تاثیر اخبار دروغین بر عقل و تفکر مردم
تاثیر اخبار دروغین بر عقل و تفکر مردم
اخبار دروغین یا همون فیک نیوز به اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده‌ای گفته می‌شه که به‌طور عمدی برای فریب مردم منتشر می‌شه. این موضوع امروز با پیشرفت اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به یک مشکل بزرگ تبدیل شده. بیایید ببینیم چطور این اخبار می‌تونند بر عقل و تفکر ما تأثیر بذارند.
1. ضعف در تفکر انتقادی
اخبار دروغین می‌تونند قدرت تفکر انتقادی ما رو تضعیف کنند. یک تحقیق از MIT نشون داده که این اخبار خیلی سریع در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شن و حتی بیشتر از اخبار واقعی به اشتراک گذاشته می‌شن. این باعث می‌شه مردم به اطلاعات نادرست اعتماد کنند و توانایی تحلیل و ارزیابی اطلاعاتشون کم بشه (Vosoughi, S., Roy, D., & Aral, S. (2018). “The spread of true and false news online.” Science).
2. تقویت تعصبات و پیش‌داوری‌ها
اخبار دروغین معمولاً به تقویت تعصبات و پیش‌داوری‌ها کمک می‌کنند. تحقیقات نشون می‌دهند که افراد تمایل دارن اطلاعاتی رو که با باورهای قبلیشون همخوانی داره، قبول کنند و اطلاعات متضاد رو نادیده بگیرند. یک مطالعه از Pennycook و Rand در سال 2018 نشون داد که افراد بیشتر به اخبار دروغینی که با دیدگاه‌های سیاسی‌شون هم‌راستا هست، جواب مثبت می‌دن و این باعث می‌شه توانایی‌شون در تفکر منطقی و انتقادی کم بشه (Pennycook, G., & Rand, D. G. (2018). “Fighting misinformation on social media using crowdsourced judgments of news source quality.” Proceedings of the National Academy of Sciences).
3. افزایش اضطراب و بی‌اعتمادی
اخبار دروغین می‌تونند اضطراب و بی‌اعتمادی رو در جامعه بیشتر کنند. مطالعات نشون می‌دهند که مواجهه با اطلاعات نادرست می‌تونه احساس ناامنی و نگرانی رو در افراد افزایش بده. مثلاً یک گزارش از Oxford Internet Institute نشون داد که اخبار دروغین درباره بحران‌های بهداشتی، مثل شیوع بیماری‌ها، می‌تونه ترس و بی‌اعتمادی مردم نسبت به نهادهای دولتی و بهداشتی رو بالا ببره (Oxford Internet Institute. (2020). “The Global Disinformation Order: 2020 Global Report”).
4. کاهش کیفیت اطلاعات عمومی
وجود اخبار دروغین می‌تونه کیفیت اطلاعات عمومی رو به‌طور کلی پایین بیاره. وقتی مردم به اطلاعات نادرست اعتماد کنند، توانایی‌شون برای اتخاذ تصمیمات درست تحت تأثیر قرار می‌گیره. این موضوع به‌ویژه در زمینه‌های مهمی مثل سیاست، بهداشت عمومی و محیط زیست می‌تونه عواقب جدی داشته باشه.
5. نقش رسانه‌های خاص در انتشار اخبار دروغین
رسانه‌هایی مثل ایران اینترنشنال و بی بی سی به‌دلیل رویکرد خاص‌شون در پوشش اخبار، بارها به انتشار اطلاعات نادرست متهم شده‌اند. این رسانه‌ها گاهی به جای ارائه واقعیت‌ها، به انتشار اخبار غیرموثق و حتی دروغ می‌پردازند که می‌تواند به گمراهی و بی‌اعتمادی مردم منجر شود. این نوع گزارش‌ها نه تنها بر تفکر انتقادی افراد تأثیر منفی می‌گذارد بلکه باعث افزایش تنش‌های اجتماعی نیز می‌شود.
نتیجه‌گیری
اخبار دروغین نه تنها بر عقل و تفکر ما تأثیر منفی می‌ذاره، بلکه می‌تونه به تضعیف جامعه و کاهش کیفیت اطلاعات عمومی منجر بشه. رسانه‌هایی مثل ایران اینترنشنال و بی بی سی نیز با انتشار اخبار نادرست، این مشکل رو تشدید می‌کنند. برای مقابله با این مشکل، افزایش سواد رسانه‌ای و تقویت توانایی تفکر انتقادی در مردم خیلی مهمه. با آگاهی از منابع معتبر و تشخیص اطلاعات نادرست، می‌تونیم به بهبود کیفیت اطلاعات و تقویت عقل جمعی کمک کنیم.
