از مهم‌ترین مباحث مربوط به کمپرسورهای اسکرو، می‌توان روانکاری این دسته از تجهیزات و روغن مورد استفاده برای این منظور را بیان کرد که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روغن کمپرسور اسکرو در کنار فیلتر سپراتور (Separator) و فیلتر روغن نقش مهمی در کارائی و راندمان کمپرسور ایفا می‌کند به طوری که در کمپرسورهای هوا، روغن را "خون حیات" کمپرسور می‌نامند.
در مورد روغن‌های موتور، مؤسسه نفت آمریکا (API) برای حداقل استانداردهای کیفیت اطلاعاتی را تدوین و منتشر می‌کند اما روغن کمپرسور هوا توسط هیچ سازمانی کنترل نمی‌شود ، به همین خاطر هیچ استاندارد عملکردِ رسمی برای آن وجود ندارد. با این حال، شرکت سازندگان تجهیزات اصلی کمپرسور آمریکا OEM ( Original Equipment Manufacturers) حداقل خصوصیات یک روغن کمپرسور را منتشر کرده است که به رفع برخی از سردرگمی ها در این زمینه کمک می‌کند.
اما قبل از اینکه بدانیم روغن کمپرسور چه وظایفی دارد، باید بدانیم در کمپرسور اسکرو چه می‌گذرد؟ به همین دلیل توصیه میکنیم مقاله کمپرسور اسکرو را در اینجا بخوانید.
1- روانکاری: وجود روغن بین قطعات متحرکِ کمپرسور، حیاتی است و نقص در آن باعث فرسایش سریع آن‌ها، جام کردن و در نهایت از کار افتادن کمپرسور می‌گردد.
2- انتقال حرارت: به دلیل تراکم هوا در قسمت ایراِند(Air-end)کمپرسور که طی یک فرآیند آدیاباتیک رخ داده در این ناحیه دما به دلیل افزایش فشار، افزایش پیدا می‌کند. مانند زمانی که دوچرخه خود را با تلمبه باد می‌کنید و قسمت انتهایی تلمبه داغ می‌شود. درکمپرسور، دما و فشار خیلی بیشتر از تلمبه دوچرخه است و بنابراین دمای بالا می‌تواند دردسر ساز شود و باعث توقف کار کمپرسور گردد. از این رو یکی از وظایف روغن، انتقال حرارت به وجود آمده در قسمت ایراِند ( Air-end ) و دفع آن از طریق رایاتورها است.
3- آب بندی: روغن، فضای بین قطعات متحرکِ اسکرو را پر می‌کند و باعث مکش هوا به درون ایراِند ( Air-end) می‌شود. این امر باعث می‌شود هوا با دما و فشار پایین وارد ایراند شده و با دما و فشار بالا همراه با روغن از آن خارج شود. نشت هوا باعث کاهش کارائی و راندمان کمپرسور و نرسیدن به فشار حداکثری آن می‌شود.
روغن‌های کمپرسور تولید شده توسط تولید‌کنندگان از نظر کیفیت طیف وسیعی از ضعیف تا بسیار خوب را شامل می‌شوند. روغن ضعیف و بی کیفیت عمر کمپرسور را کوتاه می‌کند و نیاز به سرویس و تعمیرات اساسی را افزایش می‌دهد اما روغن مناسب باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
1- پایداری در برابر اکسیداسیون
روتورهایی که با سرعت زیاد در کمپرسور می‌چرخند، حجم زیادی از هوا را فشرده می‌کنند که این کار در عمل باعث افزایش دما می‌شود. هم‌زمان روغن نیز به روتورها تزریق می‌شود تا ضمن آب‌بندی فاصله روتورها، در هنگام فشرده سازی، قطعات متحرک نیز روغن کاری شود. مخلوط روغن داغ و هوا می‌تواند میزان تخریب روغن را از طریق اکسیداسیون افزایش دهد. مقاومت و پایداری روغن در برابر اکسید شدن بسیار حائز اهمیت است. اکسید شدن روغن، باعث افزایش ویسکوزیته و تشکیل لجن بر روی روتورها و دیگر قطعات متحرک می‌شود، خنک شدن قطعات را با اخلال مواجه می‌کند و در نهایت باعث جام کردن ایراند می‌گردد. پایداری روغن در برابر اکسیداسیون با آزمایشی تحت عنوان RBOT با استاندار ASTM D-2272 سنجیده می‌شود.
