سایت فرهنگی ادبی «بلوط» را میبایست سایتی جریانساز و پیشرو در حوزههای فرهنگ و ادب و هنر استانهای کرماشان و ایلام به حساب آورد. سایتی که دغدغهاش آگاهیبخشی و معرفی ظرفیتهای فرهنگی، ادبی، هنری و اجتماعی استانهای کردزبان و توسعه و تقویت فرهنگ و زبان ادبیات فارسی و کوردی بود.
این سایت بعد از فعالیت مستمر و جدی و مداوم در بیش از دو دهه بنا به تشخیص مدیرمسئولش جلیل آهنگرنژاد در اجباری که بعدها تاریخ آن را بازگو، تحلیل و داوری خواهد کرد و در تصمیمی سخت این سایت را تعطیل کرد تا به بخشی از نوستالوژی های این سامان اضافه شود و دردناک آن که در دنیا و عصر مجازی که در تمام لایه های زندگی فردی و اجتماعی انسان معاصر وارد شده در سکوت خبری و بی توجهی افرادی و اهالی فرهنگ و ادب و هنر که این سایت سهم بزرگ و موثری در معرفی و شناسایی و پرتاب آنها در میان جوامع تخصصی و جدی ادبی و هنری داشت، مورد کم لطفی و فراموشی قرار گرفت...که به یاد سیروس علی نژاد نخستین سردبیر ماهنامه «آدینه» افتادم که گفته بود:«...سر نوشت ما این است که در خدمت به شهرت رساندن دیگران باشیم و خود در فراموشی و خاموشی بمانیم.» و چه قدر تاسف خوردم که سایت معتبر و مرجع بلوط با پشتوانهای از تجارب و تولید محتوای فاخر در میان سکوت و بی خبری رسانه ها تعطیل شود. این یادداشت از چهار زاویه، به واکاوی و بررسی این سایت پرداخته است...
۱- ماهیت فرهنگی، ادبی، هنری اجتماعی؛ توسعه و تعمیق
سایت بلوط مهمترین کارکردش، تولید و انعکاس و تعمیق محتواهای فرهنگی ادبی و هنری و اجتماعی بود. آهنگرنژاد مدیر این سایت از روزنامه نگاران و شاعران خوشنام و جریان ساز کرماشانی است که در کنار مدیریت هفته نامه دو زبانه «صدای آزادی» در گسترهی استان های کوردزبان غرب و شمال غرب کشور در تعاملی مناسب و مطلوب با دریافت آثار فاخر و ارزشمند در حوزه های فرهنگی ، ادبی و هنری و اجتماعی در قالب های شعر داستان، نقد و گفت وگو، معرفی کتاب و اشخاص و... نقش مهمی در شناساندن استعدادهای فرهنگ و هنر و سایر تلاشگران حوزه های یاد شده در استان های کرماشان و ایلام داشت.
بلوط تنها سایت رسمی و معتبر غرب کشور بود که تنها بر رویکرد فرهنگی تمرکز داشت و به دور از هیاهوی پایگاههای خبری و رسانه های زرد، تنها به دنبال ایجاد کشف و شهود و انتقال اندیشه های متعهد و زیبایی های ادبی و آگاهی بخشی به جوامع مختلف هدف بود.
بلوط تلاش می کرد تا آثار تازه و دست اول را قبل بارگذاری و انتشار در وبلاگ ها(که بازار داغی در وبنگاری و بروز شدن داشتند.) منتشر کند و اغلب با واکنش های مختلف روبه رو می شد و بخش «پیام»های بلوط یکی از جذابترین بخش ها بود و شاهد بازنشر نظرات موافق و مخالف بودیم. آهنگرنژاد هرگز در انتشار پیام ها محدودیت به وجود نیاورد و حتی پیام هایی که او و مجموعه تیم بلوط را زیر سوال می برد، را حذف و پاک نکرد.
بلوط، فضایی برای معرفی هنرمندان عرصههای دیگر هم بود. هنرمندان حوزه های: نقاشی و تصویرگری و آواها و کنشگران اجتماعی و... بلوط تنها برای اهالی شعر و داستان و نقد و نبود... همهی کسانی که دستی در تولید آثار فرهنگی و هنری و حتی اجتماعی داشتند، زیر چتر بلوط گردهم آمده بودند و دانایی و زیبایی را در میان هم تقسیم می کردند و با احترام به نظرات موافق و مخالف، نفس میکشیدند.
