فن لپ تاپ در حکم ریه های لپ تاپ ماست. به وسیله این قطعه است که لپ تاپ ما هوای مرده و گرم را از خود خارج کرده و هوای تازه و خنک را به درون خود مکش میکند. در صورت نبود این قطعه، لپ تاپ ما به خصوص دو چیپ گرافیک و سی پی یو عمر چندانی نخواهند داشت.در ادامه به بررسی اهمیت، نحوه عملکرد و دلایل خرابی این قطعه حیاتی خواهیم پرداخت.
همانطور که در ابتداء بحث گفته شد، اهمیت این قطعه همانند اهمیت ریه ها در بدن است، این قطعه در حکم تنفسگاه بدن است. در مادر برد لپ تاپ، دو قطعه بسیار پر کار و حیاتی وجود دارند که با توقف عملکرد فن ها حتی برای یک دقیقه، دچار خرابی و خسارات جبران ناپذیری خواهند شد؛ گرافیک و سی پی یو. تقریبا در همه لپ تاپ ها، فن ها وظیفه خنک کاری این دو بخش را داشته و نقش به سزایی در افزایش طول عمر این دو قطعه دارند.
فن های لپ تاپ به وسیله ماده ای به نام خمیر سیلیکون به هیت سینک متصل شده و عمل خنک کاری لپ تاپ را انجام میدهد. هیت سینک، لوله ای از باریک از جنس مس بوده که وظیفه دریافت حرارت از چیپ های گرافیک و سی پی یو و انتقال این حرارت به فن های لپ تاپ را دارد. به دلیل ساختار باریک و نازک لپ تاپ‌ها امکان اتصال مستقیم فن ها بر روی چیپ‌های لپ تاپ وجود نداشته و ناگزیر به استفاده از قطعه هیت سینک برای اتصال چیپ ها به فن هستیم.
از آنجایی که فن‌ها قطعات چندان پیچیده ای نیستند، خرابی آنان به ندرت اتفاق میفتد. اما برای نگهداری بهتر از فن لپ تاپ بهتر است معدود عوامل خرابی آنان را دانسته تا پیش از آنکه دیر شود، نسبت به تعویض فن‌های لپ تاپ اقدام کنیم. درادمه به بررسی دلایل خرابی فن ها لپ تاپ می‌پردازیم.
فن های لپ تاپ در محفظه ای که قرار گرفته و توسط این محفظه به مادربرد لپ تاپ متصل شده است. در صورت ورود ضربه و شوک فیزیکی به لپ تاپ، این محفظه دچار فرورفتگی و انحنا شده و یا پره فن از مسیر خود منحرف میشود. این اتفاق به خودی خود باعث اختلال در عملکرد فن شده و وظیفه خنک کنندگی آن آسیب خواهد زد. در صورت بروز این اتفاق، فن ای لپ تاپ قابل تعویض نبوده و ناچار به تعویض فن لپ تاپ خواهیم بود.
مسلم است که برای پیشگیری از چنین اتفاقی باید از لپ تاپ خود در برابر ضربه‌های فیزیکی محافظت کنیم.
یکی دیگر از رایج ترین دلایل خرابی فن‌های لپ تاپ، نفوذ گرد و غبار و آلودگی به محفظه فن لپ تاپ است. چراکه فن های لپ تاپ در زمان انجام وظایف خود گرد و غبار و آلودگی را به درون خود مکیده و در محفظه خود نگه میدارند. انباشته شدن این آلودگی به مرور زمان باعث بسته شدن محور حرکت فن‌ها و مختل کردن عملکرد آنان خواهد شد. از آنجایی که فن‌های لپ تاپ‌های جدید صدای بسیار کمی تولید میکنند، گاهی این ایراد توسط مالکان لپ تاپ درک نشده و مالکان این لپ تاپ‌ها چیپ‌های نگون بخت لپ تاپ خود را با یک فن از کار افتاده تنها میگذارند. گرچه این مشکل در صورت تشخیص به موقع بدون نیاز به تعویض فن لپ تاپ برطرف خواهد شد؛ اما عدم تخص به موقع آن میتوان موجب داغی و سوختگی چیپ‌های لپ تاپ ما شود.
برای جلوگیری از این اتفاق، سعی کنید علاوه بر سرویس دوره‌ای به موقع لپ تاپ خود، از گذاشتن لپ تاپ برروی سطوح آلوده، دارای الیاف و پر از گرد و غبار جلوگیری کنید.
مثل هر وسیله دیگری فن‌های لپ تاپ نیز به مرور زمان دچار فرسودگی و خرابی میشوند. فرسودگی در هر وسیله‌ای، تنها عامل خرابی است که راه چاره‌ای برای آن وجود ندارد. خرابی لپ تاپ ناشی از فرسودگی را میتوان در صدای فن ها، داغ شدن لپ تاپ، و خاموشی های مکرر متوجه شد. البته در صورت سرویس دوره‌ای به موقع فن‌های لپ تاپ و تعویض به موقع فن های لپ تاپ دیگر با این مشکل دست به گریبان نخواهیم بود.
فن لپ تاپ از قطعاتی است که گرچه به خودی خود وظیفه پردازشی در لپ تاپ ما ندارد، اما زمینه را برای عملکرد دو تا از مهمترین چیپ های مادربرد فراهم میکند. از آنجایی که در بیشتر موارد خرابی این قطعه نشانه هایی برای تشخیص ندارد، معمولا خرابی فن ها زمانی تشخیص داده میشود که کار از کار گذشته باشد. پس برای جلوگیری از این اتفاق، بهتراست سرویس دوره ای لپ تاپ خود را فراموش نکنید. در صورت نیاز به تعویض فن لپ تاپ از این کار دریغ نکنید.
