آیا می دانید نحوه محاسبه اضافه کاری به چه صورت می باشد؟ اکثر افراد فکر می کنند که اضافه کاری فقط به معنی کارهای اضافه ای می باشد که کارفرما از کارگران و کارمندان می خواهد انجام بدهند.
اضافه کاری در قانون کار ازجمله موضوعاتی می باشد که وزارت کار شرایط خاصی را برای آن درنظر گرفته است. بنابراین اگر تمایل دارید اطلاعات جامعی درباره قوانین و شرایط اضافه کاري کسب نمایید، تا انتهای مقاله اضافه کاری چیست؟ با ما همراه باشید.
در این مقاله به معرفی اضافه کاري در قانون کار، نحوه محاسبه، فرمول محاسبه، محاسبه آنلاین و 10 پرسش و پاسخ مهم اضافه کاری و … می پردازیم.
ممکن است شما بگویید که اضافه کاري دارای مفهوم مشخص و ساده ای است و سوال “اضافه کاری چیست” تخصصی نیست؛ اما باید بگوییم که اضافه کار در قانون کار دارای قوانین مشخصی بوده و برای محاسبه حقوق آن شرایطی وجود دارد.
در تعریف تخصصی، میزان کار محول شده از سوی کارفرما به کارمند در خارج از ساعت کار قانونی به عنوان اضافه کار محاسبه می شود.
به طور ساده تر اضافه کاری را اینطور می توان بیان کرد که اگر کارکرد یک فرد در طول روز یا ماه بیشتر از کارکرد موظفی باشد، مشمول دریافت حقوق اضافه کاري می شود. برای ارسال لیست مالیات حقوق لینک قبل را کلیک کنید.برای ارسال لیست بیمه لینک قبل را کلیک کنید.
لازم به ذکر می باشد که اضافه کار یکی از اجزای حقوق و دستمزد می باشد. اگر می خواهید با تمام اجزای حقوق و دستمزد آشنا شوید حتما مقاله اجزا و عناصر حقوق و دستمزد را مطالعه کنید.
در قانون کار آمده است که کارگر موظف می باشد به مدت 8 ساعت در هر شبانه روز و 44 ساعت در هر هفته به کار های محول شده توسط کارفرما بپردازد. حال اگر میزان ساعات کار کارمند یا کارگر بیشتر از ساعات قانونی اعلام شده توسط وزارت کار باشد، مشمول دریافت اضافه کاري می شود.
نکته مهم
ساعات کار قانونی برای مشاغل سخت و زیان آور 6 ساعت در شبانه روز و 36 ساعت در هر هفته می باشد.
با توجه به ماده 59 قانون کار درصورتی که خود کارگر موافق باشد اضافه کاری انجام دهد ، کارفرما می تواند ارجاع کار اضافی را به کارگر بدهد و همچنین بابت میزان اضافه کار کارمند، باید 40% بیشتر از مزد هر ساعت کار عادی به کارمند پرداخت شود.
لازم به ذکر می باشد که ارجاع اضافه کار به کارگرانی که مشغول به انجام کار های شبانه هستند، کارگرانی که به کارهای خطرناک و سخت و زیان آور مشغول هستند و کارگران نوجوانی که بین 15 تا 18 سال سن دارند ممنوع می باشد. اگر در حین اضافه کار این سه گروه از کارگران حادثه و یا اتفاقی برای کارگر به وجود بیاید، کارفرما باید مطابق قانون تمام خسارات به وجود آمده را پرداخت نماید.
شاغلان در هر شغل برای هر ساعت کار اضافه علاوه بر ساعات کار موظفی خود، مشمول دریافت اضافه کار می باشند. اضافه کاري می تواند انواع مختلفی داشته باشد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
معلمانی که بیشتر از 20 یا 24 ساعت در هفته که ساعات موظفی کار آن ها می باشد، مشغول به کار باشند، بابت اضافه کاري خود توسط مدیر مدرسه ای که در آن تدریس می نمایند، حق التدریس غیر موظف دریافت می کنند.
هر کارگر در هر شبانه روز موظف می باشد که معادل 7 ساعت و 33 دقیقه مشغول به کار باشد. اگر 7:33 را در عدد 6 (تعداد روز های کار در هفته) ضرب کنیم، عدد 44 بدست می آید، که مجموع ساعات کار موظفی کارگران درهر هفته می باشد.
حال اگر کارگری به درخواست کارفرما و با رضایت خود بیشتر از 44 ساعت در هرهفته مشغول به کار باشد، باید 40% علاوه بر مزد کار عادی بابت هر یک ساعت اضافه کاري دریافت نماید. برای محاسبه ساعت اضافه کار کارگر باید میزان ساعات کاری وی را از ساعات کار موظفی قانون کار کم نماییم، بدین طریق عددی که پس از محاسبه ساعت اضافه کاري بدست می آید در مبلغ اضافه کار ضرب شده و مبلغ آن کار بدست می آید.اطلاعات کامل تنخواه گردان در لینک قبل میباشد.
فوق العاده اضافه کاری مبلغی می باشد که برای ساعات کارکرد اضافه کاري پرداخت می شود. مبلغ فوق العاده اضافه کار، بیشتر از مبلغ کارکرد عادی کارگر می باشد.
