گردشگری سلامت نوعی گردشگری است که در آن گردشگران یا بیماران برای درمان یا کمک های پزشکی به کشورهای دیگر سفر می کنند. از کلیه خدماتی که عموماً مربوط به گردشگری است استفاده می شود. سه موضوع اصلی اینجا حمل و نقل، اقامت و مهمان نوازی است. گردشگری سلامت به گردشگری پزشکی، گردشگری سلامتی (به طور کلی برای بهبود سلامت) و گردشگری حمام حرارتی (حمام‌های حرارتی که جنبه‌های پزشکی و سلامتی را با هم ترکیب می‌کنند، که گردشگری آبگرم نیز نامیده می‌شود) تقسیم می‌شود. این سه دسته با یکدیگر تفاوت دارند، اما شباهت هایی نیز دارند.در جامعه امروزی، گردشگری دیگر تنها به عنوان یک نیاز به حساب نمی آید، بلکه سفر جزء لاینفک جامعه است .
عوامل موفقیت گردشگری سلامت
ایمن سازی گردشگری سلامت پتانسیل روشنی را برای آینده نشان می دهد .گردشگران سلامت باید بتوانند تقاضای بازار را با تامین کنندگان معتبر فعال کنند و در مرکز توجه قرار بگیرند .برای گروه هدف کیفیت را تضمین کنند و مقصد را به بهترین نحو مدیریت کنند چون با سلایق مختلف روبرو هستند بنابراین باید آنها را همپوشانی کنند .اطلاعات و مسیر سفر کاملا شفاف سازی شود .تا انتخاب سفر و نوع سفر آسان تر شود و همه شرایط در یک نگاه قابل تشخیص باشد. پیشنهادات با کیفیت بالا ارائه شود و تضمین کیفیت داشته باشد و به وعده خود عمل کند .برای این امر لازم است که برای بیمار برنامه های متناسب داشته باشند وبالاتر از همه خدمات آموزشی و شایستگی کارکنان در نظر گرفته شود تا تجربه های مثبتی در ذهن مشتری شکل بگیرد . استراحتگاه های بهداشتی و امکانات رفاهی با استانداردهای مدرن مطابقت داشته باشد .اقدامات تبلیغاتی که همه کاره هستند و با بازاریابی خوب ، مشتریان بالقوه و مهمانان بدرستی مورد توجه قرار می گیرند .این کار زمان بیشتری می برد اما با تلاش تیم امکانپذیر است .
گردشگری درمانی
در گردشگری درمانی(Curative Tourism) افراد برای گذران دوران نقاهت تحت نظارت پزشک سفر می‌کنند و طی آن، ممکن است از منابع درمانی طبیعی (آب‌های معدنی، نمک و ...) یا امکانات فیزیوتراپی و امثال آن استفاده کنند تا دوره درمان‌شان تمام شود.
نمای کلی از بازار گردشگری سلامت در ایران
در گردشگری سلامت و زیر مجموعه‌های آن، نوع خدمات پزشکی و کیفیت خدمات درمانی، نسبت به خدمات گردشگری در اولویت قرار می‌گیرند. خدمات گردشگری سلامت را می‌توان به دو بخش اصلی، قبل از سفر گردشگر و بعد از آن تقسیم کرد.
ارائه مشاوره به بیماران، تعیین وقت ملاقات یا برقراری ارتباط با پزشک معالج برای ارائه نتایج آزمایشات، رزرو روز جراحی، رزرو محل اقامت گردشگران و… کارهایی از این قبیل خدماتی است که قبل از سفر به گردشگران ارائه می‌شود.
خدمات گردشگری سلامت پس از سفر گردشگران، متناسب با مقصد آنها متفاوت خواهد بود. از جراحی‌های پیشرفته مغز و اعصاب و پیوند اعضا در بیمارستان‌ها گرفته، تا خدماتی مانند جراحی دندان و عمل‌های زیبایی در کلینیک‌های مجهز، از نمونه خدمات گردشگری سلامت است.
در بسیاری از مقاصد نیز تور‌هایی سلامت متنوعی مانند تورهای برگزاری یوگا، تورهای آب درمانی و چشمه‌های آب معدنی و… برگزار می‌شود.
رونق این گردشگری چه مزایایی برای کشور خواهد داشت؟
کارشناسان معتقدند هر گردشگر سلامت یا پزشکی، حداقل ۴ برابر یک گردشگر معمولی هزینه می‌کنند. علاوه بر این، آمار‌های «Jersey Island Holidays» نیز نشان می‌دهد که به‌طور جهانی، میانگین هزینه‌های ویزیت هر گردشگر چیزی بین ۳۸۰۰ تا ۶ هزار دلار است.در نتیجه، جذب گردشگر پزشکی علاوه بر ارتقای اعتبار سطح پزشکی کشور‌ها در جهان، باعث ورود سرمایه به آن خواهد شد.
. کشورهای عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و عمان، کشورهای اول در اعزام گردشگر سلامت به ایران هستند. علاوه بر این، کشور‌هایی مانند بحرین، عربستان سعودی و کویت از دیگر کشور‌هایی هستند که طبق گزارش‌ها، گردشگر پزشکی به ایران اعزام می‌کنند.
بیشتر این گردشگران با اهدافی مانند درمان ناباروری، دندان‌پزشکی، جراحی قلب، چشم و جراحی پلاستیک، بیماری‌های مرتبط با سرطان و گردشگری در آب‌های معدنی و شفابخش به ایران سفر می‌کنند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بیش از ۸۰ درصد گردشگران سلامت، حداقل با یک نفر همراه به کشور مقصد سفر می‌کنند. بنابراین، تدارک برنامه‌های رفاهی، سرگرمی و تفریحی برای این افراد یکی از الزامات جذب گردشگران سلامت که نباید دست کم گرفته شود.
