دستگاه های مکنده و دمنده باد زیادی در جهان صنعت وجود دارد. «بلوور» یا به بیان برخی اشخاص دیگر «بلوئر» یکی از این ابزارهاست که امروزه در انواع بسیار مختلفی ساخته می‌شود. از بلوور خانگی و برقی ساده گرفته تا بلوورهای بزرگ و صنعتی، شارژی و ... با کاربری‌های متنوع که خرید و انتخاب هر کدامشان نیاز به دانستن برخی نکات دارد. در این مقاله بطور مفصل به بررسی تمام زوایای دستگاه بلوور یا دمنده و مکنده باد پرداخته ایم.
اول از همه بهتر است بدانیم که ریشه نام این دستگاه از فعل انگلیسی Blow به معنای فوت کردن یا دمیدن هوا و به طور کلی به معنی هدایت کردن جریان باد، هوا و گاز بصورت هدف دار به یک سمت و نقطه را می‌گویند. اما براستی بلوور دمنده مکنده چیست؟... یک بلوور وسیله‌ای است که به کمک نیرویی مثل برق و بنزین، یک جریان باد و هوای پر فشار را به وجود می‌آورد و آن را با سرعت و فشار بالا و قابل کنترل به هدفی از قبل انتخاب شده می‌راند. دستگاه بلوور بصورت کلی و ساده به این شکل تعریف می‌شود اما در واقع بنا به چند دلیل، به هر دمنده و مکنده هوایی در کاربری‌های مختلف نمی‌توان بلوور گفت؛ چرا که اولا، یک دستگاه بلوئر حتما باید خود فشار آن جریان باد را تولید کرده باشد؛ دوم اینکه جدا از داشتن یا نداشتن توان مکندگی، حتما کار دمندگی باد را انجام دهد؛ سوم اینکه تنها با نوع ماده گاز و هوا کار کند. بدین ترتیب می‌بینید که به بسیاری از دمنده‌ها یا مکنده‌هایی که این سه شرط در آنها رعایت نشود نمی‌توان بلوور گفت.
دستگاه‌های بلوور با به وجود آوردن این جریان یا فلوی باد و هوای پر فشار، برای تمیزکاری انواع قطعات و لوازم مثل کیس‌های کامپیوتر، تمیز کردن خودرو، پرده و ... استفاده شده و در کنار این مورد، کار خنک کنندگی، جمع ذرات و گرد و خاک، جمع آوری ضایعات و شاخ و برگ، روشن کردن آتش در کوره‌ها و غیره را نیز انجام می‌دهند. این ابزارها در اندازه‌های مختلف به شکل‌های کوچک، بزرگ، نیمه صنعتی و بسیار حجیم و صنعتی ساخته می‌شوند و چهره‌هایی بسیار متفاوت با یگدیگر دارند؛ اما در بازار ایران با گفتن نام «بلوور» بیشتر به دستگاه‌های شناخته شده بلوئر خانگی می‌رسیم که خیلی از ما آن را می‌شناسیم. در هر حال برای اینکه واقعا بدانیم Blower چیست؟ در ادامه و در بخش انواع دستگاه دمنده و مکنده، به معرفی تمام مدل‌های عمومی و صنعتی این ابزار در جهان خواهیم پرداخت.
همانطور که گفتیم بلوورها تنوع زیادی در جهان صنعت دارند. کاربری و قدرت هر کدام متفاوت بوده و با برق تکفاز، برق سه فاز، بنزین و ... کار می‌کنند. برای اینکه بتوانیم به خوبی این دمنده و مکنده‌ها را از یکدیگر جدا کنیم بهتر است با فرق‌های هر نوع از آنها آشنا باشیم. لازم به ذکر است که هر نوع بلووری کاربری مخصوص خود را دارد و بهتر است از هر مدل مناسب همان کار استفاده شود.
بلوور خانگی برقی معروفترین نوع دمنده و مکنده باد در ایران بوده که به نوعی پر مصرف ترین و محبوب ترین دستگاه های بلوور است. در واقع این تایپ در گروه بلوور هوا یا Air Blower قرار می‌گیرد و به نام بلوور معمولی یا بلوئر شخصی نیز شناخته می‌شود. از آنجا که پر فروش ترین بلوور در ایران همین گروه نام گرفته، در سایر بخش‌های این مطلب نیز بر روی جزییات همین گروه دمنده و مکنده باد خانگی تمرکز خواهیم کرد.