اضافه کاري به معنای ساعات کار اضافه فرد می باشد، که مبلغ آن برابر با حقوق عادی فرد می باشد. فوق العاده اضافه کاري به معنای مبلغی می باشد که بیشتر از مبلغ کارکرد عادی فرد بوده و بابت کارکرد اضافه کار پرداخت می شود. نرخ هر یک ساعت اضافه کار 140,000 تومان می باشد که از این مبلغ 40,000 تومان بابت فوق العاده اضافه کار و 100,000 تومان بابت یک ساعت کار عادی درنظر گرفت می شود.
با توجه به ماده 51 قانون کار کارگران باید در طول هر هفته به مدت 44 ساعت در محل کار خود مشغول به کار باشند. حال اگر تعداد ساعات کار کارگر این ساعت بیشتر شود مشمول دریافت اضافه کار می گردد. بنابراین برای محاسبه اضافه کاري کارمندان و کارگران ابتدا باید به محاسبه ساعت اضافه کاری آن ها پرداخته شود.
البته محاسبه ساعت اضافه کاری پیچیده نبوده و بسیار ساده می باشد. بدین طریق که ابتدا باید ساعات کارکرد پرسنل در طول یک ماه مشخص گردد، سپس ساعات کار موظفی پرسنل در همان ماه را از ساعات کار آنها کسر نمود. بدین طریق عدد نهایی که بدست می آید ساعت اضافه کاري پرسنل را نمایش می دهد. برای هریک از پرسنل باید به صورت جداگانه محاسبه ساعت اضافه کار انجام شود که باتوجه به ساعت اضافه کاري هر پرسنل مبلغ کار اضافه آنها محاسبه و پرداخت شود.
اضافه کار در قانون کار زمانی محاسبه می شود، که ساعات کار موظفی فرد کامل باشد و همچنین اگر ساعات اضافه کاری در طول یک ماه بیشتر از ساعات کاری موظفی فرد باشد، میزان اضافه کار برای فرد محاسبه نخواهد شد.
نحوه محاسبه اضافه کار کارمندان و کارگران به این صورت می باشد که پس از محاسبه ساعت اضافه کاري پرسنل، ابتدا باید مبلغ دستمزد یک ساعت فرد مشخص شود و سپس 40 درصد به دستمزد یک ساعت کار عادی اضافه شود. بدین طریق دستمزد یک ساعت اضافه کار بدست می آید.
برای محاسبه اضافه کار باید مبنای اضافه کار را در 1.4 ضرب نمود. حال مبنای اضافه کار با توجه به نظر هر کارفرما متفاوت می باشد. اما عموما شرکت ها جمع حقوق پایه، حق مسکن و حق بن را در عدد 220 یا 192 تقسیم می نمایند که مبلغ جمع مزایای یک ساعت کار فرد بدست آید. پس از محاسبه ساعت اضافه کاری باید مبلغ جمع مزایای یک ساعت کار فرد را در ضریب اضافه کار (1.4) ضرب نموده و عدد بدست آمده را در ساعات اضافه کار فرد ضرب کنید عددی که از این معادله بدست می آید مبلغ اضافه کاري فرد می باشد.
مطابق قانون کار فرمول محاسبه اضافه کار بدین طریق می باشد که دستمزد یک ساعت کار کارگر بدست می آید و سپس مبلغ بدست آمده در 40% ضرب می شود، عدد بدست آمده در تعداد ساعات اضافه کار فرد ضرب شده و نتیجه ای که از این فرمول محاسبه اضافه کاري بدست می آید مبلغ دستمزد کارگر بابت اضافه کاری را نشان می دهد.
در ادامه سه نمونه فرمول محاسبه اضافه کار باتوجه به مبنای ساعات کاری موظفی کارمندان که در سیستم حقوق و دستمزد ثبت می شود را برای شما آورده ایم. نحوه محاسبه اضافه کار کارمندان و کارگران در نرم‌افزار از طریق ثبت فرمول می باشد، با استفاده فرمول های زیر شما به راحتی می توانید اضافه کار پرسنل را محاسبه نمایید.
ضریب اضافه کاری مطابق قانون کار برابر با 1.4 می باشد. یعنی فرد بابت هر ساعت اضافه کار 40 درصد بیشتر از دستمزد یک ساعت کار عادی دریافت می کند.برای دریافت کار برگ لینک قبل را کلیک کنید.
نرخ اضافه کاری برابر با حقوق پایه فرد و یا جمع حقوق پایه، حق مسکن و حق بن فرد با توجه به نظر کارفرما می باشد.
در سال 1401 حقوق پایه که برابر با 41,797,500 حق مسکن برابر با 6,500,000 و حق بن برابر با 8,500,000 می باشد. حال اگر کارفرما با توجه به قوانین شرکت خود جمع این سه مزایا و یا حقوق پایه را به عنوان مبنای اضافه کار درنظر می گیرد.
مثال : کارکرد اضافه کاری *1.4* 220 / حق مسکن در حکم+ حق بن در حکم + حقوق پایه در حکم = اضافه کاری
مطابق ماده 63 قانون کار اگر کارگری در روز جمعه که تعطیل بوده و متعلق به خانواده می باشد مشغول به کار باشد، باید علاوه بر مزد یک ساعت کار 80% بابت جمعه کاری دریافت نماید. اگر فردی در روز هایی که در تقویم تعطیل رسمی می باشد مشغول به کار باشد، علاوه بر دستمزد یک روز عادی باید 40% بابت تعطیل کاری دریافت نمایند.
