یک جعبه ابزار یا به انگلیسی Tool Box که گاهی به آن قفسه نگهدارنده ابزار، محفظه ابزار، جعبه کار ابزار و ... نیز گفته می‌شود، به صورت عمومی به جعبه‌ای با شکل استاندارد، معمولا دسته دار از جنس فلز، پلاستیک و یا چوب اشاره دارد که انواع ابزارآلات دستی در آن قرار داده شده و برای جابجایی و نگهداری این ابزارها استفاده می‌شود. جنس بدنه این جعبه جدا از قدیمی و جدید بودن آن، به کاربری نیز ربط دارد. در زمان‌های گذشته و در ابتدا یک جعبه ابزار قدیمی تنها از جنس چوب ساخته می‌شد؛ اما امروزه یک جعبه ابزار چوبی معمولا فقط به نجاری و پروژه و کارهای چوبی مربوط است. حسن جعبه ابزار این است که غیر از مدل‌های آماده در بازار، هر آدم دست به آچاری می‌تواند یکی از آنها را نیز برای خود بسازد؛ اما مدل‌های از قبل تولید شده توسط سازندگان وکارخانجات حرفه‌ای با ابعاد دقیق‌تر، محفطه‌های داخلی مخصوص، بدنه ضد آب، ساخت بهتر و کارایی بسیار با کیفیت‌تری دارند.
در بازار این روزها جنس این محصول از فلز و پلاستیک ساخته می‌شود که هر کدام معایب و مزایای خود را داشته و در بخش انواع جعبه ابزار به آنها اشاره خواهیم کرد. تقریبا همگی جعبه ابزارهای جدید حالا درب دارند و سال‌های زیادی از روزگاری که این محصولات درب و قفل نداشتند گذشته است. غیر از درب و چفت بسته شدن، جعبه ابزارها دیگر نه فقط یک سطح و یک محفظه، که دارای چند طبقه و محفظه برای جایگذاری انواع مختلف ابزارآلات دستی هستند. جایگاه‌هایی که بصورت ویژه برای یکسری ابزار خاص کوچک، بزرگ، مصرفی و ... طراحی می‌شوند و به کاربر آزادی عمل و راحتی استفاده بسیار زیادی می‌دهند. محل مخصوص ابزارهای بزرگ مثل چکش، سوهان، انبرها و ... یا محل کوچکتری برای پیچ گوشتی‌های کوچک، انواع مته و سر دریل، محصولات مصرفی مثل میخ و پیچ و ... از جمله این محفظه‌ها هستند. امروزه ابعاد کلی، تعداد طبقه و نوع کاربری یک جعبه ابزار جزو اصلی‌ترین نکات مهم خرید و انتخاب است و معمولا این جعبه‌ها با توجه به طول‌شان از هم جدا می‌شوند. تغییر اندازه‌ی طول، عرض و ارتفاع گنجایش یک جعبه ابزار را نیز تغییر می‌دهد و یک خریدار بنا به نیاز خود باید هنگام خرید به این اعداد توجه کند.
مثل تمام ابزارهای عمومی و صنعتی دیگر، جعبه ابزارها نیز انواع خاص خود را دارند. جنس و کاربری این انواع آنقدر متفاوت است که گاهی اوقات از مدل خاص یک جعبه ابزار نمی‌توان برای کار دیگری استفاده کرد. در ادامه به بررسی چند مدل از این محصول می‌پردازیم.
آشناترین نوع جعبه ابزار دستی که با ظاهری کلاسیک اما با جنس‌های مختلف فلز ساخته می‌شود و به نوعی پرفروش‌ترین آن در بازار محسوب می‌شود. جعبه ابزار فلزی یک طبقه، دو طبقه و سه طبقه با بدنه محکم و درب با کیفیت، استحکام بیشتری نسبت به نوع پلاستیکی و چوبی داشته و مخصوص استفاده تخصصی‌تر، سنگین‌تر، مصارف کارگاهی و ... است. جعبه ابزار فلزی در ابعاد استاندارد و اغلب در طول‌های 25 تا 60 سانتیمتر ساخته شده که هر کدام از آنها مناسب حمل تعداد مشخص و محدودی از ابزارهاست. جنس این گروه از فولاد، آهن، استیل و آلومینیوم بوده و نوع فولادی از استحکام بالایی برخوردار است. معمولا یک جعبه ابزار فلزی با کیفیت، بدنه خارجی و داخلی با روکش رنگ ضد خش و کوره‌ای دارد و این لایه از آسیب‌های احتمالی درونی و بیرونی جلوگیری خواهد کرد؛ ضمن اینکه طبقات و دسته آن نیز با پرچ‌های محکم فلزی به یکدیگر اتصال پیدا کرده تا عمر مفید زیادی داشته باشد. دسته یک جعبه ابزار فلزی نیز گاهی دارای روکش ارگونومیک پلاستیکی و لاستیکی برای حمل راحت‌تر است.