دمنده مکنده برقی خانگی یک دستگاه با ابعاد نه چندان بزرگ معمولا با یک دستگیره اصلی، موتور و یک نازل و لوله نسبتا بلند بوده که کار دمندگی و یا مکندگی باد از طریق آن صورت می‌پذیرد. بلوئر برقی با انرژی الکتریکی شهری 220 ولت تک فاز کار کرده و استفاده از آن بسیار آسان است. در برخی مدل‌های امکان تنظیم سرعت با دیمر و نصب سایر لوازم جانبی مثل کیسه و نازل‌های مختلف نیز وجود داشته و با توجه به قدرت و ساختار بلوور عمومی، کاربری آن عوض می‌شود؛ مثلا برخی دمنده های شخصی تنها مخصوص پاک کردن غبار کیت الکترونیکی، کیس کامپیوتر و یا برخی دیگر برای میزهای تمیز کاری کار، پارچه، زمین و محوطه پارک، باغ و ... بوده و برخی موارد نیز مصرف سنگین تر و قوی تر دارند.
به عنوان مثال در همین گروه دمنده و مکنده، مدلی به اسم بلوور خزان روب یا Leaf Blower هم وجود دارد که برای جمع و انباشته کردن شاخ و برگ در باغ، پارک و حیاط خانه و ... در حجم زیاد استفاده می‌شود. البته دمنده خران روب مثل نوع خانگی در مدل شارژی و موتوری هم تولید شده و از پر مصرف ترین و پر فروش ترین بلوورها در ایران و جهان است. این دستگاه با تولید قدرت باد و دم بالا برای هدایت گرد و غبار، برف، برگ خشک، کاغذ و از این قبیل اشیاء بسیار مناسب است. حجم خروجی هوا در این مدل با توجه به شکل نازل در بلوور خزان روب میزان زیادی داشته و برای کارهای با گستردگی زیاد و کاربری عمومی حجیم ابزاری ایده آل شاخته می‌شود.
بلوئر شارژی خانگی در واقع همان بلوور دسته قبلی است اما به جای نیروی برق از یک باتری شارژی بهره می‌برد. فرق چندانی بین قدرت بلوور برقی و بلوور شارژی میان رده نیست چرا که هر دو با توجه به کارایی خود، بسیار پر توان عمل خواهند کرد. اما همیشه باید به یاد داشت که طبق دفترچه راهنما و مدل تولید شده باید از یک بلوور استفاده کرد؛ در واقع بلووری که قدرت بالایی دارد و مخصوص خودرو یا کارهای سنگین‌تر است برای تمیزکاری کامپیوتری و قطعات ظریف مناسب نیست و ممکن است به آن آسیب بزند. ظرفیت باتری یک دمنده و مکنده شارژی معمولا 18 تا 20 ولت بوده و از یک باتری لیتیومی یونی برخوردار است.
دستگاه های محدود و کوچکی به نام بلوور وجود دارند که به نوع مینی دمنده دستی باد یا مینی بلوئر گرد و خاک معروف اند. این نوع بلوور به یک پمپ لاستیکی قابل ارتجاع دستی و یک نازل کوچک مجهز بوده و بدون هیچ نیروی برق و باتری با فشار دادن دست باد را به بیرون می‌راند. از این بلوور کوچک دستی برای تمیز کردن کم قدرت غبار در درزهای بسیار ریز مثل کیبورد کامپیوتر و ... استفاده می‌شود. به این مدل بلوور لاستیکی نیز می‌گویند.
کاربری بلوور بنزینی یا بلوئر موتوری کمی از نوع خانگی فاصله می‌گیرد. این محصول بیشتر دارای انجینی شبیه به یک اره موتوری یا علف زن بنزینی است که دارای پروانه‌ای قوی بوده و به جای تیغه و اره در قسمت سر ماشین، از یک نازل و لوله برای هدایت باد استفاده می‌کند. دمنده موتوری با کمک سوخت بنزینی یا دیزلی می‌تواند قدرت بالا (بیش از 2 اسب بخار) و حجم هوای خروجی بزرگی تولید کند و این موضوع برای کارهای سنگینی عمومی مثل باغداری، نگهداری پارک، فضای سبز، تمیزکاری نیمه صنعتی و ... بسیار عالی خواهد بود. ضمن اینکه برخی از موارد این دسته، قابلیت مکنده موتوری و جاروی بنزینی را نیز دارند و می‌توانند با سرعت بالا و نصب کیسه ذرات، کار جمع‌آوری آشغال و ضایعات را هم انجام دهند.