2- مقاومت در برابر رطوبت و گرما
وقتی که هوا فشرده می‌شود، رطوبت موجود در هوا، به مایع تبدیل شده و درون روغن جمع می‌شود. رطوب موجب هیدرولیز روغن شده، عدد اسیدی را بالا می‌برد که در نهایت باعث ایجاد کف در سپراتور می‌گردد. از این رو مقاومت روغن در برابر رطوبت بسیار مهم است. این پارامتر در مکان‌ها و زمان هایی که رطوبت هوا زیاد است مانند شهرهای ساحلی و فصول پاییز و زمستان مهم‌تر است. این مقاومت با آزمایشی تحت عنوان ” پایداری هیدرولیکی روغن ” با استاندارد ASTM D-2619 سنجیده می‌شود.
3- جدا پذیری از آب
رطوبت موجود در هوا که در روغن به صورت قطرات آب در می‌آید می‌تواند به تدریج جمع شده و افزایش یابد. این پدیده باعث ایجاد امولسیون در روغن شده که به وجود آمدن لجن، گرفتگی فیلتر و ایجاد کف از پیامدهای این اتفاق می‌باشد. روغن کمپرسور اسکرو می‌بایست با خاصیت جداپذیری مناسب از آب باعث عدم تشکیل امولسیون در روغن شود. ایجاد امولسیون زمان تعویض روغن را کاهش داده، و موجب تحمیل هزینه مضاعف می‌شود. خاصیت جداپذیری از آب با آزمایشی با استاندارد ASTM-D1401 ارزیابی می‌شود.
4- جلوگیری از زنگ زدگی قطعات داخلی
عملکرد روغن بدون مواد افزودنی برای جلوگیری از زنگ زدگی بسیار ضعیف است. رطوبت تجمع یافته در روغن در دمای بالا می‌تواند زنگ زدگی های بسیار ریزی در روتورها و بلبرینگ‌ها را موجب شود. زنگ زدگی باعث فرسایش سریع این قطعات متحرک شده و عمر آن‌ها را بسیار کاهش می‌دهد. روغن کمپرسور اسکرو باید طوری فرموله شود که مانع از زنگ زدگی گردد. برای ارزیابی ممانعت روغن از زنگ زدگی تستی با استاندارد ASTM-D665B استفاده شده است.
5- مقاوت در برابر ایجاد کف
تمایل به ایجاد کف و مهم‌تر از آن، ایجاد کف پایدار در روغن می‌تواند مشکلات جدی برای کمپرسور به وجود آورد. روغن در کمپرسور اسکرو به شدت با هوا مخلوط می‌شود. در چنین شرایطی ایجاد کف دور از انتظار نیست.کف سطح تماس روغن و هوا را افزایش داده سبب اکسیداسیون بیشتر شده و در نتیجه باعث کاهش عمر روغن می‌شود. همچنین با محبوس کردن هوا مانند یک عایق عمل کرده و باعث افزایش دمای کمپرسور می‌شود. کف می‌تواند مانع رسیدن کافی روغن به بلبرینگ‌ها شده و موجب سایش شدید آن‌ها شود. کف عملکرد فیلتر سپراتور را دچار اختلال کرده و باعث می‌شود روغن به همراه هوای فشرده وارد خطوط شود.
در این مقاله به طور مختصر درباره وظایف روغن کمپرسور اسکرو و خصوصیات آن صحبت کردیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه این مقاله را مطالعه کنید.
شرکت صدرا صنعت برنا مرکز تخصصی تولید، مشاوره و تأمین انواع روغن‌ها و گریس‌های صنعتی
مهندسی فروش:09133666342
