مارکت پلیس یا بازار اینترنتی آنلاین که از روزهای اولیه اینترنت وجود دارد؛ یک سایت یا برنامه موبایل است که خریداران و فروشندگان را بهم متصل میکند. در واقع بستری را برای تولیدکنندگان و تامینکنندگان اجناس فراهم میکند تا کالاهای خود را در یک فروشگاه همانند پاساژهای سنتی در معرض نمایش قرار دهند و بفروشند. این بازارهای اینترنتی برعکس فروشگاههای آنلاین کالایی را خریداری نکرده و در انبار نگهداری نمیکنند، بلکه وظیفهی آنها فقط ارتباط بین تولیدکنندگان کالا و خریداران است و فروشندگان باید درصدی از مبلغ فروش کالا را به برگزارکننده مارکت پلیس (مدیر) بدهند. در این بازار اینترنتی انواع کالاها و خدمات وجود دارد و افراد راحتتر خریدشان را انجام میدهند. از نمونههای خارجی آن میتوان به Ebay, Craigslist و از نمونههای داخلی هم به دیجیکالا، ایسام، دیوار، دیجی استایل، شیپور و موارد دیگر اشاره کرد.
در ادامه من به عنوان یک کاربر معمولی قصد دارم معایب و مزایای سه مورد از این بازارهای آنلاین را که با آنها در ارتباطم شرح بدهم.
برای تعریف دیجیکالا سراغ ویکیپدیای آن رفتم که اینگونه بیان میکند: «دیجیکالا شرکت فناوری ایرانی مستقر در تهران، پایتخت ایران است که بر تجارت الکترونیک تمرکز دارد. دیجیکالا بزرگترین فروشگاه آنلاین در ایران است و روزانه بیش از ۲ میلیون بازدیدکننده دارد و ۷۰ درصد سهم بازار فروش آنلاین در ایران را از آن خود کردهاست».
نمیشود خیلی ساده از کنار این اعداد و ارقام گذشت؛ اینکه بیش از 2 میلیون بازدیدکننده دارد و حدود 70 درصد بازار فروش آنلاین را به خودش اختصاص داده است، شوخیبردار نیست. در ایران که فروش آنلاین، به غیر از چند شهر بزرگ، هنوز جا نیفتاده و حالاحالاها باید منتظر ماند تا این نوع فروش به جایگاه ایدهآل خودش برسد. با این حال، دیجی کالا توانسته است بازار را در دست خودش بگیرد. البته تجربه خود من و خیلی از کاربرها نشان داده است که این پلتفرم مزایا و معایبی دارد که در ادامه به آنها میپردازم:
مزایا
1- از تجربه و رابط کاربری فوق العادهای برخوردار است.
2- جستجوی کالا بسیار راحت است.
3- تنوع محصولات زیاد است. البته تنوع محصولات میتواند در خیلی از موارد به ضرر این نوع بازارها تمام شود، ولی دیجیکالا توانسته مدیریت خوبی ایجاد کند.
4- معرفی دقیق محصول با جزییات هراه با تصاویر سهبعدی و شفاف که به خریدارن محصول کمک میکند.
5- سیستم تخفیف هوشمند که با بالارفتن خرید افزایش مییابد.
معایب
1- نظرات فیک و غیرقابل اعتماد زیاد است. هر کاربری در خرید میتواند نظر خود را بنویسد که گاهی این نظرات میتواند از طرف کسب و کارها مدیریت شود.
2- نظارت دقیقی بر ارسال به موقع کالا نیست. موردی که تعداد زیادی از آن شکایت دارند.
3- گاهی مشاهده شده است که قیمتها بالاتر از محصولها میباشند.
4- عدم امکان تعقیب دقیق کالا و وضعیت سفارش وجود ندارد.
5- پیشنهادهای ویژه که گاهی واقعاَ لزومی بر ویژه بودن آنها نیست و صرفا برای فروش بیشتر گذاشته شدهاند. در صورتی که وسایل ضروریتری را میتوان به عنوان ویژه معرفی کرد.
دیوار وبگاه و اپلیکیشن نیازمندیهای اینترنتی و بستری برای خرید و فروش کالاهای نو و دستدوم و ارائه خدمات در ایران است که در سال ۹۲ راهاندازی شدهاست.
پلتفرم دیوار هم یکی از مارکت پلیسهای محبوب در کشور ما است که روزانه درصد زیادی از مردم از آن استفاده میکنند که در مقایسه با دیگر پلتفرمها استفاده عامیانهتری نزد مردم دارد و طبیعتاَ درصد بیشتری از مردم از آن استفاده میکنند.
و اما مزایا و معایب آن :
مزایا
1- عضویت سریع و بیدردسر
2- دارای اپلیکشن ساده و امکان استفاده برای اغلب افراد.
3- جستجوی هوشمند وسریع
4- تفکیک شهر به شهر و استان به استان
5- فروش بیواسطه
معایب
1- عدم پشتیبانی قوی که شامل خریدار و فروشنده میشود.
2- مشخصات فنی و دقیق از کالا در این پلتفرم به ندرت دیده میشود.
3- تصاویر اجناس فروشگاه حرفهای نیستند.
4- عدم گارانتی مرجوعی و بازگشت وجه، که هیچگونه نظارتی ندارد.
5- هیچگونه تضمین قیمت و کیفیت برای کالا وجود ندارد.
وبگاهی فعال در زمینه تجارت الکترونیک در ایران است که یک حراجی آنلاین بهشمار میآید. ایسام یک سیستم خدمات خرید و فروش آنلاین است که بر اساس الگویی برگرفته از Ebay این امکان را برای فروشندگان به وجود میآورد که فروشگاه خود را راهاندازی کنند و به صورت آنلاین محصولات خود را به روشهای مختلف از جمله مزایده به فروش برسانند. به گفته سام مدن پور، ایسام تنها سایتی است که علاوه بر امکان خرید و فروش کالا، مجوز برگزاری مزایدات آنلاین را نیز دارد. این وبسایت بیش از ۵۰۰ هزار کاربر فعال و در حال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار بازدیدکننده روزانه دارد و در ایران رتبهای در بازه ۹۰ تا ۱۰۲ (درحال حاضر ۹۴) را در الکسا از آن خود کرده است.
تعریف بالا به درستی نشان از اهیمت این مارکت پلیس میدهد؛ اما مزایا و معایب آن:
مزایا
1- سرعت بالای سایت و تعدا زیاد بازدیدکننده
2- امکان ایجاد فروشگاه با آدرس اختصاصی
3- امکان ثبت کالا به مدت نامحدود و رایگان
4- فروش کالا بصورت مزایده
5- اطلاع رسانی به وسیله ایمیل و پیامک پس از فروش کالا
معایب
1 - اپلیکیشن آندروید بسیار ساده طراحی شده و امکانات آن کم می باشد و سنگین بارگذاری میشود و نیاز به بهبود رابط کاربری و منوهای زیبا دارد.
2- فروشگاهساز ایسام خیلی معمولی است و برای فروشگاههای حرفهای کاربرد آنچنانی ندارد.
3- عدم تبادل مشخصات بین فروشنده و خریدار
4- در اجناس مزایدهای، تصاویر حرفه ای نیستند
6- اطلاعات دقیق و فنی در اغلب اجناس وجود ندارد.
در انتها و به نظرم من، انتخاب مارکت پلیس بستگی دارد به اینکه که کسب و کار ما در چه حوزهای تعریف میشود و مشتریان ما را چه گروه وقشری تشکیل میدهند . اما دیجیکالا را میتوان بهترین و حرفهایترین مارکت پلیس داخلی دانست.