صنعت فولاد شاخه‌ای از اقتصاد است که متعلق به صنایع سنگین است و به تولید فولاد و تا حدی توزیع فولاد تولیدی می‌پردازد, صنعت فولاد به عنوان یک بخش اقتصادی از حدود نیمه دوم قرن نوزدهم توسعه یافت، زمانی که به عنوان بخشی از انقلاب صنعتی، پیشرفت فنی و استفاده از فن آوری های جدید، تولید فولاد را از کوره های کوچک آهنگری و آسیاب های چکشی به کارخانه های آهن منتقل کرد. در نتیجه، صنعتی شدن به طور قطعی پیشرفت کرد. صنعت فولاد امروزه همچنان یک عامل مهم اقتصادی است.اهمیت یک صنعت برای یک اقتصاد ،باعث شناسایی شاخص های معمولی مانند سهم آنها در اشتغال یا در کل تولید اقتصادی می شود . صنعت فولاد زمانی می‌تواند کاملاً در خدمت اهداف توسعه صنعتی قرار گیرد که توسعه زیربخش‌ها و انواع خاص محصولات آن با توجه به استراتژی توسعه صنعتی و اولویت‌های تعیین شده توسط آن صورت گیرد.
صنعت فولاد محصولات اولیه تولید می کند (به عنوان مثال نوار پهن داغ، آهنگری، ورق فلزی، ریل، محصولات بلند، سیم، لوله) که به محصولات نهایی تبدیل می شوند. مواد فولادی به عنوان یک تکیه گاه سازه، به عنوان مثال در ساخت و ساز ساختمان، مهندسی مکانیک یا ساخت وسایل نقلیه استفاده می شود.در نتیجه اختلال در عرضه فولاد به ناچار منجر به توقف تولید در صنایع کوچک می شود. در ایران مالکیت واحدهای فولاد دولتی است . حمل و نقل،برای صنعت فولاد اهمیت ویژه‌ای دارد و گسترش آن بدون توسعهء حمل و نقل در زمینه‌های مورد نیاز امکان‌پذیر نخواهد بود.این صنعت انرژی‌بر است، لذا کشور ما در تولید فولاد از مزایای بسیاری برخوردار است.در دراز مدت،آلودگی محیط زیست از مسائل مهم مطرح در فولاد است و در شرایط فعلی و در کوتاه مدت مانعی برای توسعه آن محسوب نمی‌گردد.به‌طور خلاصه با وجود این که فعالیت صنعت از دیدگاه بخش خصوصی چندان مطلوب نیست ولی جامعه نگرش مناسبی به توسعهء صنعت از خود نشان می‌دهد.سابقه تولید فرآورده‌های آهنی در ایران به قرن چهاردهم قبل از میلاد بازمی‌گردد.با این وجود،توسعه اصلی صنعت فولاد مربوط به دهه‌های اخیر است.صنعت فولاد از جمله صنایعی است که در طول تاریخ پایه و محور توسعه صنعتی کشورها بوده است و گذشته از ویژگی فنی،از نظر اقتصادی،اجتماعی و حتی سیاسی نیز حائز اهمیت است.کشور ما اکنون شرایط حساسی را می‌گذراند؛ مشکلات مربوط به تحریم ها بر اقتصاد کشور سنگینی می‌کند. بنابراین آینده توسعه صنعت نیز با ابهاماتی مواجه است. واحدهای فعال صنعت فولاد در حال حاضر عبارتند از: 1-گروه ملی صنعتی فولاد(اهواز) 2-کارخانه ذوب‌آهن اصفهان 3-شرکت نورد و لوله اهواز 4-شرکت نورد و تولید قطعات فولادی 5-مجتمع فولاد اهواز 6-شرکت نورد و پیچ(کرمانشاه) 7-مجتمع فولاد مبارکه 8-فولاد آذربایجان.
در مورد اهمیت صنعت اولیه در توسعه اقتصادی
استخراج فولاد از معدن، فرآیند تولید و ریخته گیر فولاد خام، اجرای عملیات ثانویه و نورد فولاد و در پایان مرحله مصرف و فروش، در تمامی این مراحل برای جریان داشتن فرآیند اجرایی نیاز به نیروی انسانی کارآزموده و آگاه است.استفاده از صنعت فولاد می‌تواند به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد شغل نماید. به عنوان مثال صنایع فولاد مبارکه اصفهان با رقم قابل توجه 350 هزار نفر نیروی مشغول به کار را در کشور شامل می‌شود.در کنار تمامی این عوامل اجرایی، قسمت آموزش صنعت فولاد است که منجر به تربیت متخصصین و کارشناسان آگاه به دانش فنی روز دنیا می‌شود.
تولیدکنندگان فولاد در مقیاس بین المللی
صادرات فولاد و حضور در بازارهای جهانی، یکی دیگر از مزایای حضور صنعت فولاد در کشور است. ماندگاری در بازار جهانی مستلزم تولید محصولات با کیفیت متنوع و مطابق با استاندارد و قیمت رقابتی است. رونق اقتصادی کشور و منبع تامین ارز خارجی از دیگر منافع صادرات فولاد برای کشور است که باعث تاثیر مثبت بر اقتصاد کشور شده است.
در جهان در سال گذشته آرسلور میتال با تولید 95.45 تن فولاد در راس قرار دارد. شرکت فولاد خوزستان با تولید سالانه 3.8 میلیون تن دومین تولیدکننده فولاد کشور است. ایران دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد جهان در نیمه اول سال 2022 است.
همان‌طور که گفته شد استفاده از صنعت فولاد به عنوان یک صنعت مادر می‌تواند تاثیر به سزایی در رشد و پیشرفت اقتصادی کشور داشته باشد. با توجه به همین موضوع امید است تیم سیاست گذاری دولت با استفاده از کارشناسان مجرب و آگاه و با استفاده از یک برنامه مشخص، سرمایه گذاری بیشتری برای رونق اقتصادی از طریق بازار فولاد را در راس کار خود قرار دهند و سعی در بالابردن سرانه مصرفی فولاد در کشور داشته باشند.
