شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان(آیلند)،سمبل بی برنامگی نظام برنامه ریزی کشور

ایجاد منطقه نمونه گردشگری در منطقه رود شور شهرستان زرندیه در جلسه مورخ 18/4/87 شورای برنامه ریزی و توسعه استان مطرح و تصویب شد و متعاقبا" به موجب بند (1) تصویب نامه شماره 97198/ت 40652 ، مورخ 16/6/1387 هیات وزیران مقرر گردید، 22 منطقه نمونه گردشگری در استان مرکزی ایجاد گردد .

بر همین اساس، موضوع طرح جامع منطقه توسط مدیرکل دفتر مناطق نمونه گردشگری سازمان وقت میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری تصویب و به شرکت یاد شده ابلاغ و موضوع درکمیسیون طرح های غیرکشاورزی استان مرکزی مطرح و با عنایت به وسعت طرح مزبور،مقرر گردید، اراضی مذکور در سطح 1400 هکتار ذخیره و طی دو مرحله به متقاضی واگذار گردد و این مصوبه با واگذاری اراضی شامل هتل ها،دهکده ها و سایت های ورزشی به میزان 427 هکتار موافقت می شود.

در اجرای ماده 26 دستورالعمل ضوابط واگذاری اراضی منابع ملی و دولتی برای طرح های کشاورزی،تولیدی و غیر کشاورزی، با واگذاری اراضی مذکور به شرکت یادشده موافقت و انتقال قطعی،به اجراء و بهره برداری کامل طرح منوط می شود. متعاقباً موافقت نامه تاسیس منطقه نمونه گردشگری به شماره 872/1/655 مورخ 31/06/1387 از سوی معاون رئیس (وقت )سازمان میراث فرهنگی،صنایع گردشگری جهت شرکت فوق و بموجب نامه شماره 872/60/1703 مورخ 07/08/1387 معاونت سرمایه گذاری و طرحهای سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری عنوان استانداراستان مرکزی درخواست واگذاری 1400 هکتار از اراضی مورد بحث مطرح و جهت واگذاری الباقی اراضی تا سطح 1400 هکتار به سازمان جهاد کشاورزی استان ارسال می شود.

کمیسیون طرح های غیرکشاورزی، بموجب مصوبات مورخ 25/12/1388 و 01/04/1389 با واگذاری 973 هکتار از اراضی موصوف به شرکت یادشده، موافقت و مقرر می شود مدیریت امور اراضی، نسبت به انعقاد قرارداد اجاره برای هرمدام از موافقت اصولی های ارائه شده، بصورت جداگانه،اقدام و نسبت به اخذ مجوز نهایی از طریق سازمان اموراراضی اقدام نماید.

وزیر نیرو طی نامه ای عنوان رئیس سازمان وقت میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری در خصوص تامین آب مورد نیاز منطقه نمونه گردشگری زرندیه به شرح ذیل اعلام نظر می کند.

1-به منظور تامین آب شرب و بهداشتی منطقه نمونه گردشگری فوق الذکر پیگیری های لازم توسط شرکت آب منطقه ای مرکزی از طریق شرکت آب و فاضلاب استان تهران دردست انجام است که درصورت عدم وجود مشکل جدی از این طریق اقدام خواهد شد.

2-براساس قانون الحاق یک ماده به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین و آئین نامه اجرایی آن،برای مصارف خدماتی حداکثر تا سقف 25 مترمکعب در شبانه روز امکان تامین آب از منابع آب زیرزمینی در منطقه ممنوعه فوق الذکر می باشد که با توجه به کیفیت نامطلوب آب آن صرفاً جهت مصارف شستشو و بهداشتی می توان استفاده نمود.

3-با توجه به ممنوعیت منطقه و محدویت شدید تخصیص آب زیر زمینی چنانچه نیاز آب بیشتری وجود داشته باشد صرفاً امکان صدور مجوز جایگزین چاههای کشاورزی مجاز و فعال موجود در منطقه و تغییر نوع مصرف آن از کشاورزی به خدمات میسر می باشد که باهماهنگی شرکت آب منطقه ای مرکزی امکان پذیر می باشد.

این در حالی است که رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت سهامی آب منطقه ای استان مرکزی طی نامه در تاریخ 104/05/1389، در خصوص تامین آب شرب این نتطقه، بشرح ذیل اعلام نظر می کند :

1- -مجوز بهره برداری به میزان 14 لیتر در ثانیه از یک حلقه شرکت بصورت قرارداد فروش جمعی آب جهت انجام عملیات ساخت و ساز مجتمع صادر شده است.

2--مجوز تخصیص آب به میزان 25 مترمرکعب در شبانه روز جهت مصارف شرب و بهداشت مجتمع صادر شده است.

3-مجوز تخصیص انتقال آب از جنوب تهران و احداث دریاچه در داخل مجتمع جهت مصارف فضای سبز و خدمات از طریق وزارت نیرو در حال پیگیری می باشد.