نوع بعدی از گروه جعبه ابزار دستی که رقیب اصلی محبوبیت جعبه ابزار فلزی در فروشگاه‌هاست به نوع پلاستیکی آن می‌رسد. تمام نکات ابعاد یک جعبه فلزی برای یک جعبه ابزار پلاستیکی نیز صادق بوده اما به طور کلی این دسته سایزهای کوچکتری نسبت به فلزی دارند. طبعا جعبه ابزار پلاستیکی مقاومت کمتری به نوع فلزی داشته و از عمر مفید پایین‌تری برخوردار است؛ اما وزن بسیار سبک‌تر و امکان طراحی و ساخت با انعطاف بیشتر از جمله نقاط قوت یک جعبه ابزار پلاستیکی به حساب می‌آید. از آنجا که سازندگان امکان و توانایی سفارشی‌سازی بیشتری در جنس پلاستیک دارند، برای همین جعبه ابزار پلاستیکی نسبت به فلزی از محفظه‌های درونی بیشتر و متنوع‌تری بهره برده و حتی لولا و چفت آن نیز از پلاستیک ساخته می‌شود. این گروه بیشتر مخصوص مصرف خانگی بوده و اگر ابزارها چندان سنگین نباشند، جعبه پلاستیکی انتخابی ایده آل خواهد بود. در مدل‌های با کیفیت جنس آنها از پلاستیک ABS و نشکن بوده و سایزهای جعبه ابزار پلاستیکی در بازه 20 تا 50 سانتیمتر ساخته می‌شود.
مدل خاص‌تری از جعبه ابزار که برای مصارف فوق سنگین و حرفه‌ای تولید می‌شود. جعبه ابزار کشویی شبیه به یک میز کشو دار چند طبقه بوده و هر طبقه آن دسترسی خود را دارد. سایز این گروه معمولا بزرگ و دارای طول، عرض و ارتفاعی به اندازه دو یا چند برابر یک جعبه ابزار دستی است. این گروه که به آنها جعبه ابزار چرخدار و قفسه ابزار نیز می‌گویند با کمک چهار چرخ جداگانه و گردان 360 درجه جابجا شده و به دلیل وزن زیاد، بلند کردن آنها بصورت دستی امکان پذیر نیست. جنس این گروه همیشه فلزی و از فولاد درجه یک و بسیار مستحکم با عمر مفید طولانی ساخته می‌شود. بخش‌های مختلف کارخانه‌های صنعتی و کارگاه‌های حرفه‌ای و بزرگ از جعبه ابزار کشویی استفاده می‌کنند و اندازه طول محفظه این گروه جعبه ابزار چرخ دار از 60 سانتیمتر تا یک متر و حتی بالاتر از آن نیز وجود دارد.
نقطه مقابل مدل قبلی، جعبه ابزار مخصوص چیدمان و ارگانایز است. کوچکترین جعبه ابزارهای موجود در بازار که تنها برای چیدن و منظم کردن کالاها و وسایل کوچک مصرفی و غیر مصرفی کاربرد دارد. یک جعبه ابزار ارگانایزر از باکسی معمولا پلاستیکی بصورت جدول‌بندی شده ساخته می‌شود که این جدول و محفظه‌ها بنا به مدل جعبه ابزار یا ثابت بوده و یا قابل جداسازی، بیرون آوردن از جعبه و دارای امکان تغییر چیدمان خواهند بود. از ارگانایزرها همانطور که از نامش پیداست برای خلوت کردن و منظم کردن میز کار استفاده شده و انواع ابزارهای ریز و کوچک مثل مته، سر پیچ گوشتی، بکس و بیت و لوازم مصرفی مثل میخ، سوزن پرچ، پیچ، رولپلاک، مهره و ... را در آن جای می‌دهند. ابعاد این گروه کوچکتر از موارد قبلی و با طول‌های 15 تا 30 ساخته می‌شود و وزن بسیار سبکی نیز دارند. ضمن اینکه در این گروه برخی قفسه‌های بزرگ ارگانایزر به صورت کابینت نیز ساخته می‌شود که دارای کشوهای متعدد کوچک برای نگهداری انواع لوازم ریز و به خصوص ابزارهای مصرفی الکترونیکی مثل خازن، دیود، فیوز و... بوده که مناسب کارگاهای تعمیرات الکترونیک، لوازم کامپیوتری و غیره ... است. گاهی برخی از سازندگان به علت نیاز کاربران این مدل را با جعبه ابزار پلاستیکی ترکیب کرده و در ساخت جعبه پلاستیکی چند طبقه، یک طبقه جداگانه برای ارگانایزر طراحی می‌کنند.
قدیمی ترین جعبه ابزار که امروزه استفاده و استقبال چندان زیادی ندارد نوع چوبی است. جعبه ابزار چوبی بصورت درب دار یا بدون درب ساخته شده و معمولا در کارگاه‌های نجاری به عنوان جعبه کنار دست استاد کار استفاده می‌شود. ضد آب نبودن، استهلاک زیاد، ضخامت و زمختی بیشتر و در عین حال وزن نه چندان سبک نسبت یه یک جعبه ابزار پلاستیکی از معایب این دسته بوده و تولید آن در بین سازندگان حرفه‌ای و صنعتی امروز تقریبا به صفر میل کرده است اما برخی نجاران و تولیدکنندگان انحصاری‌تر همچنان به ساخت جعبه ابزار چوبی ادامه می‌دهند.