بلوور صنعتی خود به 5 مورد کلی متفاوت تقسیم می‌شود. این گروه بیشتر در صنایع عظیم و سنگین مثل موتورخانه‌ها، پتروشیمی، آبکاری، صنایع شیمیایی و تولید الکل، کارخانجات مصالح و ... بکار برده می‌شوند و هیچ شباهتی به بلوور خانگی ندارند. از آنجا که هدف ما در این مطلب پرداختن به جزییات بلوئرهای صنعتی نیست، در این بخش تنها بطور مختصر به برخی از این نوع محصولات اشاره می‌کنیم.
شاید شناخته شده ترین بلوور صنعتی در ایران این مدل یعنی Fan Blower باشد. دم برقی یا دمنده برقی دستگاهی است که در دنیا به نام بلوور فن معروف است. دستگاهی با ابعاد بزرگ که از پروانه عظیم فلزی و لوله خروجی با قطر 5 سانتی متر یا بیشتر بهره برده تا میزان باد خروجی زیادی تولید کند. این نوع کاربردهای صنعتی مثل روشن کردن آتش در کوره، هدایت باد و بوها در رستوران‌ها، هدایت گرما در تاسیسات، تالارها و ساختمان‌های بزرگ با انواع کاربری را دارند و با توان خروجی زیاد دارای ابعاد بزرگ و سنگین بوده و یک دمنده صنعتی محسوب می‌شوند.
بلوئر ساید چنل نیز بسیار شبیه به همین گروه بوده و در واقع نوعی از فن بلوور به حساب می‌آید. دلیل نامگذاری آن بخاطر جایگاه و چنل خروجی باد این محصول بوده که این دریچه خروجی را در کنار و بخش جانبی موتور و گاهی پشت آن قرار می‌دهد تا به این ترتیب دما و گرمای ساطع شده از موتور باعث اختلال در باد خروجی نشود.
نوعی از دمنده‌های بزرگ صنعتی است که در دو مدل بلوور حلزونی و چرخشی یا اسکرو بلوئر ساخته می‌شود. نحوه کار آنها به این شکل است که باد و گاز صنعتی را از سمتی گرفته و با تقویت در قسمت پره‌ها و قسمت‌های داخلی خود با قدرت بالایی خارج می‌کند. به دلیل مکانیزم کاری آنها، به این گروه دمنده انتقال مثبت یا بلوور روتس نیز می‌گویند. ضمن اینکه همچنین از این نوع می‌توان علاوه بر دمیدن، مکیدن باد و گاز در عملیات وکیوم استفاده کرد.
3 - بلوور گریز از مرکز
دمنده صنعتی گریز از مرکز برای انتقال گاز و هوا در جهات مختلف استفاده می‌شود. سیالات هنگام عبور در تاسیسات صنعتی دچار افت فشار جریان می‌شوند و در صورت تغییر جهت دادن جریان، این افت فشار بیشتر هم خواهد شد. به این منظور دمنده گریز از مرکز به کمک سیستم صنعتی آمده و با گرفتن هوا و گاز در ورودی، بعد از تقویت هوا آن در جهت تنظیم شده و با زاویه 90 درجه به سمت بالا یا هر جهت دلخواه به بیرون می‌راند. جالب است بدانید که مثلا نوع فن کولرهای آبی پر استفاده در خانه‌های ما در ایران، از خانواده همین گروه بلوور گریز از مرکز است.
همانطور که از نام این دستگاه پیداست برای کار در فشار بالا و ایجاد جریان بسیار سریع هوا و گاز استفاده می‌شود. امکان کار و تولید هوا و گاز با فشار بالا باعث می‌شود تا این بلوور صنعتی بتواند سرعت پخش و حجم خروجی ماده عبوری را به 15000 متر مکعب در ساعت برساند که این عدد برای بسیاری از صنایع سنگین عالی خواهد بود
این نوع بلوور صنعتی برای کار در مواردی است که حجم بالایی از هوا و گاز باید با جریان و فشار کم و تحت کنترل و به آرامی به بخشی دیگر منتقل شود. از این مدل برای پروژه‌های وکیوم و یا جهت انتقال هوا و گاز دوگانه برای ترکیب دو ماده گازی استفاده می‌شود. دمنده احیا کننده با مکانیزم کاری بدون روغن هم ساخته می‌شود که کار با آن را سریع‌تر و ایمن‌تر خواهد کرد.
ضمن اشاره دوباره به اینکه تمرکز و فوکوس این متن بر روی بلوور خانگی است، به بیان اجزای اصلی و فرعی داخلی و خارجی یک دمنده و مکنده ی باد عمومی و شخصی می‌پردازیم.