اغلب نویسندگان و شاعران و ناشران و هنرمندان و نقاشان و ... بازتاب اندیشه ها و تولیدات شان را در سایت بلوط میدیدند و بلوط به عنوان آینهای تمام نما و صاف بازتاب اندیشههای مخاطبانش بود.
۲ـ جلیل آهنگرنژاد و مدیریت سایت
سابقه ی دوستی و آشنایی من با جلیل آهنگرنژاد به اواخر دهه هفتاد می رسد. زمانی که او دبیر ادبی هفته نامه ی «چاوان» و بعدها «ابوذر» با لوگویی به خط استاد «آیت الله نجومی کرمانشاهی(ره)» مزین شد، دو صفحه ی «گلبرگ اندیشه» را فارغ اصول اندیشهای حاکم بر هفته نامه و با احترام به تمام اندیشه های مختلف و متکثر جامعهی هدف و تحریریه، اداره میکرد و فقط بر ادبیت و محتوای غنی اثر نگاه داشت...نه به نام و عنوان افراد و حتی گرایش های سیاسی. او بارها در این دو صفحه، ظرفیت بالا و اندیشهی بزرگش را نشان داد که جا برای همه هست و تنگ نظری و محدود اندیشی در مرام و رفتار و کردارش جایی ندارد و گلبرگ اندیشه، فضایی برای تقویت انگیزه و رشد و پویایی جوانان مشتاق ادبیات جدی است و مخاطبان این صفحه از آن خاطرات خوش به یاد دارند. همین مرام و اصل،هم چنان بر مدار اندیشهاش می چرخد.
او بعدها در ابتدای دهه هشتاد مجوز هفته نامه (صدای آزادی) را دریافت کرد تا بعدها با دوزبانه شدن (فارسی-کوردی) و توزیع در مناطق غرب و شمال غرب کشور، فعالیتش را هم چنان ادامه دهد. هفتهنامهای که همچنان از همان شمارهی نخست تاکنون، بر مشی و روش اعلام شده به مخاطب و جوامع مختلف هدف و مراجع حقوقی و نظارتی استوار و پای بند بوده است. و من از دومین شماره ی هفته نامه با انتشار داستانی کوتاه در سال ۸۲ ، تاکنون همراه بودهام.
آهنگرنژاد، برای بالندگی فرهنگ و ادب و هنر دیارمان کرمانشاه هرگز از پا ننشسته و عاشقانه و بیتوقع برای توسعهی فرهنگ و ادب استان مان تلاشهای بسیار داشته است.
سایت «بلوط» که یکی از سایتهای معتبر و جریانساز ادبی در غرب کشور بود و در کنار رقبای مجازیاش، پر مخاطب و پر کلیک و هم چنان یکی از مراجع معتبر و قابل قبول و روزآمد برای اهالی فرهنگ و ادب و هنر بود.
او هرگز در این سایت، اهرم سانسور و خودسانسوری به کار نبرد و با انتشار آثار درشتمایه و اندیشهساز، به رونق فرهنگ و ادب استان کمک و چراغ افروزی کرد و بعدها با حفظ ماهیت محتوایی و ظاهری سایت، مسیر ادبیات را بر کاغذ کاهی مطبوعات در هفتهنامهاش استوار کرد و ادامه داد.
به نظر من جلیل آهنگرنژاد؛ چند ویژگی دارد: نخست آن که شخصیتی ادبی، فرهنگی و رسانه ای مستقل است که هرگز خودش را به هیاهو و موج سواری های کاذب مشغول نکرده و با جدیت و پشتکار در عرصه های رسانه و بویژه مطبوعات و مراکز آموزش عالی برای چراغ افروزی فرهنگ استان میکوشد و حق زیادی به گردن فرهنگ و ادب استان دارد و این تلاش مؤثر همچنان در فضاهای مجازی و حقیقی ادامه دارد. البته او در این سال تمرکز و تلاشش را بر مدیریت هفت نامه و انتشار کتاب هایش و فعالیتهای مجازی استوار کرده است.
دوم آن که متانت همراه با ادب ذاتی، از او شخصیتی جذاب و محترم ساخته که می توان به او و اندیشههایش دل بست و با ذات پاک روستایی صادق و صمیمی و صریحش هم داستان و هم سفر شد و درس گرفت و آموخت.
