شگفتی‌های تالاب هامون جازموریان

تالاب جازموریان، به وسعت 204300 هکتار درجنوب‌شرقی ایران، بین استان‌های کرمان و سیستان‌وبلوچستان قرار دارد.

جازموریان، تالابی فصلی و ادواری است، از این‌رو عرصه فرازونشیب‌های بسیاری، در طول زندگی تاریخی خود بوده است.

شیرین بودن نسبی آب دریاچه، در شرایط پرآبی، از کمیاب‌ترین نمونه‌هایی است که درچنین شرایط اقلیمی می‌توان یافت. علت این پدیده، شوری مختصری است که در خاک و شن پهنه جازموریان وجود دارد. میزان آن کمتر از آن است که آب‌های جاری را شور سازد.

تالاب جازموریان، پهنه گسترده‌ای از نمودهای متضاد طبیعت است به‌طوری که یکپارچگی و تنوع، خشونت و نرمش، هراسناکی و جذابیت درکنار هم دیده می‌شود.

کاوشگری که به دیدار این تالاب می‌رود، بنابر قاعده، قصد تفریح،.. را ندارد و به‌دنبال مشاهده شگفتی‌هایی است که در گردشگری‌های معمول، وجود ندارد؛ بنابراین تعداد چنین گردشگرانی نیز می‌تواند زیاد باشد.

این تالاب دارای ظرفیت‌های بالقوه گسترده‌ای برای تبدیل‌شدن به عرصه‌ای جذاب برای گردشگری است.

آن‌چه در نخستین نگاه می‌توان دریافت، وجود تپه‌های شنی در شرق تالاب است که می‌توان با استفاده ازماشین‌هایی که دارای لاستیک‌های پهنی هستند (آو رود) گشت‌زنی کرد و از محل‌های بدون پوشش گیاهی برای مسابقات اتومبیل‌رانی استفاده کرد و در زمان ترسالی تالاب، برای ورزش‌های آبی، بهره برد.

اختلاف نظر درباره مکان پیدایش زرتشت پیامبر، در اوستا از جایگاه پیدایش زرتشت به نام ایرانویج نام‌ برده شده است.

ولی دریشت‌های کهن که قدیمی‌ترین قسمت اوستا است، درباره مولد زرتشت، آمده است که در یشت 19 زامیادیشت که به تحقیق از یشت‌های ادوار بسیار کهن است نام دریاچه کوسوی به نحوی ذکر می‌شود که در برابری آن با دریاچه هامون کنونی تردیدی نمی‌ماند. (در همین دریاچه است که بنا به روایات زرتشتی نطفه زرتشت توسوا 99999 فرورتی نگاهداری می‌شود تا موعودهای زرتشتیان در دوره آخرالزمان از آن پدید آیند.)

سیستان درآیین زرتشتی از مقام و مرتبه بالایی برخوردار است. محل دریاچه فرزدان که همان دریاچه هامون است درسیستان آمده است ویشتاسپ (گشتاسپ) پسر لهراسب پادشاه کیانی که مطابق شاهنامه و اساطیر ایران، زرتشت در زمان او ظهور کرد، در کنار دریاچه هامون برای آناهیتا نذر کرد. هامون همان دریاچه‌ای است که مطابق آیین زرتشتیان سه موعود زرتشتیان درکنار آن زاده می‌شوند. از هلمند سیستان در وندیداد نیز یاد شده است و در زامیادیشت آمده که سیستان وطن کیانیان است. در آن‌جا آمده است که 99 فرکیانی کسی راست که در سرزمینی که در آن‌جا دریای کیانسه (هامون) واقع شده است شهریاری دارد، دریایی که رود هلمند در آن فرو می‌ریزد.

آورده‌اند که نطفه زرتشت، پیامبر آیین زرتشتی، توسط یکی از ایزدان به ایزد آب (ناهید) سپرده شد تا در این دریاچه حفظ شود و در هزاره‌های سه‌گانه پایان جهان، از آن‌ها موعودان زرتشتی به وجود آیند.