به ابزار یا آچاری که برای بستن پیچ و مهره ها با میزان مشخصی از گشتاور بکار گرفته می شود آچار ترکمتر، گشتاور سنج یا تورک رنچ (torque wrench) می گویند و یکی از ابزارهای بسیار لازم و ضروری در صنایع خودروسازی، کشتی سازی و کلیه صنایع ساختمانی و عمرانی می باشد که در سایزهای مختلف و اندازه های گوناگون و با بازه های گشتاور متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان مثال برای بستن سرسیلندر خودروها نیاز به استفاده از ترکمتر است زیرا مقدار گشتاور یا تورک پیچ های سرسیلندر بسیار دقیق بوده و سیستم بستن این پیچ ها کاملا محاسبه شده است. استفاده از ترکمتر این امکان را بوجود می آورد که پیچ های سرسیلندر به مقدار کافی محکم شود و از بسته شدن بیش از حد یا بسته نشدن کافی جلوگیری می کند. علاوه بر پیچ های سرسیلندر در بسیاری دیگر از انواع پیچ و مهره ها که در صنایع مختلف استفاده میشوند برای بسته شدن نیاز به گشتاور کاملا مشخص دارند که اینکار توسط انواع ترکمتر انجام می شود.
ترکمتر ها نیز مانند سایر ابزارهای اندازه گیری دارای انواع مختلفی می باشند که به طور مختصر به توضیح هر یک از انواع آنان می پردازیم.
یکی از ساده ترین انواع ترکمتر است که بوسیله یک نشانگر بلند یا به اصطلاح شاهین که به انتهای آچار ترکمتر متصل شده و نوک آن موازی با نوک آچار ترکمتر روی یک صفحه ی درجه بندی شده به حرکت در میاید و میزان گشتاور یا تورک را نمایش می دهد. ترکمترهای شاهینی یکی از اولین و ساده ترین ترکمترهای موجود هستند که نسبت به انواع دیگر آن از دقت کمتری برخوردار است و البته نسبت به ترکمترهایی که روی دریل یا پیچ گوشتی های برقی یا شارژی نصب می شود بیشتر است.
ترکمتر های ساعتی نیز یکی دیگر از انواع ترکمتر است که مقدار گشتاور را روی یک صفحه ساعتی با عقربه نشان میدهند و به لحاظ دقت از ترکمتر های شاهینی دقیق تر هستند و در درایو ها و بازه های گشتاور گوناگونی وجود دارند.
ترکمتر تقه ای نوعی دیگر از ترکمتر است که به دلیل صدای تقه ایی که پس از رسیدن به میزان گشتاور تنظیم شده از آن به گوش میرسد و به ترکمتر تقه ایی معروف شده. ترکمتر های تقه ایی پس از رسیدن به حداکثر مقدار گشتاور تنطیم شده با صدای تقه ی قابل تشخیص به اصطلاح رد کرده و گشتاور بیشتری را اعمال نمی کند. تنظیم گشتاور در این ترکمترها کمی مشکل تر از انواع دیگر است و تقریبا به صورت ورنیه تنطیم می شود ولی دقت به نسبت خوبی دارند و برای کلیه کارهای عمومی کاملا مناسب هستند.
ترکمترهای کرنومتری یکی از بهترین انواع ترکمتر به لحاظ راحتی استفاده هستند که با فشار دادن انتهای دسته ترکمتر و چرخاندن آن میتوان براحتی میزان گشتاور را روی آن تنظیم کرد. ترکمتر های کرنومتری نیز در بازه های متفاوتی وجود دارند که بسته به نیاز و مقدار گشتاور مورد نیاز بازه ی گشتاور مناسب را میتوانید براحتی انتخاب نمایید.
نمایش ترکمتر دیجیتال همانطور که از نام آن مشخص است به صورت نمایشگر دیجینتالی بوده و از پرطرفدارترین نوع ترکمتر است که حتی تنطیم آن نیز بوسیله دکمه و از طریق اعداد روی نمایشگر امکان پذیر است و منبع تغذیه آن باتری است که براحتی در دسترس می باشد.