سوم جسارت و شجاعتِ همراه با رعایت اصول اخلاقی و خطوط قرمزِ نوشته و نانوشته اوست. او کارش را به خوبی بلد است و حرفه ای و پای بند به اصول و ضوابط قانونی و حقوقی در انتشار محتوا و مدیریت سایت.
چهارم آن که احترامش به اهالی ادب و فرهنگ و هنر و رسانه و قدرشناسی از این بزرگواران فرهیخته، زحماتی که او در هفتهنامهاش برای بالندگی فرهنگ استان می کشد، بر کسی پوشیده نیست که با صرف هزینههای بی بازگشت در انتشار نشریه و اهدای جوایز ادبی به جوانان نوقلم و تجلیل از پیشکسوتان فرهنگ و ادب و هنر و ... از منظری خدمات او به زبان و فرهنگ و ادب کردی را نمیتوان انکارکرد و نادیده گرفت. بخشی از میزان توسعهی فرهنگی استانمان به تلاش های شبانه روزی او مربوط است.
این شخصیت موجه و فرهیخته و به دور از باندها و مافیاها، بیادعا اما پرمحتوا به بالندگی فرهنگ و ادب استانمان بیهیچ چشمداشت خدمت می کند. او از مسیر (صدای آزادی) خارج نشده و آگاهی بخشی به جوامع هدفش و روشنگری (نه افشاگری) را به عنوان مشی و روشی معتدل و متعامل و خردورز در پیش گرفته و هم چنان نام و اعتبار صدای آزادی را با احترام به تمام سلایق و ذائقه های موجود؛ منتشر می کند و سعیش در بسط و توسعه ی تاب آوری مدنی برای مخاطبانش بوده است. او در مدیریت بلوط همان وظیفهی تاریخی و غایی یک روزنامهنگار مستقل و متعهد و دغدغهمند را بر عهده داشت و از مسیر انصاف و عدالت و توسعه و تقویت فرهنگ کتاب و نشر و تالیف و ادب خارج نشد.
او در بلوط با انتشار آثار ادبی و پژوهشی جریانی تازه در زبان کوردی گشود و علاقهمندان زیادی را به زبان و فرهنگ مادری وصل و از پتانسیلها و قابلیتهای ذاتی این زبان، در اتحاد، همدلی و همبستگی قومی و زبانی و آیینی استان و استان های همجوار استفاده کرد و بدون جانبداری های عوام فریبانه و سطحی، تلاشش را بر معرفی داشته های فاخر فرهنگ و ادب و زبان مادری مناطق کردزبان متمرکز کرد.
او تیم تحریریهای در مدیریت سایت داشت که ضمن بهره مندی از دانش تجربی و تخصصی افراد در حوزه های مختلف؛ تنوع و تکثر آرا هم رعایت می کرد و هرگز متهم به استبدادنظر در مدیریت سایت نبود. او تلاش میکرد از افراد صاحب نام و تلاشگر و علاقهمند و دغدغدمند و مجرب استفاده کند. انتخاب هوشمندانه او در همکاری تیم تحریریه در بلوط باعث شده بود تا تنوع محتوایی مطالب بالا باشد و رنگین کمانی از آرا و اندیشه های متفاوت در آن دیده شود.
از طرفی او تلاش داشت که تیم تحریریه دایمی و یکنواخت نباشد و گاه با انجام تصمیم هایی جدی در تغییر افراد، نشان می داد که تنها برای بالندگی و تعالی فرهنگ و ادب و هنر دیارش، با کسی ولو دوستان و رفقای صمیمی تعارفی ندارد.
او در بلوط برای همه، فضا و جا طراحی کرده بود تا همه با هم و در کنار هم برای بالندگی فرهنگ و ادب و هنر تلاش کنند و نکتهی دیگر آن که سایت بلوط محلی برای انعکاس و بازتاب آثار هنرمندان و اهالی قلم و فرهنگ استان دوست و برادر (ایلام) بود. تحریریه این سایت فارغ از مرزبندی جغرافیایی و تعصب، امکان بازتاب و بازنشر تولیدات و آثار فاخر هنرمندان و اهالی قلم و ادب و فرهنگ استان ایلام که دارای تنوع خرده فرهنگی است،را به وجود آورده بود تا اهالی فرهنگ این دو استان که دارای اشتراکات متعدد فرهنگیاند در کنار هم و با همکاری و همدلی گام هایی برای چراغ افروزی این دو استان بردارند.
