ما باید تحریف‌ها و انحراف‌های از دین را بشناسیم. اگر نامه‌ها و نصایح اخلاقیِ معاویه خطاب به امیرالمؤمنین علیه السلام و حرف‌های خوارج علیه ایشان را بخوانیم، آن‌وقت می‌توانیم در جامعۀ خودمان شبیه آن را پیدا کنیم، چون می‌بینیم که بعضی‌ها شبیه همان حرف‌ها را می‌گویند.
یکی از وجوه تحریف دین را می‌خواهم بیان کنم، اما قبل از آن باید یک توضیحی را خدمت شما عرض کنم. ما وقتی با یک حرف غلط یا با یک انحراف در دین مواجه می‌شویم، باید مطمئن باشیم که داخلش حرف‌های درست زیادی هست؛ لذا فریب حرف‌های درست را نخوریم. البته گاهی از اوقات فقط حرف درست است، به قول امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) «کَلِمَةُ حَقٍّ یُرَادُ بِهَا بَاطِلٌ» (نهج‌البلاغه، خطبه40) گاهی از اوقات هم حرف درست، آمیخته با حرف غلط است «یُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَیُمْزَجَانِ» (نهج‌البلاغه، خطبه50) اینها توضیحات امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) است که پای آن جنگیدند و کشته دادند و کشتند تا جلوی این وضعیت انحرافی جامعه را بگیرند و بلکه جلوی تحریف دین را بگیرند.
کاری که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با خوارج انجام دادند، بسیار سخت و هولناک بود، به حدی که کسانی مثل ابن‌ملجم از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بریدند، برخی می‌گویند که ابن‌ملجم حتی در نبرد با خوارج هم در کنار امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بوده و جزو خوارج نبوده است. اما وقتی دید که حدود دو هزار نفر از خوارج کشته شدند، کم آورد و بالاخره برید!
آیا ما باید به آن سمت برویم یا نه؟ آیا یک مقدارش را می‌توانیم تدارک بکنیم یا نه؟ ملاک‌هایی داریم یا نه؟ البته منظورمان ملاک‌های غیبی نیست، بلکه منظورمان ملاک عقلانیت است که با گفتگو باید تأمین بشود.
پس ما به سمت زمانی می‌رویم که انحراف‌های در دین کاری خواهد کرد که بعضی‌ها در مقابل امام زمان (علیه‌السلام) بایستند. قبل از ظهور، فتنه‌های زیادی صورت می‌گیرد، روشنگری‌هایی هم صورت می‌گیرد، حق و باطل‌ها روشن خواهد شد، اما وقتی ظهور رخ می‌دهد، تازه آن موقع آغاز درگیری‌ها در مقابل حضرت است! بعضی‌ها با تفسیر قرآن در مقابل حضرت قرار می‌گیرند. از خدا می‌خواهیم تا در آستانۀ ظهور و هنگام ظهور، ایمان‌مان و عقل و بصیرت ما را حفظ کند و افزایش بدهد.