همانند تمام محصولات و ابزارآلات، خرید جعبه ابزار نیز رعایت برخی نکات خاص خود را می‌طلبد. به طور کلی می‌توان این نکته‌ها را در چند دسته تقسیم کرد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.
یکی از مهمترین تصمیمات در خرید جعبه ابزار جنس انتخابی و ساخت آن است. فلزی یا پلاستیکی بودن تفاوت چشمگیری در کاربری دارد. در هر صورت انتخاب هر کدام، به کیفیت ساخت ورق‌های بکار رفته دقت کنید و جنس و نوع آن ورق را از فروشنده و سازنده بخواهید. به ضخامت ورق بکار رفته دقت کرده و در موارد فلزی حتما به یاد داشته باشید که ضد زنگ، خوردگی و خش باشد. ضمن اینکه یک جعبه ابزار با کیفیت با هر جنسی، ضد ضربه و ضد آب بوده و گاهی ضد نفوذ گرد و غبار نیز ساخته می‌شود. در فلزی‌ها فولادی و استیل بودن اهمیت داشته و در نوع پلاستیکی یک جعبه ابزار ABS و نشکن سال‌های بیشتری در کنارتان خواهد بود. انتخاب جنس ارتباط مستقیم به وزن داشته و اگر کاربری خانگی مد نظرتان است و نمی‌خواهید سنگینی زیادی را متحمل شوید به سراغ جعبه ابزار پلاستیکی بروید.
در بحث ابعاد همانطور که گفته شد اول طول و بعد عرض و ارتفاع اهمیت دارد. هر چه طول یک جعبه ابزار بلندتر باشد، گنجایش آن برای ابزارهای بزرگتر بیشتر بوده و البته وزن آن نیز بیشتر خواهد شد. عرض و ارتفاع نیز با توجه به طول تغییر خواهند کرد. مورد بعدی در ابعاد به طبقات می‌رسد؛ در واقع امروزه بسیاری از مشتریان به دنبال یک جعبه ابزار کلاسیک تک محفظه نیستند؛ بلکه چند طبقه بودن آن کمک بزرگی به جای دادن وسایل بیشتر و دسترسی راحت‌تر خواهد کرد. طبقات یک جعبه ابزار دو طبقه یا بیشتر معمولا بصورت کشو و اسلایدی ساخته شده و با باز کردن درب اصلی و کشیدن دو بازو به دو طرف، تمام طبقات و محفظه‌ها در دسترس خواهند بود. قسمت زیرین برای ابزارهای بزرگ و بالایی‌ها برای وسایل کوچک در نظر گرفته می‌شوند. گاهی و البته بیشتر در مدل‌های پلاستیکی، این طبقات قابل جداسازی بوده و می‌توان به طور کامل یک طبقه را بیرون گذاشت.
نکات مهم بعدی به کاربری آن می‌رسد. حتما لزومی ندارد بزرگترین و سنگین‌ترین جعبه را بخرید؛ بلکه به نوع استفاده‌تان نگاه کرده و بببنید تنوع و گستردگی ابزارهایی که موجود دارید چقدر است. به آپشن‌های جعبه ابزار مثل نحوه بسته شدن، چفت شدن قفل و قابلیت سفارشی‌سازی آن نیز توجه کنید؛ امکان جابجا کردن کشوها، محفظه‌ها (به خصوص در مدل ارگانایزر) و چیدمان ابزارها به دلخواه از جمله موارد مهم برای انتخاب خواهد بود.
ساده بودن جعبه ابزار کمک می‌کند تا نگهداری این محصول چندان سخت نباشد. مثل تمام افراد منظم و با مسئولیت، بهتر است هر چند وقت یکبار جعبه ابزار خود را خالی کرده، بعد از تمیزکاری توسط دست، پارچه و یا فشار باد، ابزارها را در جای خود قرار دهید.
برای نمونه‌های فلزی می‌توانید از رنگ و پوشش‌های استاندارد برای تعمیر نقاط آسیب دیده استفاده کنید. جعبه ابزار را همواره از حرارت و از نور آفتاب دور نگه دارید. رطوبت و آب نیز برای این محصول خوب نیست و امکان زنگ زدگی و خوردگی در نوع فلزی وجود دارد.
هرگز یک جعبه ابزار را بیش از حد پر نکنید. سنگینی زیاد علاوه بر سختی در حمل توسط کاربر، به قطعات، کشوها، پرچ و دسته جعبه ابزار ضربه خواهد زد و عمر آن را کوتاه خواهد کرد.
در آخر ذکر این نکته ضروری است که متنوع ترین و بهترین جعبه ابزارهای بازار با عالی ترین کیفیت و جنس مرغوب را با ضمانت اصالت و سلامت فیزیکی کالا می‌توانید از گروه جعبه ابزار سایت ابزارآچار تهیه کنید.