۳ـ روزآمدی و تولیدات پادکستی و صدای آزادی
سایت بلوط در کنار انعکاس و انتشار تولیدات محتوایی که رفتاری تخصصی و عمومی بود، از جریانهای تازه فضای مجازی هم به دور نبود. مدیریت سایت با درک مباحث مبتلابه مخاطب امروز و بهرهگیری از دانش و تجارب فردی و گروهی و استفاده از ظرفیت های موجود در انتقال و انعکاس محتواهای بروز و هوشمند، دریچههای تولید پادکست و... را به روی مخاطب باز کرد تا علاوه بر تولید سنتی، به نیاز روزآمد مخاطبش در این حوزه هم پاسخ دهد.
برگزاری دومین دوره جایزه گویندگی «نرمه واران» از سوی بلوط با همکاری صدای آزادی و اهدای «جایزه بلوط» برای معرفی استعدادهای جوان ادبیات کوردی از برکات سایت ادبی بلوط در این حوزه بود که جریانی تازه برای علاقه مندان و جوانان ایجاد کرد. آهنگرنژاد با راه اندازی تولیدات رسانه ای در بلوط آثاری خواندنی و فاخر را در اختیار مخاطبانی قرار داد که خواهان تنوع بخشی به محتوای سنتی آثار بودند.
هفتهنامه صدای آزادی، برادر هم پشت سایت بلوط بود و البته هست که اکنون تنها مانده است! این دو برادر، در تعاملی زیبا و همراه، به انتشار و انعکاس اندیشه ها و آثار فرهنگی می پرداختند تا با کمک هم در بالندگی و توسعهی فرهنگ استانهای کرماشان و ایلام تلاش کنند و تاثیرگذار باشند.
صدای آزادی، صدای مکتوب برادرش بلوط بود و با کمک هم اندیشه های کاغذی را در قامتی ملموس به دست مخاطب می رساندند، او هوشمندانه دریافته بود که فضای مجازی و سایت را امید و اعتباری برای جاودانهگی محتوا نیست و تنها کتاب و مجله و نشریات کاغذیاند که می مانند. و هم اکنون صدای آزادی، مرجع و منبع علاقه مندان و پژوهشگران فرهنگ و ادبیات استان های کرماشان و ایلام است که بخش هایی از این میراث معنوی فرهنگی دو استان را در خود نگهداری می کند.
۴ـ مرجعیت رسانه ای
سایت بلوط را میتوان یکی از منابع معتبر و مراجع قابل اعتماد و استناد در حوزه های تخصصی خود در غرب کشور به حساب آورد. سایتی که با طبقه بندی موضوعی، الگویی برای مخاطبان و پژوهشگران به حوزه فرهنگ و ادب و هنر استانهای کرماشان و ایلام بود و توانسته بود بخش مهمی از تولیدات محتوایی مولفان و تلاشگران این حوزه ها در دو استان یادشده را آرشیو کند و با عنایت به اعتبار نام، سابقه ی فعالیت مدام و مستمر و انتشار آثار فاخر و پرهیز از ورود به جریان های زودگذر و سطحی و بهره مندی از تیمی تخصصی در مدیریت سایت به عنوان پایگاهی مجازی و معتبر به شمار برود.
به جلیل آهنگرنژاد پیشنهاد می کنم که در صورت امکان و شرایط میسر، تعدادی از آثار فاخر و درست اندیشه و جریان سازی که در بلوط منتشر و منعکس شده بود را در قالب کتاب و با نام (کتاب بلوط/ جلد...) منتشر کند. محتوای مستند، دقیق و معتبری که در بلوط منتشر و منعکس می شد اغلب آموزنده، جذاب و خواندنی و اندیشه ورز بود و از مسیر انتخاب دقیق و سختگیر و کارشناسی شده ای در تیم تحریریه عبور کرده بود که مخاطب و جامعه هدف از آن بهرهمند.عر چند ممکن بود گاهی به ضرورت، اوقات شاهد انعکاس آثاری متوسط هم باشیم.
نکته پایانی
سایت بلوط ممکن است که دیگر در فضای مجازی به اصطلاح بالا نیاید و امکان بهرهمندی مخاطب از آن میسر نباشد و از حافظهی دوستان و مخاطبانش به طور موقت دور شده باشد، اما نام نیک و استوار و ریشهدار بلوط هرگز از حافظه ی تاریخ و فرهنگ زبان و ادبیات فارسی و کوردی کمرنگ نخواهد شد. ای کاش در آینده و در هوایی آفتابی، بلوط به میانمان برگردد و سایهاش گسترده باشد.