در بین ترکمتر های دیجیتال، آداپتورهای ترکمتر دیجیتال نیز وجود دارند که فقط یک قسمت محاسبه گر میزان گشتاور درآن وجود دارد و دیگر قسمت ها مانند دسته و میله در آن حذف شده و میتوان ان را روی هر دسته بکس، دسته بکس کشویی، رابط بکس و دسته جغجغه نصب کرد و کار ترکمتر را انجام داد. منبع تغدیه این آداپتور ها نیز باتری بوده و از طریق نمایشگر می توان میزان گشتاور را مشاهده کرد و گشتاور را تنظیم کرد.
ترکمتر جغجغه به لحاظ ظاهری کاملا شیبه به آچار بکس جغجغه است و مکانیزیم کاری آن و صدای کار کردن آن نیز مانند دسته جغجغه است که یکی دیگر از انواع پرفروش و پر طرفدار آچار ترکمتر است
کلیه ترکمترهایی که در بالا به آنها اشاره شد تماما جزء ترکمتر های دستی بودند که به عنوان آچار ترکمتر نیز از آنها نام برده می شود و مانند آچار های دستی دیگر از آنها استفاده می کنند. در ادامه به معرفی سه نوع مکانیزم دیگر ترکمتر خواهیم پرداخت که متفاوت از این اچار ترکمتر های دستی هستند.
ترکمتر بادی نیز یکی از انواع ترکمتر است که به وسیله باد یا هوای فشرده تولید شده توسط پمپ باد یا کمپرسور باد راه اندازی شده و در واقع منبع تغذیه آن باد و هوای فشرده است. ترکمتر بادی کاری شبیه به بکس بادی انجام می دهد با این تفاوت که ترکمتر بادی قابلیت تنظیم میزان گشتاور را دارد و می توان گشتاور مورد نیاز را در آن تنظیم کرد و کار بستن پیچ و مهره ها را با تورک مشخص انجام داد؛ قابل ذکر است در برخی مدلهای بکس بادی ها نیز قابلیت تنظیم گشتاور وجود دارد ولی صرفا برای محدود کردن گشتاور که برای بستن پیچ های ضعیف تر فشار زیاد از حد وارد نشود و به هیچ عنوان قابلیت تنطیم گشتاور دقیق را ندارند. در حالی که ترکمتر بادی علاوه بر توانایی باز و بسته کردن پیچ و مهره قابلیت تنظیم دقیق گشتاور را دارد.
غالبا ترکمتر های بادی در مواردی استفاده می شوند که تورک یا گشتاور مورد نیاز به قدری زیاد است که خارج از محدوده توان ترکمتر های دستی است. به عنوان مثال در صنایعی مانند کشتی سازی، صنایع فولاد، صنایع پتروشیمی و ... که پیچ و مهرهای با سایز بسیار بالا و گشتاورهای بسیار بالا استفاده می شوند و البته نیاز به محاسبه و تنظیم گشتاور دقیق می باشد از ترکمتر بادی استفاده میکنند که توان آنها بسیار بالا بوده و حتی می توانند تا 80 هزار نیوتن متر گشتاور را نیز تحمل کنند در حالی که ترکمتر های دستی حداکثر تا حدود 3 هزار نیوتن متر گشتار را یا کمی بیش از این مقدار را تحمل می کنند.
ترکمتر هیدرولیکی نیز مانند ترکمتر های بادی برای استفاده در صنایع سنگین و مواردی که از پیچ و مهره های با گشتاور بالا استفاده میکنند بکار گرفته می شود و حتی از ترکمتر های بادی نیز قدرتمند تر و توان تنطیم گشتاور های بیشتری را نیز دارند. استفاده از ترکمترهای هیدرولیکی می تواند در مکان هایی که باد و هوای فشرده برای راه اندازی ترکمتر بادی وجود ندارد ساده تر بوده و از انعطاف بیشتری برخوردار است.