انجین محرک یا موتور بلوور از اجزای اصلی و حیاتی کارکرد آن محسوب شده و با توانی بیشتر از 400 وات ساخته می‌شود. سیستم تولیدی موتور مثل تمام دستگاه‌های برقی از بالشتک و آرمیچر مسی و از یک روتور تشکیل شده اما قدرت چرخش و دور بالایی دارد. ضمن اینکه عمر مفید طولانی نیز از موارد مهم در ساخت موتور یک بلوور است.
سر شفت فلزی موتور در یک بلوئر خانگی اغلب به یک پروانه متصل می‌گردد. از آنجا که قدرت تحمیلی برای تولید و هدایت جریان باد در بلوئر بسیار مهم است، در اکثر بلوورها سر محور مستقیم به پروانه وصل بوده تا کار انتقال قدرت بدون هیچ تسمه و واسطه‌ای انجام شود. پره پروانه نیز با مکانیزم طراحی توربین یعنی با راندمان بسیار بالا و زاویه خاص ساخته می‌شود تا بهترین فشار و سرعت باد در کمترین دور تولید شود.
این قطعه معمولا در مدل دمنده خانگی وجود ندارد و بیشتر جزو وسایل بلوئر صنعتی است. اما در برخی مدل‌ها که کار جمع کردن و مکیدن ضایعات در آن اولویت بیشتری دارد، فیلتر کاغذی و غبار گیر نیز گذاشته می‌شود تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.
محلی برای جمع آوری ذرات که هنگام کار در حالت مکش بر روی بسیاری از دستگاه های بلوور قابل نصب است. معمولا در مدل‌های بلوور عمومی یک کیسه گرد و غبار به قسمت پشتی یا دمنده دستگاه وصل می‌شود تا هنگام مکیدن هوا، این اشیاء و ضایعات در آن قرار بگیرند. این قطعه برای مکنده خزان روب و بلوور برگ جمع کن بسیار کاربرد دارد.
یکی از بخش‌های مهم دیگر بلوور خانگی، نازل با لوله‌های آن است. در اکثر محصولات یک لوله لاستیکی یا پلاستیک فشرده ساده نسبتا بلند همراه با دستگاه بلوئر ارائه می‌شود. این لوله در هر دو سمت مکش و دمش بدنه قابل نصب بوده و باعث جمع‌آوری دقیق تر و متمرکز کردن باد خروجی خواهد شد. با نصب لوله به سمت ورودی هوا، دستگاه بلوور به مکنده تبدیل شده و با نصب روی قسمت دمش و خروجی، دستگاه بلوئر حالا یک دمنده باد خواهد بود. اما غیر از این لوله معمولی، نازل و سری‌های مختلفی چون نازل سر تخت، نازل نوک تیز و غیره ... هم امکان تهیه و نصب به دستگاه را دارند. ضمن اینکه خرطومی منعطف و بلند قابل نصب به کیسه نیز از جمله لوازم جانبی دیگر برای جانشینی لوله و نازل است.
برای جواب به سوال بلوور چی بخرم باید کاربرد بلوورهای عمومی و شخصی که بسیار گسترده است را بدانید. چرا که بطور دقیق می‌توان این کاربری‌ها را به موارد مختلف تقسیم بندی کرد.
زدودن غبار و خاک از روی قطعات کوچک و ظریف و غیر قابل دسترس برای گردگیری، مثل کیت‌های الکترونیکی، داخل کیس‌های کامپیوتر و سرورها و تلویزیون، مدارهای الکتریکی بیرونی و داخلی، لوستر روشنایی، درزهای ریز و کوچک کمد و کابینت، شیارهای شوفاژ و پکیج‌های حرارتی و ... از جمله این موارد است
کاربری دوم به پخش کردن و پاکسازی گرد و خاک سطوح صاف و پارچه‌ای مثل پرده، پتو، میز، نایلون‌های بزرگ، تخت و اجسام چوبی و حساس به آب که امکان شستشو ندارند مربوط می‌شود.
برای موارد سوم می‌توان به جمع کردن ذرات و خاک باغچه، انباشه کردن برگ‌های خشک و شاخه‌ها، تمیز کردن ماشین چمن زن بعد از انجام چمن زنی و همچنین جمع کردن چوب اره و تراشه‌ها در کارگاه نجاری و بعد از چوب بری اشاره کرد.
ضمن اینکه بلوور خودرو هم برای تمیز کردن درزها، اتاقک، داشبورد و صندوق عقب ماشین‌های سواری و ... استفاده می‌شود.
بلوور اگر چه دستگاه به ظاهر ساده و معمولی است که گویی تنها باد می‌زند، اما همین دستگاه ساده در صورت استفاده نادرست و رعایت نکردن نکات ایمنی می‌تواند خطر آفرین باشد.
