شاید بتوان گفت باارزشترین و مهمترین اختراعی که بشر دوپا تا امروز انجام داده خط و نوشتن است.
اگر چند لحظه چشمتان را ببندید و خودتان را در دنیایی بدون خط و الفبا تصور کنید که نه میتوانید بنویسید و نه بخوانید به ارزش واقعی این اختراع پی خواهید برد. احتمالا دنیایی بدون کیبورد؛ شاید هم کیبوردهای بزرگی با چندین و چند دکمه طراحی میشدند که بهجای حروف روی آنها شکل اشیای مختلف، به اضافهی تعداد زیادی دکمه برای مفاهیم انتزاعی حک میشد.
امروز چند دههزار سال از زمانی که در بینالنهرین برای اولین بار انسان از علامتها و تصاویر مختلف کمک گرفت تا منظور خودش را به دیگران منتقل کند میگذرد. در این مدت طولانی این فرآیند بارها و بارها تغییر کرده و تکمیل شده تا به این شکلی که الان میبینیم درآمده است.
دوستان باستانشناس معتقدند که هدف اولیهی بشر از اختراع خط و نوشتن درحقیقت انتقال تاریخ به آیندگان بوده و برای این انتقال تاریخ، تابهحال بیشتر از ۱۵۰۰ نمونه خط تصویری شناسایی شده است.
جالب است بدانید متون اولیه با قلمهایی از جنس نی نوشته میشد که یک سر آن را به شکل مثلث میتراشیدند و درآخر، آن چیزی که روی لوح رُسی شکل میگرفت علایمی شبیه میخ بود و بههمیندلیل این خط، میخی نام گرفت.
اما فارسی امروز ما خطی ست که در حقیقت از عربی گرفته شده و اجداد باذوق ما با کمک گرفتن از خط پهلوی و اوستایی که در ایران پیش از اسلام رایج بوده بهتدریج به تکامل این خط جدید کمک کردند؛ خطی که مهمترین وجه تمایز آن با عربی چهار حرف «پ، چ، ژ، گ» است. تا امروز که رسم الخط فارسی، خط رسمی کشورهای ایران و افغانستان بهحساب میآید.
به جز ۵ زبان عربی، چینی، ژاپنی، کرهای و مجارستانی که بهعنوان سختترین زبانهای دنیا شناخته میشوند زبانهای عجیب و غریب دیگری هم هستند که شاید هیچ یک از ما دربارهی آنها چیزی نشنیده باشیم. مثلا زبانی که در جزیرهی قناری به آن صحبت میکنند و برعکسِ خیلی از زبانهای کهن، نسل جدید هم از یادگیری آن استقبال میکنند. شاید باور نکنید اما افراد برای برقراری ارتباط از راه این زبان عجیب، سوت میزنند. در زبان سوتی بهجای هر حرف، شکل خاصی از سوت زدن جایگزین شده است و از ویژگیهای منحصربهفرد آن این است که شما از فاصلهی ۵ کیلومتری هم میتوانید به زبان سوتی صحبت کنید.
زبان جالب دیگری که بد نیست درموردش بدانید زبانی قدیمی بانام «آیاپانیکو »در کشور مکزیک است. اما متاسفانه خیلی زود این زبان فراموش خواهد شد. دلیل آن هم کاملا روشن است. این که در مکزیک تنها دو نفر هستند که به این زبان صحبت میکنند و این دو نفر هم مدتهاست که با هم قهر کردهاند و حاضر نیستند آشتی کنند حتی به قیمت نجات یک زبان کهن.