ترکمتر های برقی و شارژی نیز مانند انواع دیگر آن کار تنطیم گشتاور برای باز و بسته کردن پیچ را انجام می دهند و نمونه بسیار معمول انواع ترکمتر شارژی ترکمتر هایی است که بر روی دریل شارژی یا پیچ گوشتی شارژی قرار دارند. حتما توجه کردید که روی گلویی دریل شارژی و پشت سه نظام آنها یک حلقه تنطیم شونده با تعدادی عدد قرار گرفته که این حلقه دقیقا همان ترکمتر دریل شارژی است که با تنظیم آن روی اعدادی که نوشته شده است می توانید میزان گشتاور را تنظیم نمایید و هرچقدر عدد بیشتری را انتخاب نمایید می توانید گشتاور بیشتری را تنظیم کنید و با گشتاور بیشتری پیچ و مهره را ببندید.
اجزای ترکمتر دستی
ترکمتر از چند قسمت اصلی تشکیل شده که هنگام بستن و باز کردن پیچ کار مشخصی انجام می دهند.
درایو ترکمتر
بدنه ترکمتر
مکانیزم تنظیم گشتاور
نشانگر ترکمتر
دسته ترکمتر
درایو ترکمتر بر اساس درایو استاندارد انواع بکس و آچار بکس تعیین می شود که به طور معمول از ¼ اینچ شروع شده و تا سایزهای ⅜ ، ½ ، ¾ و 1 اینچ وجود دارند و انواع آچار بکس تکی، رابط بکس و سری بکس به ترکمتر متصل میشود و کار بستن و باز کردن پیچ و مهره را بوسیله اچار ترکمتر انجام می دهد.
بدنه ترکمتر معمولا از فولاد ابزار تولید میشود مانند فولاد های کروم وانادیوم تا استقامت لازم را برای اعمال فشار و گشتاور های زیاد را داشته باشد
مکانیزم های مختلفی برای تنظیم گشتاور در ترکمتر ها استفاده می شود که از آن جمله میتوان به ترکمترهای شاهین دار ، تقه ایی ، کمرشکن ، جغجغه ایی و هرزگرد و... که هرکدام از اینها نسبت به قیمت و کاربرد آن برای کارهای مختلفی مناسب هستند.
دسته ترکمتر نیز در اندازه های مختلفی ساخته میشود مانند ترکمتر های دسته بلند و کوتاه و ...
ترکمتر نیز مانند کلیه ابزار های اندازه گیری دقیق ممکن است از تنظیم خارج شده و به اصطلاح از کالیبره خارج می شود و نیاز دارد دوباره کالیبره شده و تنظیم شودو کالیبره کردن ترکمتر نیز کار راحتی است و می توان و به وسیله یک تستر ترکمتر این کار را انجام داد. ابتدا یک مقدار گشتاور را روی ترکمتر تنظیم می کنید و بوسیله تستر ترکمتر آن مقدار را اندازه گیری می کنید و اگر مقدار گشتاور ترکمتر با میزان گشتاوری که روی تستر نمایش داده می شود یکسان بود ترکمتر شما کالیبره است و تنظیم آن درست است.
مارک ترکمتر و شرکت های معتبر تولید کننده ترکمتر
در ابزارآچار انواع ترکمترها با بهترین برندها وجود دارند مانند ترکمتر هازت آلمان، ترکمتر گدور آلمان، ترکمتر ترکلیدر انگلستان، ترکمتر لایت ژاپن، ترکمتر جانزوی تایوان، ترکمتر فورس تایوان که علاوه بر این برندها و مارک ها می توانید کلیه ترکمترهای موجود در بازار مانند انواع ترکمتر بادی ، ترکمتر هیدرولیک و ... را با بهترین برندها و مارک ها از ابزار مارکت فروشگاه اینترنتی ابزار و یراق خریداری نمایید و با ارسال رایگان در سراسر ایران تحویل بگیرید.
ابزارآچار در خرید انواع ترکمتر و دیگر ابزار آلات و یراق به شما ضمانت اصلی بودن ارائه میدهد.