بلوئر سرعت چرخش بالا و توان خروجی هوای زیادی دارد و یک وسیله برای سرگرمی و بازی نیست! هیچوقت این دستگاه را در اختیار بچه‌ها و افراد ناتوان قرار ندهید!
از استفاده مدل‌های برقی و شارژی برای سطوح خیس و آغشته به آب خودداری کنید. پرتاب قطرات آب ممکن است به دستگاه آسیب بزند و لوازم برقی آن را بسوزاند.
با خروجی باد لوله و نازل شوخی نکنید! به هیچ عنوان سر بلوئر را هنگامی که روشن است به سمت سر و صورت و خصوصا چشمان کسی نگیرید چرا که امکان آسیب زدن به فرد بسیار بالاست.
استفاده از ماسک، دستکش، عینک محافظ، گوش نویز گیر و کلاه به خصوص برای کارهای با گستردگی و تایم کاری طولانی اکیدا توصیه می‌شود.
بسیار از بلوورها مناسب استفاده در شرایط مرطوب، زیر آب و باران نیستند. هم کارایی آنها پایین می‌آید و هم امکان آسیب به قطعات داخلی وجود دارد.
شاید فکر کنید که بسیاری از این کارهای اشاره شده را می‌توان با جاروبرقی انجام داد پس دلیل خرید بلوور چیست؟ خب بهتر است بدانید که تمیزکاری تمام قطعات و لوازم و برخی کارهای دیگر با یک جاروبرقی قابل انجام نیست. مثلا قطعات کامپیوتر را نباید با جاروبرقی پاک کرد چرا که امکان صدمه زدن به قطعات آن وجود دارد. ضمن اینکه مکانیزم تولید باد مکشی در جارو برقی از نوع وکیومی و کنترل شده مخصوص کشیدن سطح محدود و موضعی آشغال‌هاست؛ برای همین قدرت پخش باد و تاثیر گذاشتن بر خاک و گرد و غبار روی سطوح گسترده مثل یک بلوئر را اصلا ندارد.
هنگام خرید بلوور خانگی به چند نکته حیاتی باید توجه کرد. یکی از آنها میزان دمندگی بلوور و قدرت پخش باد خروجی دستگاه است؛ موتور دمنده و مکنده خانگی از 400 وات تا بالای 2000 وات در بازار وجود دارد و همچنین پخش باد از حدود 2 متر مکعب در دقیقه به بالاتر، بازه انتخابی مناسبی را در اختیار خریداران بلوور قرار می‌دهد.
شارژی و برقی بودن آن نیز هر کدام مزایا و معایب خود را خواهند داشت. نوع شارژی خطر تمام شدن باتری و کم شدن راندمان را دارد اما امکان حمل و بردن بلوور پرتابل به تمام نقاط سطح کاری میسر است که برای یک بلوئر نقطه قوت بزرگی به حساب می‌آید.
سرعت خروجی خوب و داشتن دیمر و امکان تنظیم سرعت نیز از جمله آپشن‌های قابل توجه و کاربردی برای دمنده و مکنده بادی است. دور این دستگاه‌ها در تیپ بلوور خانگی معمولا از حدود 10000 دور در دقیقه به بالاتر بوده که سرعت بالایی محسوب می‌شود. ضمن اینکه میزان صدای دستگاه مکنده دمنده خانگی نیز نکته قابل تاملی است؛ اگر چه اکثر بلوورها صدای کمی ندارند اما دیمر می‌تواند در سرعت پایین این صدا را کم کند.
قابلیت نصب انواع نازل، لوله و خرطومی در کنار امکان نصب و برداشتن راحت کیسه گرد و غبار با قابلیت شستشو و همچنین دارا بودن فیلتر داخلی نیز از دیگر نقاط قوت یک بلوور خانگی محسوب می‌شود.
در نهایت ذکر این نکته ضروری است که برای ساخت قویترین بلوور خانگی شرکت‌های زیادی از سال‌ها پیش دست به کار شده و برخی از عالی ترین محصولات را تولید کرده اند. هر چند که مثل خیلی از دستگاه‌ها و ابزارها نمی‌توان مدلی خاص را از همه برتر نامید، اما برای اشاره به بهترین مارک بلوور در بازار می‌توان به بلوور رونیکس، بلوور توسن، بلوور ماکیتا و ... اشاره کرد که سابقه درخشانی از حضور در این عرصه دارند.
شما می‌توانید برای خرید انواع بلوور (دمنده و مکنده) با بهترین کیفیت از برندهای معتبر و با ضمانت و اصالت کالا به همراه گارانتی رسمی شرکتی به سایت ابزارآچار مراجعه فرمایید.