اراضی موصوف،براساس مصوبات کمیسیون طرح های غیرکشاورزی، در قالب 24 طرح ، به شرکت های اقماری شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان واگذار و اقدام به تنظیم قرارداد اجاره گردیده است.

مصوبات کمیسیون طرح های غیرکشاورزی در ارتباط با شرکت های اقماری توسعه سیاحان به شرح ذیل اعلام می گردد:

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی استان مرکزی مبنی بر واگذاری 90 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده اقامتی و فرهنگی مدیترانه.

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 62 هکتار اراضی مزبور به شرکت توسعه سیاحان جهت احداث شهر نمایشگاههای خودرویی و مجتمع بین راهی(شرکت خودرو شهر)
-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 26 هکتار اراضی مزبور به شرکت توسعه سیاحان جهت احداث مرکز تجاری و مصوبه 04/08/1389 کمیسیون یادشده مبنی بر جایگزینی شرکت همه روز بازار بجای توسعه سیاحان در سطح 26/3 هکتار.

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 120179/91 مترمربع اراضی مذکور به شرکت پارک آبی.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 119970/92 مترمربع اراضی مذکور به شرکت شهربازی پرنشاط.

-مصوبه مورخ 22/09/1388 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 30 هکتار جهت احداث پیست کورس اسب و زمین چوگان به شرکت سیاحان(شرکت سوار کاران ایرانیان)

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 80 هکتار اراضی به شرکت دهکده المپیک.

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 90 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده اقامتی سنتی شرق.

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 56477/25 مترمربع به شرکت چوگان بازان.

-مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 70 هکتار اراضی مزبور به شرکت پرواز.

-مصوبه مورخ04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 90 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده اقامتی سنتی غرب.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 95 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده بازیهای چمنی.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 30 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده سکونت گاه.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 80 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده محلات.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری مبنی بر واگذاری 223814/52 مترمربع به شرکت مجموعه تپه نوردان که بموجب مصوبه مورخ 04/12/1390کمیسیون ماده 21(طرح های غیرکشاورزی)با انتقال قطعی اراضی مزبور موافقت و پس از قیمت گذاری و تایید قیمت در کمیسیون مورخ 91/6/4 کمیسیون ماده 21 اقدامات لازم در خصوص انتقال سند بعمل آمده است.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 89103/64 مترمربع اراضی مزبور به شرکت ماشین کارت که منجر به انتقال قطعی پس از سیر مراحل قانونی گردیده است.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 90 هکتار اراضی مزبور به شرکت دهکده بین المللی اقامتی تاریخی

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 90 هکتار به شرکت دنیای ورزش های مفرح.

-مصوبه مورخ04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 85 هکتار به شرکت دهکده نواندیشان.

- مصوبه مورخ04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 786461/45 مترمربع به شرکت دهکده اقامتی چوگان.

- مصوبه مورخ04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 589997/69 مترمربع به شرکت دهکده ساحلی

- مصوبه مورخ04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 297063/61 مترمربع به شرکت هتل رز.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 859589/60 مترمربع به شرکت افرامولا.

- مصوبه مورخ 04/08/1389 کمیسیون طرح های غیرکشاورزی مبنی بر واگذاری 83 هکتار به شرکت شهر ورزش.

شایان ذکر است، بموجب مصوبات مورخ 08/03/1390 و 13/06/1392 کمیسیون ماده 21 میزان یکصد مترمربع از اراضی پلاک مرقوم جهت حفر چاه به شرکت توسعه سیاحان سرزمین ایرانیان نیز واگذار گردیده است.
در ارتباط با تغییر کاربری اراضی موصوف،سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کشور بعنوان دستگاه ناظر از اراضی مورد واگذاری بازدید و مقرر گردید گزارشات لازم رابه مراجع ذیصلاح ارائه نماید.لیکن به دلیل کندی پیشرفت طرح در بعضی از پروژه ها از طریق هیات نظارت قانون اصلاح ماده 33 اصلاحی قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع ،پیگیری های لازم بعمل آمده است.

صرفاً دو طرح از طرح های 24 گانه متعاقب اجرای کامل و بهره برداری از طرح،منجر به انتقال قطعی گردیده و مابقی طرح های 22 گانه، همچنان به صورت اجاره در اختیار شرکت های مستاجر می باشد و هیچگونه درخواستی مبنی بر انتقال واصل نگریده است و در شرایط فعلی انتقال قطعی اراضی، منوط به اجرای کامل هر طرح و صدور پروانه بهره برداری از ناحیه مراجع ذیصلاح خواهد بود.

مغایرت های قانونی متعددی در رابطه با این شرکت متصور است که از جمله مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره کرد :

1- مطابق ماده ۸ آئین نامه اجرایی نحوه تشکیل و اداره مناطق نمونه گردشگری به شماره ۶۸۴۳/ت۲۱۴۰۰ک مورخ ۱۱/۲/۱۳۸۴ و نیز ماده ۱۳ قرارداد با سازمان میراث فرهنگی، "سرمایه‌گذار می‌تواند اراضی منطقه را پس از اخذ موافقت‌نامه تأسیس، تفکیک و آماده‌سازی کند و برای سرمایه‌گذاری و اجرای طرح‌های مصوب به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار (پیش­فروش) نماید."

