کمپرسورهای رفت و برگشتی یا تناوبی (Reciprocating)عموماً براي دبي كم و فشار زياد مورد استفاده قرار ميگيرند. دبي گاز در اين نوع كمپرسورها از مقادير كم تا 2000 m3/hr مي‌رسد و با آن مي‌توان به فشارهاي بسيار زياد (تا٦٠٠٠ بار) دست يافت. همچنین در نسبت هاي تراكم بالاتر از 1/5، اين كمپرسورها در مقايسه با ساير انواع كمپرسورها از راندمان بالاتري برخوردار مي‌باشند.
در كمپرسورهاي پيستوني با حركت پيستون به سمت عقب گاز به درون سيلندر وارد شده و فضاي درون سيلندر را پر مي‌كند. در حركت رو به جلو، با اعمال نيرو از سوي پيستون، گاز حبس شده در سيلندر متراكم مي‌گردد.برای سهولت در ورود و خروج گاز در سيلندر و ايجاد شرايط لازم براي تراكم آن در حركت رو به جلوي پيستون، اين كمپرسورها مجهز به سوپاپ‌هاي مكش و دهش مي‌باشند.
به طور کلی می‌توان اجزای کمپرسور رفت و برگشتی را به سه دسته ی اجزاي ثابت، اجزاي متحرك و تجهیزات جانبی تقسیم بندی کرد.
اجزاي ثابت (Stationary Components) :
سیلندر (Cylinder) - سوپاپ (Valve) - محفظه میل لنگ (Crank Shaft Box) - رینگ پیستون (Piston Ring) - یاتاقان ها (Bearing) - پکینگ (Packing) - استافینگ باکس (Stuffing Box)
اجزاي متحرك (Moving Components) :
پیستون (Piston) - میل پیستون (Piston Rod) - شاتون (Connecting Rod) - کراس هد (Crosshead) - چرخ طیار (Flywheel) - میل لنگ (Crank Shaft)
تجهیزات جانبی (Auxiliary Components) :
محرک (Driver) - جعبه دنده (Gear Box)- خنک کننده (Cooler)- ضربان گیر (Pulsation Dampener) - شیر برگشت جریان (Recycle Valve)
منظور از روغن‌كاري شدن، تماس روغن با گاز در محفظه تراكم ميباشد. بر اين اساس كمپرسورها را مي‌توان به دو دسته خشك يا فاقد روغن(Dry or Oil Free) و روغن‌كاري شونده (Lubricated) تقسيم كرد.
در كمپرسورهاي خشك، محفظه تراكم از قسمت انتقال قدرت كاملاً جدا بوده و لذا عملاً گاز مورد تراكم، هيچگونه تماسي با ماده روان‌كننده ندارد. در كمپرسور از نوع پيستوني روانكاري شونده، اختلاط روغن با گاز مورد تراكم به طور ناخواسته و از طريق نشت روغن از كارتر به بالاي پيستون‌ها و از كناره رينگ‌ها صورت مي‌گيرد.
كمپرسورهاي خشك هر چند كه از نظر حداكثر دماي قابل تحمل در محفظه تراكم در مقايسه با كمپرسورهاي روانكاري شونده داراي مزيت مي‌باشند(دماي مجاز در كمپرسورهاي خشك حدود ٣٠ تا ٧٠ درجه سانتيگراد از دماي مجاز در كمپرسورهاي روانكاري شونده بيشتر بوده و به همين خاطر نسبت تراكم بالاتري را در هر مرحله از اين كمپرسورها مي‌توان پيش بيني كرد) ولي به لحاظ قيمت بالاتر، هزينه هاي تعمير و نگهداري بيشتر، پایين بودن راندمان، قابليت اعتماد كمتر و ... امروزه جزء در موارد اجباري حتي الامكان سعي مي‌شود از كمپرسورهاي خشك استفاده نشود. ويژگي‌هاي نامطلوب كمپرسورهاي خشك باعث شده تا امروزه نگرش جديدي در اين زمينه مطرح شود و آن عبارتست از تزريق روغن با سازگاري لازم با گاز مورد تراكم به مقدار بسيار كمپ(در حد چند ppm). حضور روغن، حتي به مقدار ناچيز موجب بهبود نسبي در عملكرد كمپرسورهاي خشك مي‌گردد.
کمپرسورهای پیستونی در دو نوع بدون روغن و روانکاری شده با روغن موجود می‌باشند. معمولاً روغن‌های معدنی، مطابق با استانداردهای VDL،DIN 51506-VCL (همچنین PAO ها یا روغن‌های پایه دی‌استری) با درجه گرانروی ISOVG 68 الی ISOVG 150 برای این نوع کمپرسورها کاربرد دارند. کمپرسورهای متحرک نیز اغلب با روغن موتورهای تک درجه(SAE20و SAE40) روانکاری می‌شوند.
در نهایت توصیه می‌شود برای کسب آگاهی بیشتر در این زمینه این مقاله را مطالعه کنید.
شرکت صدرا صنعت برنا مرکز تخصصی تولید، مشاوره و تأمین انواع روغن‌ها و گریس‌های صنعتی
مهندسی فروش:09133666342
