارتمان امور اتباع خارجه، تجارت و توسعه (DFATD) فراهم می‌شود اما باز تعیین مبلغ بورسیه در هر ترم، برای هر رشته و از طرف هر موسسه آموزشی به نوع بورسیه (که در ادامه به معرفی انواع بورسیه در کانادا پرداخته) نیز بستگی دارد.
اما در کل موسسات دانشگاهی کانادا بودجه‌ای را از سوی نهاد DFATD برای کلیه کاندیداهای موفق در قالب توافق‌نامه بورسیه تحصیلی دریافت می‌کنند و مسئولیت پرداخت وجه به عنوان بورسیه تحصیلی به گیرندگان را بر عهده خواهند داشت.
میزان بورس تحصیلی بسته به مدت زمان، سطح و برنامه تحصیلی متفاوت است.
ترم‌هایی مانند ترم تابستان که در طی آن تحصیل به صورت تمام وقت انجام نمی‌شود یا اگر سایر فعالیت‌های دانشگاهی لازم برای اتمام دوره تحصیلی صورت نگیرد، در این شرایط فرد متقاضی تحت پوشش بورسیه تحصیلی کانادا نخواهد بود. علاوه بر وجوهی که توسط DFATD به دانشجویان متقاضی بورسیه اختصاص داده شده است، مؤسسه میزبان کانادا نیز می تواند یک بار مبلغ 500 دلار کانادا را برای هر دریافت کننده بورسیه تحصیلی جهت کمک به هزینه‌های اداری پس از ورود دریافت کننده بورس تحصیلی به کانادا اعطاء کند.
بورسیههای تحصیلی کانادا که عمدتا برای پوشش هزینه‌های تحصیلی بوده، می‌تواند هزینه موارد زیر را هم پوشش دهد:
بورسیههای تحصیلی در کانادا به طور کلی به 3 دسته تقسیم می‌شوند:
که خود بورسیههای دولتی و در نظر گرفته شده از طرف دولت کانادا، خود شامل چند مورد اصلی بوده که عبارتند از:
و همچنین مشهورترین بورسیههای غیردولتی عبارتند از:
و بورسیههای ارائه شده از سمت دانشگاه نیز می‌توانند شامل بورسیههای دولتی، بورسیههای غیردولتی، هرکدام از 2 بورسیه مذکور + هزینه‌های مازاد برای موارد مختلف و در کل به شکل ترکیبی از فرمت کلی بورسیههای مشهور دولتی و غیر دولتی باشند.
برای بهرمندی از اطلاعات بیشتر به صفحه اصلی سایت vparseh.com مراجعه کنید.