2- به استناد بند ت ماده ۱ و نیز ماده ۷ آئین‌نامه اجرایی فوق سرمایه­ گذار صرفاً مسئول:

الف- تهیه طرح­ها،

ب-ایجاد زیرساخت­های موردنیاز در داخل منطقه و

ج-جلب سرمایه­ گذار برای اجرای طرح­ها می­باشد.

بر همین اساس شرکت سرمایه‌گذار با توجه به اختیار پیش‌بینی شده در آئین‌نامه اجرایی، به عنوان سند بالادستی و نیز در قرارداد، مطابق ماده ۸ مقرره فوق‌الذکر، به منظور تامین بخشی از منابع مالی، در سنوات گذشته قسمتی از اراضی را به تعدادی اشخاص واگذار نموده است.

3-مطابق مفاد قرارداد اجاره اراضی واگذاری از جمله بندهای 1، 3، 4 ، 13 و به ویژه ماده 7 آن "مستاجر به هیچ نحو از انحا بدون اخذ موافقت کتبی موجر حق واگذاری تمام یا قسمتی از منافع عین مستاجره را به صورت جزئی یا کلی تحت هر عنوانی اعم از قطعی، شرطی،صلح حقوق ، مشارکت ،وکالت و غیره ندارد و هر قراردادی که بر خلاف این ماده با هر شخص حقیقی و حقوقی تنظیم شود باطل و برای موجر حق فسخ قرارداد اجاره را ایجاد می نماید."

4- مستند به بند (2) ماده 84 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت به وزارت جهاد کشاورزی اجازه داده شده "اراضی موضوع ماده 32 آئین نامه اجرایی لایحه قانونی واگذاری که با رعایت ضوابط واگذار شده را پس از بهره برداری .... به قیمت کارشناسی روز بفروش برساند"

جمع بندی

1- به منظور حصول اطمینان از اجرای طرح ها در اراضی ملی مورد واگذاری، قبل از هرگونه موافقت اهلیت و صلاحیت فنی و مالی مجری توسط مرجع صادرکننده موافقت اصولی و یا جواز تاسیس ارزیابی و تائید گردد.

2- با عنایت به ابعاد مختلف و پیجیده این پرونده، می توان گفت که، واگذاری یکجای مساحت 1400 هکتار، بدون در نظر گرفتن فازبندی، موجبات ایجاد موانع در اجرای طرح شده و بر همین اساس در مقاطع مختلف پرونده در کمیسیون های متعدد مطرح و تصمیماتی اتخاذ شده که مجری بر اساس تصمیمات پیگیری های مربوطه را انجام و مجوزهای لازم را اخذ نموده و همین امر بر مشکلات اجرای طرح افزوده است.بنابر این، فارغ از ورود به موضوع رانت در این مورد و موارد مشابه، با فرض ضرورت چنین پروزه هایی و منتفی دانستن انگیزه های زمینخواری، باید موضوع رعایت حد نصاب ها و فازبندی در اینگونه پروزه ها، جزو الویت های اصلی باشد؛ چرا که زمین جزو منابع تجدید ناپذیر و بستر تولید است که، طی دوره های مختلف، به ویژه طی دو سه دهه گذشته، به دلیل بی مبالاتی کارگزاران و مدیران ارشد،عمدتا به کاربری های معارض کشاورزی و عمدتا ساخت و سازهای غیر ضرور تجاری و مسکونی، هتل و مراکز تفریحی و خوشگذرانی و بسیار فراتر از نیازهای ضروری اختصاص یافته و مالا و در اینده نزدیک، موجبات به مخاطره افتادن امنیت غذایی کشور و وابستگی اقتصادی و سیاسی کشور را فراهم می آورد.

3- در مورد پرونده فوق و سایر پرونده های مشابه مناطق نمونه گردشگری ، با توجه به ضرورت سرمایه گذاری بسیار زیاد و حجم آورده نقدی از سوی سرمایه گذار، از طرفی مشکلات پذیرش قرارداد های اجاره به عنوان وثیقه برای پرداخت تسهیلات بانکی نزد بانکهای عامل، ملا امکان اجرای سایر اجزای طرح (روساخت ها) مطابق با برنامه زمان بندی برای مجریان میسر نخواهد بود و بر همین اساس پیشرفت فیزیکی طرح علیرغم اجرای زیر ساختهای مورد نیاز توسط عوامل نظارتی بسیار پایین تر از حد انتظار تعیین می گردد، از طرفی مراجع تخصصی ذیربط با اجرای زیر ساخت اقدام به صدور پروانه بهره برداری می نمایند و مجری با استناد به پروانه بهره برداری درخواست انتقال قطعی اراضی واگذار شده را می نماید و این موضوع مشکلاتی را برای مراجع واگذاری و همچنین مجریان ایجاد نموده است.